Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Spina bifida ikiye bölünmüş veya açık omurilik demektir Omuriliğin herhangi bir bölgesinin bozuk gelişimine verilen isimdir: Esas rahminde bebeğin omurgası gelişirken bir hata sonucu bir veya daha fazla omur kemiği ve omuriliğin bir kısmı iyi gelişemez, omurilik ve sinir sisteminde değişik derecelerde hasar oluşur Bacaklara, idrar kesesine ve kalın barsaklara dışarı giden sinirlerin çalışmaması nedeni ile hayat boyu sürecek kısmi bir felç görülür
Omurilik bir çok sinirden oluşan bir boru gibidir Bu sinirler beyinden kaslara gitgide artarak hareketleri denetleme eder; keza vücut, kol ve bacaklardan gelen hisleri de beyne taşır Spina bifidalı bebeklerde omuriliğin arkası kapanmamıştır ve sinirler kesintiye uğramıştır Bebek sırtında bir açıklıkla doğar ve mesajlar sinirlerinden geçemez Beyinden bacaklara giden sinirler hedefe ulaşamayınca felç (hareket edememe ve hissetmeme) oluşur
Hangi sinirlerin etkilendiği sırttaki kesenin yerine bağlıdır Kese ne kadar yukarda ise o kadar fazla sinir etkilenmiş demektir bu nedenle bir takım spina bifidalı çocuklar normale yakın yürürken bazılarının tekerlekli sandalye kullanması gerekir
Spina bifidanın İki asıl türü vardır:
1 Spina bifida okülta ( kapalıbakımlı)
Bu en hafif ve sık görülen türüdür ve fazla ara sıra özürlülük yaratır Birçok vakit diğer bir amaçla çekilen röntgen filmlerinde rastlantısal olarak saptanır Bazen sırtta bir benek veya kıllanma da olabilir Çoğu kişide olabilir ve genellikle hiçbir sorun yaratmaz
Bir Takım durumlarda omurgadaki bu önemsiz arıza omuriliğin sıkışmasına ve gerilmesine yol açabilir Buna gergin omurilik (tethered cord) sendromu denmektedir Omuriliğin gerilmesi sinir sisteminin çalışmasını bozar : ayak hareketlerinde zayıflık ve idrar kaçırma görülebilir
2 Spina bifida sistika (keseli spina bifida)
Sırtta ince bir deri tabakası ile örtülü bir kese veya kist gözlenir İki türü vardır:
a Meningosel
Bu türünde kesenin içinde omuriliği ve omurilik sıvısını saran dokular vardır Omurilik sıvısı omuriliği ve beyni yıkar ve korur Bu durumda sinirler fazla hasar görmediklerinden çok az özürlülük vardır En nadir görülen şekil budur
b Myelomeningosel (Meningomyelosel)
Daha sık görülen ve daha ciddi olan türü budur Burada kese içinde yalnızca omurilik sıvısı değil, omurilik kısımları ve sinirler de bulunur Omurilik zarar görmüştür veya iyi gelişmemiştir Sonuçta hasarlı omur altında tekrar tekrar kısmi bir felç ve his kaybı mevcuttur Özürlülük derecesi spina bifidanın yerine ve etkilenen asap miktarına bağlıdır Çocukların çoğunda aynı zamanda mesane ve barsak problemleri de gözlenir
Oluşumu:
Spina bifida gebeliğin birincil ayında, anne demin hamileliğinin farkında olan değilken meydana gelmektedir Başlıca rahminde oluştuğu için bu soruna doğumsal anormallik denilir Nedeni bilinmemektedir Nedenlerin arasında annenin hamilelikte folik asit isimli vitamini (Folbiol) tatmin edici miktarda almaması gösterilebilir Bazen de genetik nedenlerle bazı ailelerde spina bifida daha sık görülür Keza annenin epilepsi ilaçları kullanması da spina bifidaya niçin olabilmektedir
Gebeliğin ikinci ayından daha sonra ultrason tetkikinde bebekte spina bifida varlığı saptanabilir Tehlikeli ailelerde yani evvelden spina bifidalı bebek doğurmuş annelerde veya ailesinde spina bifida olanlarda rahim sıvısı alınıp tetkik yapılabilir Ayrıca her anne adayının hamile kalmadan önce açtırmak şartı ile bir süre folik asit (folbiol) vitamini kullanmasının bebekte spina bifida oluşma olasılığını azalttığı bilinmektedir
Ultrason ile gebeliğin birincil aylarında spina bifida saptanırsa gebeliğe ailenin rızası ile son verilebilir (tıbbi kürtaj) Gebeliğin son aylarında spina bifida saptandıysa veya aile kürtaj istemiyorsa bebek sezaryen ile doğurtularak kesenin zarar görmesi ve felcin artması engellenebilir
Spina bifida çocuğu nasıl etkiler ?
