Siroz karaciğer yetmezliği

Siroz karaciğer yetmezliği Siroz; bayağı karaciğer hücrelerinin yerine skar (nedbe) dokusunun oluştuğu duruma bahşedilen isimdir, ve bu şart karaciğerin bütün fonksiyonlarında azalmaya niçin olur İlerlemiş hastalarda, hasar böylece ciddidir oysa, tek çözüm yolu karaciğer naklidir Siroz ABD deki en sık ölüm nedenleri aralarında sekizincidir ve her sene 25 bin kişinin ölümüne niçin olur Ve tekrar binlerce kişinin karaciğerinin adi fonksiyonları yapma kabiliyetinde yavaş yavaş azalmaya neden olur Sirozun çok sayıda nedeni vardır ABD ve Avrupada, en sık nedenler; aşırı içki tüketimi ve kronik Karaciğer IltihabıC virüs enfeksiyonudur Alkolik siroz, 10 ya da daha fazla yıl boyunca fazla alkol tüketimi soucunda meydana kazanç Oysa sosyal içicilerde de (toplumsal olaylarda (buluşma, davet gibi) alkol bitiren kişiler) siroz meydana gelme olasılığı vardır Alkolün karaciğer hücreleirne toksik etkisi vardır Neden bazı insanların alkolün zararlı etkilerine daha dirençli olduğu bilinmemektedir, oysa kadınlar erkeklerden daha az içki tüketseler de alkolik siroza yakalanaya daha yatkındırlar Kronik karaciğer iltihabıC enfeksiyonu, karaciğer hücrelerinde inflamasyona neden olmakta ve sonuçta siroz gelişebilmektedir Kronik hepatitC hastası olan her 5 kişiden birinde 20 yıldan sonradan siroz gelişmektedir Kronik HepatitB, benzer şekilde karaciğer hasarı yapmaktadır ve dünyada sirozun en sık nedenidir HepatitD sadece Kara SarılıkB hastalarında rastlanmaktadır Sirozun daha nadir nedenleri arasında karaciğer hücrelerini veya safra kanallarını tutan otoimmün hastalıklar, ilaçlara bağlı şiddetli ast tesir gelişimi, çevresel zehirlere uzun zaman maruz kalma, başlıca tropikal bölgelerde yer alan bakteri ve parazitler, karaciğer konjesyonu (istikrarsız birikimi denilebilir) ile birlikte olan yürek yetmezliği atakları Diğer bir niçin de alkole emrindeki olmayan steatohepatittir; bu durumda karaciğerde yağlanma ve bunu takiben nedbe dokusu oluşumu meydana gelir Nadir görülen bir takım kalıtsal hastalıklar da siroza neden olabilir Bu hastalıklar; hemakromatozis (karaciğer ve diğer organlarda aşırı demir birikimi), Wilson hastalığı (anormal miktarda bakır depolanması), alfa1 antitiripsin eksikliği (karaciğerdeki özel bir enzim eksikliği) Belirtiler Erken dönemlerde başlıca herhangi bir şikayete rastlanmaz Fakat karaciğer hücreleri öldükçe, organ değişken tutulumunu düzenleyen ve kan pıhtılaşmasını sağlayan proteinleri daha az üretmeye başlar ve bilirübin maddesini işleme kabiliyeti kaybolur Bunların sonucunda meydana gelen belirti ve bulgular şunlardır: halsizlik iştah kaybı bulantı ve kusma zaaf kilo kaybı bacakarda ve karında istikrarsız birikimi artmış kanama ve çürükler sarılık, deride ve gözlerde sararma kaşıntı Zarar arttıkça, karaciğer kanı temizleyememeye başlar ve çoğu ilacı daha az işleyebilir ışık halkası gelir, böylece ilaçarın etkinliğinde çoğaltma meydana kazanç Artan toksik (zehirli) maddeler özellikle beyinde birikir Bunlara alt gelişen belirtiler: ilaçlara hassasiyetin artması kişilik ve tutum değişiklikleri, bunalr fikir bulanıklığı, boş bakışlar, amnezi, konsantre olamama ya da uyku düzensizlikleri, id şuur kaybı koma Nedbe dokusu oluşumu, bununla beraber kan akımını etkiler ve karaciğer toplar damarındaki basınç artar; bu duruma portal hipertansiyon adı verilir Mide ve yemek borusundaki