Sonbahar periyodunda alerjik nezle, sinüzit, astım üzere hastalıklarla daha sık karşılaşılıyor. Her ne kadar polen alerjisi denilince akla birinci olarak ilkbahar ve yaz mevsimi gelse de, birtakım yabani ot polenleri Ağustos sonu, Eylül ve Ekim aylarında daha fazla görülüyor. Bitkilerdeki sporlar da sonbaharda artış gösterebiliyor zira ıslak tabanlar, bodrum katları, nemli yaprak yığınları küf için ülkü üreme alanları oluyor. Ayrıyeten hava soğudukça iç yerlerde vakit geçirme mühleti arttığı için mesken tozlarına maruziyet artıyor. Okulların açılmasıyla birlikte de grip, Covid- 19, soğuk algınlığı üzere virütik enfeksiyonların ortaya çıkması, bunların tetiklediği alerjik teneffüs yolu hastalıklarında da artış yaşanmasına yol açıyor. Memorial Antalya Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Ayhan Kıymet, sonbahar alerjileri hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Alerjik teneffüs yolu hastalıkları ile enfeksiyon hastalıkları birbiriyle karıştırılıyor
Alerjik teneffüs yolu hastalıkları ile virütik teneffüs yolu enfeksiyonları birtakım ortak belirtiler nedeniyle sıklıkla karıştırılır. Ama bu iki kümede birtakım kıymetli farklılıklar kelam bahsidir. Ateş, halsizlik, kırgınlık, boğaz, kas ve eklem ağrıları virütik enfeksiyonlarda yaygınken; alerjik teneffüs yolu hastalıklarında pek görülmez. Tekrar alerjik teneffüs yolu hastalıklarında bulaş olmadığı için yakın etrafta benzeri şikayetler olmaz. Meğer virütik teneffüs yolu enfeksiyonları çok kolay bulaşabildiğinden benzeri belirtiler çok yaygın olarak görülür.
Bu belirtiler alerjiyi işaret edebilir:
- Burun akıntısı ve tıkanıklığı
- Gözlerde sulanma
- Hapşırık
- Öksürük
- Hırıltılı solunum
- Gözlerde ve burunda kaşınma
- Geniz akıntısı
Alerjinin nedenine ve şiddetine nazaran tedavi değişebilir. Kullanılabilecek birçok ilaç vardır. Steroidli burun spreyleri burundaki sorunları azaltabilir. Antihistaminikler hapşırma, burun çekme ve kaşıntıyı durdurmaya yardımcı olur. Dekojestanlar tıkanıklığı gidermeye ve burundaki mukustan kurtulmayı sağlar. Bazen de antibiyotik kullanmak gerekebilir. Astımda yeniden steroidli inhaler (direkt hava yollarına giden), nefes açıcı inhaler ilaçlar, montelukast denilen ve oral yolla alınan tablet formundaki ilaçlar kullanılmaktadır.
Aşı tedavisi kıymetli yarar sağlıyor
Aşı; cilt yahut kan testinde alerjen saptanmış ve bilhassa uzun müddet fazla çeşitte ilaç kullanan şiddetli belirtileri olan şahıslara önerilir. Aşı tedavisinde gaye, bedeni alerjen unsura duyarsız hale getirmektir. Polen, mesken tozu, küf üzere teneffüs alerjilerinde uygulanan bu tedavinin muvaffakiyet oranı hayli yüksektir. Alerji uzmanlarınca planlanan ve yapılan bu tedavi metodu enjeksiyon biçiminde uygulanmakla birlikte birtakım alerjilerde lisan altı tablet biçiminde de verilebilmektedir.
Solunum yolu alerjilerinden korunmak için bunlara dikkat edin
Solunum yolu alerjilerinden büsbütün kaçınmak pek mümkün olmasa da, şu biçimde sıralanan birtakım tedbirler rahatlama sağlayabilir:
- Yaz sonu ve sonbahar başında polen sayıları sabahları en yüksek düzeydedir. Polen ayrıyeten rüzgarlı, sıcak günlerde, yağmurdan sonra da dalgalanabilir. Polen sayısının fazla olduğu bu vakitlerde kapı, pencere açmamak, dışarda geçirilen vakti sınırlamak değerlidir.
- Dışarı çıkılması gerektiğinde ise meskene girerken kıyafetleri çıkarmak ve duş almak yerinde olacaktır. Yıkanan çamaşırları dışarda kurutmamakta yarar vardır.
- Özellikle çocuklar yaprak yığınları ile oynamayı sevebilir. Bundan kaçınmak kıymetlidir. Zira bu yığınlar ortasında oynamak milyonlarca küf sporunu havaya saçabilir. Bu da hastalıkların gelişmesini kolaylaştırabilir.
- Yaşanılan yerde nem ve küf varsa, mümkünse bunu ortadan kaldırmak yanlışsız olacaktır. Sigara dumanı da alerjiyi artırabilir.
- Ev tozu sıcak ve nemli ortamı sever ve çok çabuk çoğalır. Bu nedenle bilhassa yatılan yerin sıcak ve nemli olması istenmez. Haftada bir nevresim, çarşaf ve yastık kılıfları en az 55 derecede yıkanmalıdır
- Ortamda toz tutacak kitap, halı, oyuncak vs. olmaması değerlidir.
- Sık sık hasta olmayan kişi tarafından toz alınmalı ve akarlara yönelik elektrikli süpürgeler kullanılmalıdır.
- Grip ve Covid- 19 aşılarının yapılması değerlidir.