Ses Kısıklığı

Ses Kısıklığı
Ses Nasıl Oluşur: Ses oluşumu için akciğerlerden gelen hava akımı kullanılır Akciğerler solunum havasını gırtlağa dürüst iterler ve gırtlaktaki ses tellerinin arasından geçen hava ses oluşturur Bu ses ağız boşluğu, dil, dişler, burun boşluğu ve sinüsler aracılığı ile hitabe halini alır

Ses Telleri Nerededir: Ağız boşluğundan sonradan önde ve arkada iki yol oluşur Arkadaki yol sindirim sistemi ile ilgilidir ve yemek yemek borusu aracılığı ile mideye gider Öndeki yol ise gırtlak (larinks) aracılığı ile solunum yoluna (bronş ve akciğerlere) bağlanır Ses telleri gırtlak içerisinde bulunurlar Sağ ve solda iki tane olan ses telleri hareketli organlardır ve birbirlerine içten yaklaşıp ayrılırlar Nefes alıp verme esnasında yanlara içten açılırken söylev esnasında birbirlerine içten yaklaşır ve titreşim yaparlar Ses tellerinin yerleşim yeri boyunda adem elması olarak bilinen çıkıntının 2 cm kadar daha alçak kısmına tekabül eder

Ses Kısıklığı Ne Demektir: Ses kısıklığı deyince genel olarak sesin azalması veya hiç çıkmaması olduğu düşünülür fakat her türlü normalden farklı ses oluşumuna ses kısıklığı denir Sesteki çatallaşmalar, titreşimler, boğuk ses ve diğer tüm ses değişikliğine ses kısıklığı denir

Ses Kısıklığı Niçin Oluşur: Ses kısıklığı oluşturan fazla sebep vardır Bunlar aralarında çok basit ve kendiliğinden deha iyileşebilecek sebepler olduğu gibi ciddi ve tedavisinin büyük ameliyatlar olabileceği hastalıklar olabilir Ses kısıklığına sebep olabilecek hastalıklar aralarında şunlar sayılabilir:
Larenjit (Gırtlak iltihabı)
Ses tellerinde nodül,kist veya polip gibi iyi huylu kitleler
Akciğer hastalıkları
Ses teli hareketini sağlayan sinirlerin felci
Alerji ya da iltihaplara emrindeki geniz akıntısı
Mideden yukarı doğru asit kaçağının olması(reflü)
Gırtlak ve çevresindeki dokuların tümörleri
Ses telleri çevresine gelen darbeler
Psikolojik sebepler
diyabet ya da sinir sistemi hastalıkları gibi vücudun diğer bölgeleriyle birlikte ses telinide tutan hastalıklar

Ne Zaman Doktora Gitmeliyim: Aslında ses kısıklığı olur olmaz doktora gitmek gerekir Oysa ülkemizde bu öyle mümkün olmamaktadır böylece genelde 12 haftadan daha fazla süren ses kısıklıklarında mutlaka doktora gidilmelidir Ses kısıklığı ile beraber nefes alma zorluğu, ağızdan kan gelmesi, yutma zorluğu veya boyunda kitle (şişlik) gibi şikayetlerde varsa KBB uzmanına uygulamak için daha acele etmek gerekir Ses kısıklığı olduğu vakit ne hemen ciddi bir hastalık endişesine kapılmalı ne de fazla küçümseyip muayeneyi dikkatsizlik etmemek gerekir

Muayene Nasıl Yapılır: Poliklinik şartlarında ses teli muayenesi ya larinks aynası denen ayna ile veya endoskop adı bahşedilen görüntülü yöntemle yapılır Her ikisinde de doktorunuz diliniz tutarak dışarı çekecek ve ayna veya endoskopu ağız içine sokacaktır Bu bazen hastada öğürme refleksinin oluşmasına ve bulantıya niçin olabilir Ara Sıra hastanın boğazını uyutmak gerekebilmektedir Doktorunuz ses tellerini gördükten sonra hareketlerini denetlemek için sizden 'i' demenizi isteyecektir Bu şekilde herhengi bir hareket kısıtlılığıda tetkik edilebilecektir Bazen bu yöntemlerle ses telleri yeterince tetkik edilemez Bu durumda uç laringoskopi adı verilen ve hasta sırt üstü yatar pozisyonda iken, hastanın ağzından sokulan ve gırtlak muayenesin karşılayan bir boru biçiminde makine kullanılması gerekir Bu operasyon sırasında mikroskop kullanılarak daha detaylı muayene yapılabilir Sırık laringoskopi yaparken yerel ya da genel duyu yitimi gerekir

