Solucanların Kompleks Kararlar Verebildiği Keşfedildi

Büyüleyici bir çalışma prensibine sahip olan ve nasıl çalıştığına dair hala daha birçok sır bulunduran beyne dair her gün yeni bir bilgi ortaya çıkıyor. Bilim insanlarının beyin üzerine yaptığı her yeni araştırma, bizi beynin nasıl işlediğini anlamaya bir adım daha yaklaştırıyor.

Beynin nasıl çalıştığına dair elde edilen bilgiler doğal olarak kimi işlevlerin gerçekleştirilmesi için ne kadar beyin maddesine gereksinimimiz olduğunu da ortaya koyuyor. Current Biology’de yayımlanan ve solucanlar üzerinde gerçekleştirilen yeni bir çalışma ise kompleks kararlar vermek için ne kadar nöron, yani hudut hücresine gereksinimimiz olduğuna dair yeni ipuçları sunuyor.

Kompleks kararlar vermek için gerekli olan nöron sayısı yalnızca 302 olabilir


Zor kararlar vermek için gerekli olan nöron sayısı sadece 302 olabilir üzere duruyor. En azından avcı bir solucan tipi olan ve avını yemek yahut besin kaynağını savunmak ismine ısırma yeteneğine güvenen Pristionchus pacificus’a odaklanan bir araştırmanın sonucuna nazaran durum bundan ibaret olabilir.

Bu solucan tipi üzerinden karar verme sürecini incelemeye karar veren araştırmacılar, karar verme belirtileri için direkt nöronlara ve hücre kontaklarına bakmak yerine, P. pacificus'un davranışına, bilhassa de farklı tehdit tipleri ile karşı karşıya kaldığında ısırma yeteneklerini nasıl kullanmayı tercih ettiğine odaklandı.


Çalışma esnasında grup, P. pacificus’un hem avı hem de rakibi olan bir öteki solucan tipi Caenorhabditis elegans’a karşı onu yemek için ısırmak ya da caydırmak için ısırmak olmak üzere iki farklı strateji uyguladığını gözlemledi. Buna nazaran karşısında larva formunda bir C. elegans olduğunda onu öldürmek için ısırmayı tercih eden P. pacificus; karşısındayetişkin bir C. elegans olduğunda ise onu besin kaynaklarından uzak tutup uzaklaştırmak için ısırma eğilimi gösterdi. Bu, bir strateji değişikliğinin ve şuurlu yapılmış bir seçimin ufak bir deliliydi.

P. pacificus solucanlarının yumurtalarını nereye bıraktıklarını ve yakınlarda bir bakteriyel besin kaynağı olduğunda davranışlarının nasıl değiştiğini gözlemleyen araştırma takımı, böylelikle yetişkin C. elegans'a yapılan ısırık hücumlarının başarısız bir öldürme teşebbüsü olmadığını, tersine bunun yalnızca onları uzaklaştırmak için tasarlanan bir strateji olduğunu ortaya koydu.

Bu araştırma, yapay zekanın geliştirilmesinde kıymetli bir rol oynayabilir


Omurgalıların bu çeşit kararlar alındığı yıllardır bilinen ve artık alışılmış bir gerçek olsa da, solucanların bu biçimde muhakkak aksiyonların artılarını, eksilerini ve sonuçlarını düşünerek strateji yapmak ve kompleks kararlar almak için kâfi beyin gücüne sahip olduğu bilinmiyordu.

Konuya dair "Bilim insanları her vakit solucanların kolay olduğunu varsaydılar - P. pacificus ısırdığında bunun gerisinde her vakit tek bir avcı maksat için olduğunu düşündük" şeklinde kaydeden Kaliforniya’da bulunan Salk Biyolojik Araştırmalar Enstitüsü’nden sinirbilimci Kathleen Quach, "Aslında, P. pacificus çok taraflıdır ve farklı uzun vadeli gayelere ulaşmak için tıpkı hareketi, yani C. elegans'ı ısırmayı, kullanabilir. P. pacificus'un başarısız bir avcılık üzere görünen bir şeyi başarılı ve amaca yönelik bölgesellik haline getirebileceğini görünce şaşırdım" sözlerini kullanıyor.

İnsanların 86 milyar kadar nörona sahip olduğunu düşündüğümüzde, P. pacificus’un sahip olduğu 302 nöron kulağa son derece küçük bir sayı üzere geliyor olabilir. Fakat biyolojik açıdan bakacak olduğumuzda bu, karar verme düzeneğinin temelinde o kadar da karmaşık olmayan bir kod olduğu manasına geliyor. Hasebiyle bu araştırma bir bilgisayar yazılımına mümkün olduğunca az programlara ve hudut ağı ile bağımsız kararlar vermeyi öğretmede, yani yapay zekanın gelişiminde bile kıymetli bir role sahip olabilir.

"Solucanlar üzere kolay sistemlerin bile farklı stratejileri vardır ve bu stratejiler ortasında seçim yaparak muhakkak bir durumda neyin kendileri için daha uygun olduğuna karar verebilirler" şeklinde belirten Salk Biyolojik Araştırmalar Enstitüsü'nden nörobiyolog Sreekanth Chalasani, "Bu, bu kararların beşerler üzere daha karmaşık sistemlerde nasıl alındığını anlamak için bir çerçeve misyonu görür" ifadelerini kullanıyor.