Solungaç-İplik Kanatlı Kelebekler

Lycaenidler çoğunlukla küçük, parlak renkli, çoğunlukla metalik görünümlü, ani ve süratli uçan kelebeklerdir Çok yakın akraba oldukları ve bazen Lycaenidae ’nin bir daha aşağı familyası olarak da değerlendirilen metalik noktalılarla (Riodinidae) karıştınlabilirler
Yaygın Adı: Solungaçİplik Kanatlı Kelebekler (maviler, bakırlar ve çizgitüyler)
Familya: Lycaen dae
Takım: Lepidoptera
Nesil Sayısı: 50006000 (142 ’si ABD ’de)
Kanat Açıklığı: 10 mm7 cm aralarında
Fiziksel Özellikleri: Çoğunlukla ufak ve parlak renkli, kanatlar metalik ve mavi, mor, yeşil ve bakır renkli; arka kanatta bir ya da birdenbire artı kuyruk yaygın; erkeklerin ön bacakları hafifçe kısa, kıskaçları değil ve uçları kaynaşık; dış bacakları olağan; yüz kuytu, gözler duyarganın yanında girintili; tırtılları sümüksüdür
Alışkanlıkları: Yetişkinleri genelde çiçeklerin üstünde ya da bitkilerin tadını çıkarırken gözlenir
Besin Tarzı: Yetişkinler çiçeklerle ve fırsat bulduklarında bitki öz suyu, gübre, hayvan leşi ya da idrarla ıslanmış zeminle; tırtıllar genel olarak yeşil ot gibi yaşama; çoğu kuluçkadaki karınca, yumurtalar; bazıları da yaprak biti ya da diğer böcekler ile beslenir

Yaşam Çizgisi: Erkekler çoğunlukla tüneyip dişilerin geçmesini beklerler; erkek “maviler devriye gezerler ve dişileri ararlar, tırtıllar ara sıra karınca kuluçkasında gelişirler; pupa, güdük, ova ve bağlanma için ipek kemerlidir; bir fazla türün ılık yaz aylarında farklı alanlara yönlendirilmiş yumurtaları olur
Yaşam Alanı: Çöl ve bataklıktan orman ve yüksek dağlara değin bir fazla hayat alanı vardır fakat en bol çayırlarda bulunur
Yalnizca 10 mm olan kanat açıklığıyla dünyanın en minik kelebeği Kuzey Amerikadan mavi pigme, Brephıdıum exilis ’tir Eksik sayıda göç alışkanlığı olduğu tanıdık lycaenıdlerden biridir oysa çoğu genelde evde kalmayı seçim ederler “Ev dediğimiz fazla ara sıra Afrika lycaemdleri Erikssonia acraeina ’da olduğu gibi 16 hektar genişliğinde küçük bir çalılık arazi olabilir Meksika ’dan çarpıcı yeşil ve sarı Eumaeus debora gibi kanat açıklığı 7 cm olan Bir Takım en geniş lycaenıdler bile öteki kelebek familyaları düşünüldüğüne ortalamanın aşağı kalmaktadır
Yeşil kelebekler nadir görülen türlerdir Ama yeşil tuyçizgi, Callophrys rubi, Avrupa ’nın büyük bir kısmında fazla yaygındır Bir fazla benzer türe Birleşik Devletler ’de de rastlanır
Üç Ana Daha Alçak Familya