Ne Gibi Tetkikler Yapılmalıdır: Ses kısıklığının sebebinin anlaşılmasında en önemli kısım hastanın muayemesidir muayene esnasında genellikle sebep hakkında bir düşünce edinilir Yapılacak tetkiklerde çoğunlukla bu fikire kadar seçilir Larenjit (ses teli iltihabı), nodül, polip, kist gibi hastalıklarda teşhis muayene ile konduğu için genelde muayene gerçekleştirmek gerekmez Ses kısıklığı için yapılabilecek tetkikler arasında şunlar sayılabilir:
Akciğer grafisi
Sinüzit filmleri
Alerji testleri
şeker hastalığı, verem gibi hastalıkların araştırılması
Gırtlak bölgesinin bilgisayarlı tomografi ya da manyetik resonansla incelenmesi
Tümör görülürse biopsi alıp patolojide incelenmesi
Ses teli sinirinin felcinde beyinle ilgili filmler
Bu tetkiklerde hangilerinin yapılacağı doktorunuz muayenede gördüklerine kadar kendisi karar verecektir

Nasıl Çare Edilir: Ses kısıklığının tedavisi, ses kısıklığı yapan hastalığa tarafından değişir Çünkü ses kısıklığı kendisi bir rahatsızlık yok başka hastalıkların belirtisidir bu nedenle tedavi hakkında veri her hastalığın kendi bölümünde anlatılacaktır Kısa bilgiler belirlemek gerekirse ses teli iltihabı genel olarak hap ile çare edilir Nodül ve polip gibi hastalıklar için vaktiyle daha fazla ameliyat yapılırdı ama son yıllarda daha fazla ses eğitimi ile tedsavi edilmektedir Hastanın sesini içten kullanması nodül ve poliplerin küçülmesini veye yok olmasını genelde sağlamaktadır Bu amaçla doktorunuzun size önerileri olacaktır Ses teli felçleri ara sıra tümör gibi hastalıklara bazende guatr ameliyatlarına tabi olmaktadır Eğer tümöre bağlıysa ilgili organın tedavis gerekir Guatr ameliyatı sırasında bazen ses teli siniri kesilebilir Bu durumda bir takım asap ve adale ameliyatları yapılabilmektedir Mideden asit kaçağı (reflü hastalığı) olan vakalarda ayrıca ilaç tedavisi hemde hastanın alacağı bazı önlemler vardır Bu önlemler bir daha alçak paragrafta anlatılmıştır Eğer ses kısıklığı gırtlağın fena huylu bir tümörüne bağlıysa hasta ameliyatla çare edilir Bu ameliyatta tümörün yaygınlığına kadar gırtlağın bir kısmı veya tamamı çıkarılır Ses fonksiyonu bu ameliyattan mutlaka etkilenir Söylev için bir takım asistan yöntemler gerekebilir

Nelere Uyarı Etmeliyim: Ses kısıklığının olmaması ya da olursa da basit iyileşmesi için hastanın dikkat edeceği bazı durumlar vardır Bunlara arasında şunlar sayılabilir:
Sigara ve alkol kullanılmaması (sigaranın rolü fazla daha fazladır)
Sesin dürüst tonda, kalınlaştırma ve inceltmeleri pozitif yapmadan, kullanılması
Çok uzun süre konuşmaktan kaçınılması
Diaframı kullanarak, gırtlak kaslarını fazla yormadan konuşulması
Bol su içilmesi
Boğaz arıtma hareketini yapmaktan kaçınılması
Mideden asit kaçağın olan hastalar için akşam saatlerinde akarsu, kahve, kola, içki alınmaması, mideyi dolduracak dek yemek yemek yenmemesi, yemek yiyip hemencecik yatılmaması, yüksek yastıkta yatılması
Bulunduğunuz ortamın nemi ve ısısının uygun olması

Ameliyat Ne Vakit Gerekir: Ses kısıklığı yapan hastalıklardan bazıları ameliyatla çare edilirler Nodül, polip ve kistler ses terapisi ile düzelmemiş ise veye boyutları büyükse ameliyatla alınabilirler Tümörler neredeyse daima ameliyatla tedavi edilirler Ses teli sinirlerinin felcinde de konuşmayı daha iyi ülkü getirmek için bazen amliyatlar yapılmaktadır Bu ameliyatlarla ilgili bilgiler her hastalığın kendi bölümünde anlatılmaktadır

Alıntı *