Anne babaların ilk sorusu genelde budur Spina bifidalı çocuklar birbirlerinden çok ayrı olabilirler Çoğunlukla felç seviyesi omurilikteki hasarın yerine bağlıdır Hekimler çocuklara L2 veya T10 gibi adlar koyarlar Buradaki harf bozukluğun olduğu en yüksek bölgeyi gösterirken numara da etkilenen omurgayı belirtir Örneğin bir L2 spina bifidalı çocukta lomber yani bel omurlarının ikincisi düzeyinde zarar var demektir Bu da ileride çocuğun ayakta durma ve yürümesi konusunda bize zihin verir Spina bifidalı çocukların %75'inde lombersakral düzeyde yani bel bölgesinde bozukluk vardır %25'inde torakal düzeyde yani sırt bölgesinde arıza vardır
Genelde lezyon ne dek aşağı ise etkilenen kas miktarı da pek azdır Örnegin L2 seviyeli bir çocukta (bel), T8 seviyeli bir çocuğa kadar daha hafif kas zayıflığı olur Sakral spina bifidalı çocuklarda ise felç derhal hiç görülmez
Felcin seviyesi seviyesi belirlenerek çocuğa uygulanacak çare planlanmalıdır Öbür seviyelerde felci olan çocukların oturma, yürüme konusundaki takviye ihtiyaçları da farklıdır Belirleyici olan felcin ve duyu kaybının sınırının başladığı yüksek bölgedir Ancak gövdenin her iki yanında öbür düzeylerde hasar görülebilir Çocuğun bacaklarında his kaybı olduğu, yani bacaklarını nomalden az hissettiği de unutulmamalıdır
Akıl gelişimi
Spina bifidalı çocukların zekası adi hatta ara sıra normalin üstündedir Fakat beyinde su birikmesi ( hidrosefali ) olan çocuklar tedavisiz bırakılırsa bir süre sonra zeka gelişimi geri kalabilir Çocuğun toplum hayatına katılmayıp ev ortamına mahkum edilmesi de uzun vadede zekasını köreltecektir
Yürüme ve toplum hayatına katılma
Spina bifidalı çocukların çoğunluğu yürüyebilir Bir Takım çocuklar yardımsız yürürken bazıları cihaz, yürüteç ve koltuk değnekleri ile gezebilir Bazen küçükken yürüyebilen çocukların erişkinliğe yaklaştıkça tekerlekli iskemle kullanmayı seçim ettikleri görülür Küçükken elle kullanılan tekerlekli iskemleye binebilen çocuklar büyüdüklerinde elektrikli tekerlekli iskemleyi tercih edebilirler Bunlar hastalığın ilerlemesine değil, çocuğun kilo almasına ve toplum hayatındaki engellerin ( binalara girişteki zorluklar, merenler, ulaşım vasıtalarında ve yollarda fiziki engellilere karşın hazırlıklar olmaması ) spina bifidalı insanları zorlaması nedeni ile gözlenir
Spina bifidalı çocukların da diğer tüm çocuklar gibi olağan hisleri, düşünceleri ve ihtiyaçları olduğunu unutmamalıyız Oyun oynamak, dost elde etmek, okula gitmek öteki tüm çocuklar gibi onların da hakkıdır Bütün spina bifidalı çocukların yaşıtları gibi sevilmeye, okşanmaya ve oyun oynamaya ihtiyaçları vardır
Eğitim ve iş hayatı
Batı ülkelerinde spina bifidalı çocuklar alışılagelmiş okullara gidebilmekte ve somut engelli olmayan akranlarıyla birlikte eğitim hayatlarını sürdürmektedirler Maalesef bizim ülkemizde ulaşım güçlüğü, ailelerin imkanlarının kısıtlı olması, sınıfların kalabalıklığı, bir takım öğretmenlerin ilgisizliği gibi nedenlerle spina bifidalı çocuklarımızın bir kısmı okula başlasalar bile orta ve yüksek öğrenime devam edememektedirler Çocuklarımızın yarınını düşünerek tahsilsiz kalmalarını alıkoymak için elimizden geleni yapmalı, icabında kısa sürede iş sahibi olabilecekleri kurslara başvurulmalıdır Spina bifidalı gençlerimiz modern toplum hayatında ayakta çalışmayı gerektirmeyen işlerde başarılı olarak geçimlerini tedarik edebilirler
Seçme Parça *