Familya üyelerinin yaygın adları genelde lahza daha aşağı familyalarla ilişkilidir Çizgitüyler (Theclinae) isimlerini kanatlarının alt yüzündeki sürükleyici çizilmiş şeritlerden alırlar Bir çok türün arkadaki kanatlarında uzun kuyrukları vardır Bütün dünyada bulunsa da bir çok alıngan türün bulunduğu Amerika tropikallerinde daha boldur Buna rağmen, maviler (Polyommatinae) daha ziyade soğuk bölgelerde görülür Maviler, Avrupa Alplerinde ve Rockies bölgesinde yüksek dağ çayırı karakteristik kelebekleridir ve Alplere özgü kısa uçuş sezonlarında fazla fazla sayıda gösteriş yaparlar Türlerin çoğunda erkekler mavi dişiler kahverengidir fakat iki cinsiyetin de daha aşağı yüzlerinde benzer benekler vardır
Üçüncü ana daha alçak familya Lycaeninae, bakırları içerir Birçok yanardöner sarı turuncu, çoğunlukla eflatun olsa da çok az nesil de mavidir Onlar daha ziyade Kuzey Amerika ve Avrupa ’nın soğuk dağ çayırlarına özgü ılıman alan kelebekleridir Tropikal alanda yaşamış çok az nesil de dağlarda bulunmaktadır
Lycaenid ’lerin birçok türü o derece yerleşiktir ama bazen minicik bir alanda yaşarlar Bu yüzden şehirlerin, hava alanlarının ya da tarımın gelişimi onların hayatlarını tehlikeye atmaktadır, zaten bir takım türlerin nesli tükenmek üzeredir
Lycaenidlerde benzeşen bulma taktikleri ya bir yerde konuşlanıp bir dişinin geçmesini bekleme ya da faal olarak çiçekler aralarında ya da dişilerin bulunması muhtemel öteki yerlerde devriye gezme şeklinde olmaktadır Nispeten kısa ömürlü kelebekler olduklarından Liycaenidler için benzeyen seslenmek ivedi bir iştir Çoğu yetişkinin 714 gün arası değişen ömrü vardır
Kanavcıotu mavisi, Lysandra bellargus, erkeği, Avrupa ’da yer alan en hoş “mavi ’lerden biridir Bir çok “mavide olduğu gibi dişiler kahverengidir
Yumurta, Larva ve Pupalar
Lycaenid yumurtaları çoğunlukla basık disklere aynı ya da kubbemsi yapıdadır ve sıklıkla kibar çubuk ve çukurlarla süslenmiştir Tırtılların çoğu diğer kelebek familyalarında görünenlerin aksine düz, künt vücutlu ve sümüksü yaratıklardır Birçok türleri çiçek tomurcuğu ya da beslendikleri bitkinin meyvesine çok aynı Meksika kökenli beyazcepheli sikad tüyçizgi, Eumaeuss mirıijas, olduğu gibi çok az türü uyarıcı renklere sahiptir Bunların kan kırmızısı tırtılları beslendikleri sago palmiyesinden (sikad) elde ettikleri savunma toksinlerini gereken dozlarda depolarlar Bir çok tür otçuldur, bazıları karınca larvalarıyla beslenir ve çok azı da etçildir ve yaprak bitleri (Aphididae), kabuklu bitler (Coccidae) ve ağustos böcekleriyle (Membracidae) ile beslenirler
Bazı ılımlı türleri her yaz yalnızca bir cins üretirken diğerleri iki ya da daha pozitif üretebilir Kuzey Amerikalı gri tüyçizgi Strymon melinus ilkbahar ve güz arasındaki sıcak aylarda bir fazla çiftleşme uçuşu gerçekleştirir Tırtılları da pamuk için zararlı olabilmektedir ancak bu Lycaenid ’in yarattığı çok eksik sayıdaki idareli zararlardan biridir
Tırtıllar ve Karıncalar
Lycaenid türlerin çoğunluğunda, tırtılların karıncalarla yakın bir müşterek çıkar ilişkisi vardır Birçok durumda karıncalar yalnızca larvanın koruması olarak kullanılır ve kadınsı etrafta koruyucu karıncalar olmadıkça larval besin bitkisinin üzerine yumurtlamaz Tırtıllar karıncaları, yedinci abdominal segmentin üst yüzeyindeki yeni gelen organ adı bahşedilen bezden salgıladıkları şekerli sıvıyla çekerler Duyargasıyla bu bölgeyi okşayan karıncalar bu sıvının üretilmesini uyarabilir
Tırtıl, derisinden karıncaları ayrıca çeken ayrıca de doyuran diğer maddeler de salgılarlar Bu salgılar karıncaların kuluçka kokusunu taklit edebildikleri için onlarda agresif bir tepki yaratmazlar Bunun karşılığında karıncalar tırtılın üzerinde ya da etrafında birikerek can attıkları bu sıvıyı sağlayanı güçlü olarak ölümleri pahasına olsa da savunurlar Karıncaların öncül bir ordu olarak görevleri vazgeçilmezdir Avusturalya ’nın yaygın imparator mavisi, Jalmenus evagoras, türü, beslendikleri bitki üzerinde lridiomymex karınca taburunun hayat kurtaran müdahalesi olmadan hayatlarını tehdit eden düşman saldırılarına karşı savunmasızdır
Yalancı Kafalar
“Türlerin büyük bir kısmında arkadaki kanatların uçları daha alçak yüzeylerinde hır veya daha fazla kuyruksu uzantılarla birlikte gözsü noktayı de taşırlar Bu uzantılar genelde kısa olsa da Afrikada Hypolycaena Hara ve Asya ’da Zeltus amasa türleri gibi türlerin kuyrukları fazla uzun olabilir Göz beneği, kuyruk ve tez canlı kanat hareketlerinin bir kombinasyonu, kuyrukların bu devamlı hareketle duyarganın yerini aldığı arkadaki uçtaki yalancı bir kafa oluştuğu izlenimini yaratır Bir çok tür yere konduktan derhal sonra, başlıca duyargayı kapalı ön kanatlar arasında görüşten uzakta tutarken, yalancı kafayı yukarı dürüst en keskin konumda yetişmek için bir geriye doğru dönme gerçekleştirir Sıklıkla hatların veya şeritlerin birleşerek oluşturdukları bir desen dikkati buraya çekerek reel kafadan uzaklaştırır Bu kuşların veya kertenkelelerin reel kafa yerine yalanca kafaya saldırı yapmalarını sağlayarak onları kandırmaya yarayabilir Kelebek bu vesile ile kanat ucundaki küçük parçaları veya arkadaki kanat kuyruğundaki değişebilen uçları saymazsak nispeten eksik yaralanmış olarak yeniden uçabilir Bu palavracı kafa taktiklerine ek olarak Güney Amerika ’daki güzel zümrütmavisinin, Arcas imperialis, ilginç bir şekilde kendi yanındaki bir yaprağa dümdüz uzanmak için dereceli olarak devrilme alışkanlığını sayabiliriz
bir imparator mavisi, Arcas imperialis, Kosta Rika ’daki bir yağmur ormanında bir yaprağın üstünde kendi tarafına yatmaktadır Kelebekler önce adi konar daha sonra yanlamasına devrilirler Altta: Kuzey Amerika gri tüyçizgi, Strymon melinus, kanat uçlarında “yalancı kafa rahatlıkla görülebilir

Litaratür:
BBC Ken Preston – Mafham