Smear Testi

Smear Testi

Gelişmiş ülkelerde serviks (rahim ağzı) kanserinden ölüm oranı son 40 yılda kayda değer ölçüde azalmıştır Bunun esas nedeni serviks kanserinin toplumda taranması nedeniyle Pap smear testinin yaygın olarak kullanılmasıdır

Ülkemizde de son yıllarda rahim ağzı kanseri sıklığında bir azalış gözlense bile, bu hemen şimdi istenilen düzeylere ulaşmamıştır Rahim ağzı kanseri çoğunlukla öncü bir lezyon olarak başlamakta, bu lezyonun evvelden tanınıp tedavi edilmesi sonucunda kansere doğru ilerleme engellenebilmektedir Bu amaçla kullanılan Pap smear testi ağrısız, doğruluk oranı yüksek, güvenilir, ucuz ve bütün topluma uygulanabilir bir tarama testidir
Normalde rahim ağzının vaginaya bakan kısmını döşeyen çeper tabakası (epitel) ile rahim ağzı kanalını döşeyen hücreler birbirinden farklıdır Bu iki tabakanın birleşme yerinde yaşam her tarafında, özellikle puberte ve gebelik gibi dönemlerde bazı hücre şansın dönmesi oluşur Bu katman bununla beraber Human Papilloma Virus (HPV) gibi bir takım kanser oluşumunda rol oynayan faktörlerin etkisi altındadır Smear alınırken bilhassa bu alandan misal alınmaya çalışılmalıdır
Incelemeler HPV infeksiyonu ile serviks (Rahim ağzı) kanseri aralarında ilişki olduğunu şüphesiz ortaya koymuştur Bu virüsün 70 ’den fazla tipi vardır ve bunlardan 30 ’a yakınının kanserle ilişkili olduğu gösterilmiştir Herif 6 ve 11 rahim ağzında daha hafif lezyonlara niçin olur ve bunlar sıklıkla kendiliğinden geriler Bu tipler daha çok kondilom denilen ve genital siğil olarak aşina problemlere yol açarlar Herif 16 ve 18 ise daha fazla kanserle ilişkili olan tiplerdir Alıcı 31, 33 ve 35 ise bu iki grup aralarında yer alır

Smear Kimlerden Alınmalı?

Cinsel olarak etkin olan, 18 yaşın üzerindeki her kadın yılda bir defa jinekolojik tetkik olmalı ve smear testi yaptırmalıdır Smear alınmasının amacı, hiçbir şikayeti olmasa bile, bir kadında sonradan rahim ağzı kanserine dönüşebilecek bir problemi tahsis etmek ve tedavi ederek kansere dönüşümünü engellemektir
Rahim ağzı kanseri cinsel temasla bulaşan bir hastalık olarak makul

Rahim ağzı kanseri için tehlikeli grup;

erken yaşta cinsel temasa başlayanlar (17 yaşından önce),
kendisi veya eşinin birdenbire fazla partneri olanlar,
cinsel temasla bulaşan hastalık geçirenler ve
sigara içenlerdir
Risk grubunda yer almayan kadınlarda, üç ya da daha artı negatif smear sonucundan sonradan daha seyrek smear alınabilir Ancak yüksek riskli kadınlarda yılda bir defa smear alınmalıdır
Smear adet sırasında veya kanamalı iken alınmamalıdır Smear genelde bir fırça ile alınır Rahim ağzı tamamen görüntülendikten sonradan smear fırçası döndürülerek misal alınır ve bir cam üzerine sürülerek yayılır sonradan alkol içinde bekletilerek hücreler tesbit edilir ve patoloji laboratuarında boyanarak incelenir
Netice genelde “class IIIIIIIV veya sıradan, “hafifortaağır displazi ya da “CIN IIIIII olarak rapor edilir İltihabi şartların değişmesi de smearde saptanabilir Smearin değerlendirmeye kullanışlı olup olmadığı da, gerek alım tekniği, gerekse camın üstüne yayılması ve yeterli gözenekli olan olup olmadığı ile ilişkilidir Smearin değerlendirmeye yerinde olmadığı durumlarda bitmiş smear alınmalıdır

Smear Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Alışılagelmiş sınırlarda: Herhangi bir anomali saptanmamıştır, belirtilen aralarla rutin tarama gerekir

insancıl hücresel şansın dönmesi: Mantar ya da trichomonas gibi akıntıya neden olan iltihabi bir durum vardır Bu durumun tedavisi ile smear sonucu normale döner

Reaktif şansın dönmesi ya da atrofi: Menopoz ya da sanki durumlarda görülen, tehlikesi olmayan smear sonuçlarıdır

ASCUS: Önemi anlaşılmayan hücre şansın dönmesi vardır Displazi denilen kanser öncüsü lezyonlara ait bulgu yoktur 46 ay ara ile smear tekrarlanmalı, defalarca iki smear sonucu normla bulunana değin tekrarlanmalıdır Baştan ASCUS sonucu gelmesi durumunda kolposkopi yapılmalıdır Yüksek rsikli ve önceki smearlerinde anormallik bulunan hastalarda biopsi alınması düşünülmelidirMenopoz sonrası bir kadında smear sonucunun ASCUS gelmesi durumunda estrogen taşıyan kremlerle tedavi yapılmalı ve 3 hafta sonra her yerde smear alınmalıdır Smear sonucu olağan gelirse rutin tarama programına alınmalı, bitmiş ASCUS gelmesi durumunda kolposkopi yapılmalıdır

DisplaziCIN ve SIL: Kanser öncüsü olabilecek hücre değişiklikleri tanımlar Hafif, orta veya ağır olabilir Hafif displazi veya low grade SIL tanısında tehlike düşüktür, lezyon kendi kendine gerileyebilir Bu durumda yapılması gereken ya 46 ay sonradan smear tekrarı veya ilk elden kolposkopi denilen rahim ağzının büyütülerek görüntülenmesini sağlayan tanısal işlemin uygulanmasıdır İki defa normal smear sonucu alınana değin 46 ay ara ile smear alınmalı, sonra rutin tarama programına dönülmelidir Smear sonucunun her tarafta hafif displazi LGSIL gelmesi durumunda kolposkopi yapılmalıdır
High grade SIL veya ağır displazi sonucu geldiğinde yapılması gereken işlem kolposkopik değer biçme ve icabında biopsi alınmasıdır

Kolposkopi rahim ağzının bir mikroskop yardımı ile büyülterek görüntülenmesini karşılayan bir yöntemdir Kolposkopi aşağıda bir problem saptanan bölgelerden biopsi alınarak belirlenmiş tanı konulabilir

Smear ve kolposkopi aşağıda alınan biopside patoloji saptanan hastalarda çeşitli tedavi yöntemleri vardır Bunlar lezyonun derecesine tarafından rahim ağzının yakılması (koterizasyon), dondurulması (kryoterapi) veya LEEP denilen yöntemle ince bir tabakanın çıkartılmasıdır LEEP işlemi ayaktan yapılabilen bir işlemdir ve hem çıkartılan dokunun incelenmesi ile belirlenmiş teşhis konulabilir hem de bu işlem başlıca tedavi için tatmin edici olur Rahim ile ilgili başka bir problem de varsa ve hasta doğurganlığını tamamlamışsa rahimin tümünün alınması (histerektomi) de düşünülebilecek bir tedavi seçeneğidir

Kanser saptanması durumunda daha detaylı çare seçenekleri düşünülmelidir

Kaynak: Manual of outpatinet gynecology Fourth Edition, Havens CS; Sullivan ND, 2002


*