Omurilik bir çok sinirden oluşan bir boru gibidir Bu sinirler beyinden kaslara gitgide artarak hareketleri denetleme eder; keza vücut, kol ve bacaklardan gelen hisleri de beyne taşır Spina bifidalı bebeklerde omuriliğin arkası kapanmamıştır ve sinirler kesintiye uğramıştır Bebek sırtında bir açıklıkla doğar ve mesajlar sinirlerinden geçemez Beyinden bacaklara giden sinirler hedefe ulaşamayınca felç (hareket edememe ve hissetmeme) oluşur
Hangi sinirlerin etkilendiği sırttaki kesenin yerine bağlıdır Kese ne kadar yukarda ise o kadar fazla sinir etkilenmiş demektir bu nedenle bir takım spina bifidalı çocuklar normale yakın yürürken bazılarının tekerlekli sandalye kullanması gerekir
Spina bifidanın İki asıl türü vardır:
1 Spina bifida okülta ( kapalıbakımlı)
Bu en hafif ve sık görülen türüdür ve fazla ara sıra özürlülük yaratır Birçok vakit diğer bir amaçla çekilen röntgen filmlerinde rastlantısal olarak saptanır Bazen sırtta bir benek veya kıllanma da olabilir Çoğu kişide olabilir ve genellikle hiçbir sorun yaratmaz
Bir Takım durumlarda omurgadaki bu önemsiz arıza omuriliğin sıkışmasına ve gerilmesine yol açabilir Buna gergin omurilik (tethered cord) sendromu denmektedir Omuriliğin gerilmesi sinir sisteminin çalışmasını bozar : ayak hareketlerinde zayıflık ve idrar kaçırma görülebilir
2 Spina bifida sistika (keseli spina bifida)
Sırtta ince bir deri tabakası ile örtülü bir kese veya kist gözlenir İki türü vardır:
a Meningosel
Bu türünde kesenin içinde omuriliği ve omurilik sıvısını saran dokular vardır Omurilik sıvısı omuriliği ve beyni yıkar ve korur Bu durumda sinirler fazla hasar görmediklerinden çok az özürlülük vardır En nadir görülen şekil budur
b Myelomeningosel (Meningomyelosel)
Daha sık görülen ve daha ciddi olan türü budur Burada kese içinde yalnızca omurilik sıvısı değil, omurilik kısımları ve sinirler de bulunur Omurilik zarar görmüştür veya iyi gelişmemiştir Sonuçta hasarlı omur altında tekrar tekrar kısmi bir felç ve his kaybı mevcuttur Özürlülük derecesi spina bifidanın yerine ve etkilenen asap miktarına bağlıdır Çocukların çoğunda aynı zamanda mesane ve barsak problemleri de gözlenir
Oluşumu:
Spina bifida gebeliğin birincil ayında, anne demin hamileliğinin farkında olan değilken meydana gelmektedir Başlıca rahminde oluştuğu için bu soruna doğumsal anormallik denilir Nedeni bilinmemektedir Nedenlerin arasında annenin hamilelikte folik asit isimli vitamini (Folbiol) tatmin edici miktarda almaması gösterilebilir Bazen de genetik nedenlerle bazı ailelerde spina bifida daha sık görülür Keza annenin epilepsi ilaçları kullanması da spina bifidaya niçin olabilmektedir
Gebeliğin ikinci ayından daha sonra ultrason tetkikinde bebekte spina bifida varlığı saptanabilir Tehlikeli ailelerde yani evvelden spina bifidalı bebek doğurmuş annelerde veya ailesinde spina bifida olanlarda rahim sıvısı alınıp tetkik yapılabilir Ayrıca her anne adayının hamile kalmadan önce açtırmak şartı ile bir süre folik asit (folbiol) vitamini kullanmasının bebekte spina bifida oluşma olasılığını azalttığı bilinmektedir
Ultrason ile gebeliğin birincil aylarında spina bifida saptanırsa gebeliğe ailenin rızası ile son verilebilir (tıbbi kürtaj) Gebeliğin son aylarında spina bifida saptandıysa veya aile kürtaj istemiyorsa bebek sezaryen ile doğurtularak kesenin zarar görmesi ve felcin artması engellenebilir
Spina bifida çocuğu nasıl etkiler ?