kan damarları genişler ve vücut bu bölgelerde yeni damarlar oluşturarak karaciğere uğramadan kanı geçirmeye çalışır Bu damarlara mirasçı adı verilir ve duvarları daha incedir Bunlardan herhangi birisi hasara uğrarsa meydana gelen kanama saatler içerisinde ölümle sonuçlanabilir Eğer kan kusmaya başladı iseniz, hemencecik acil servise başvuru edin Teşhis Doktorunuz olağan bir anamnez ve fizik muayene yapacaktır Doktorunuz karaciğerin işlevlerini değerlendirmek amacı ile farklı alanlara yönlendirilmiş kan testleri isteyebilir Karaciğerin bilgisayarlı tomografisi, ultrason veya radyoizotop ile karaciğer görüntülenebilir Siroz tanısını kesinleştirmek için biyopsi yapılabilir Siroz sürekli ilerleyen bir hastalıktır, geri döndürülemez ya da tedavi edilemez Ancak meydana gelen hasar ve belirtiler tedavi ile durdurulabilir veya yavaşlatılabilir Sirozdan korunmak için yapılacak en iyi şey aşırı alkol tüketiminden uzakta durmaktır Eğer karaciğerle ilgili herhangi bir probleminiz varsa alkolden tamamen uzaktan durmanız gerekir Keza Kara Sarılık B ve C den korunmak, uyuşturucu kullanmamak, güvensiz seksten ve çok eşlilikten sakınmak korunmada alınacak önlemler aralarında sayılabilir Dövme vs yaptıracaksanız kullanılan aletlerin mikropsuz olduğundan muhakkak olun Sıhhat personeli iseniz hastaların kan örneklerine maruz kalabileceğinizi unutmayın ve bu konuda titiz olun Karaciğer IltihabıB aşısı olun, 3 doz yapılan aşı %90 koruma sağlar Tedavi Tedavi sirozun nedenine ve evresine bağlıdır Meydana gelen karaciğer hasarı geri döndürülemeyeceğinden, tedavide maksat hastalığın ilerlemesini durdurmak ve meydana gelebilecek öteki komplikasyonları önlemektir Nedenden egemen olarak bütün siroz hastaları, alkolden uzak durmalı ve karacieğeri etkileyebilecek ilaçların kullanımı konusunda kontrollü olmalıdırlar (asetaminofen gibi) Allta yatan hastalığın da tedavisi yapılacağından tedavi protokolleri çeşitlilik gösterebilir Tedavinin odak noktası başlıca komplikasyonlardır Sıvı birikmesini durdurmak için eksik tuzlu diyet veya diüretik ilaç kullanımı önerilebilir Toksik maddelerin vücuttan çarçabuk atılması için laksatif (dışkıyı arttırıcı ve kolaylaştırıcı) ilaçlar kullanılabilir Kaşıntı ve enfeksiyonlara yönelik tedavi verilebilir Yine portal hipertansiyon için çare düzenlenebilir Kanayan varisler çeşitli şekillerde tedavi edilebilir Bunlar arasında damarın bağlanası, balonla sıkıştırılması ya da skleroterapi sayılabilir Skleroterapide, damar içine kimyasal bir madde verilir ve damarın kuruması sağlanır Transjugular intrahepatic portosystemic shunt (TIPS) yönteminde kan için yeniyapay bir yol yapılır ve varislerdeki tansiyon ortadan kaldırılır Eğer karaciğer hasarı ileri derecede ise tek tedavi yöntemi karaciğer naklidir Nakil yapılan hastaların %8090 ı yaşamaktadır, ve bağışıklık sistemini ibaskılayan siklosporin gibi ilaçlar doğruca yeni karaciğer bağışıklık sisteminin saldırılarından korunmakta ve yaşam süreleri uzamaktadır Erken dönemde teşhis konabilen hastalarda sonuç son derece başarılıdır Bu hastaların birçok uzun yıllar sıradan bir hayat sürmektedirler Ama alkol kullanımına son vermeyen alkolik sirozlularda ve ilerlemiş hastalarda netice iyi değildir Bu hastalarda kanamalar veya beyin fonksiyonlarının kaybı sonucu ölüm meydana gelir Sirozlu hastalarda enfeksiyon gelişme riski ve böbrek yetmezliği gelişme riski artmıştır