Anne babaların ilk sorusu genelde budur Spina bifidalı çocuklar birbirlerinden çok ayrı olabilirler Çoğunlukla felç seviyesi omurilikteki hasarın yerine bağlıdır Hekimler çocuklara L2 veya T10 gibi adlar koyarlar Buradaki harf bozukluğun olduğu en yüksek bölgeyi gösterirken numara da etkilenen omurgayı belirtir Örneğin bir L2 spina bifidalı çocukta lomber yani bel omurlarının ikincisi düzeyinde zarar var demektir Bu da ileride çocuğun ayakta durma ve yürümesi konusunda bize zihin verir Spina bifidalı çocukların %75'inde lombersakral düzeyde yani bel bölgesinde bozukluk vardır %25'inde torakal düzeyde yani sırt bölgesinde arıza vardır
Genelde lezyon ne dek aşağı ise etkilenen kas miktarı da pek azdır Örnegin L2 seviyeli bir çocukta (bel), T8 seviyeli bir çocuğa kadar daha hafif kas zayıflığı olur Sakral spina bifidalı çocuklarda ise felç derhal hiç görülmez
Felcin seviyesi seviyesi belirlenerek çocuğa uygulanacak çare planlanmalıdır Öbür seviyelerde felci olan çocukların oturma, yürüme konusundaki takviye ihtiyaçları da farklıdır Belirleyici olan felcin ve duyu kaybının sınırının başladığı yüksek bölgedir Ancak gövdenin her iki yanında öbür düzeylerde hasar görülebilir Çocuğun bacaklarında his kaybı olduğu, yani bacaklarını nomalden az hissettiği de unutulmamalıdır
Akıl gelişimi
Spina bifidalı çocukların zekası adi hatta ara sıra normalin üstündedir Fakat beyinde su birikmesi ( hidrosefali ) olan çocuklar tedavisiz bırakılırsa bir süre sonra zeka gelişimi geri kalabilir Çocuğun toplum hayatına katılmayıp ev ortamına mahkum edilmesi de uzun vadede zekasını köreltecektir
Yürüme ve toplum hayatına katılma
Spina bifidalı çocukların çoğunluğu yürüyebilir Bir Takım çocuklar yardımsız yürürken bazıları cihaz, yürüteç ve koltuk değnekleri ile gezebilir Bazen küçükken yürüyebilen çocukların erişkinliğe yaklaştıkça tekerlekli iskemle kullanmayı seçim ettikleri görülür Küçükken elle kullanılan tekerlekli iskemleye binebilen çocuklar büyüdüklerinde elektrikli tekerlekli iskemleyi tercih edebilirler Bunlar hastalığın ilerlemesine değil, çocuğun kilo almasına ve toplum hayatındaki engellerin ( binalara girişteki zorluklar, merenler, ulaşım vasıtalarında ve yollarda fiziki engellilere karşın hazırlıklar olmaması ) spina bifidalı insanları zorlaması nedeni ile gözlenir
Spina bifidalı çocukların da diğer tüm çocuklar gibi olağan hisleri, düşünceleri ve ihtiyaçları olduğunu unutmamalıyız Oyun oynamak, dost elde etmek, okula gitmek öteki tüm çocuklar gibi onların da hakkıdır Bütün spina bifidalı çocukların yaşıtları gibi sevilmeye, okşanmaya ve oyun oynamaya ihtiyaçları vardır
Eğitim ve iş hayatı
Batı ülkelerinde spina bifidalı çocuklar alışılagelmiş okullara gidebilmekte ve somut engelli olmayan akranlarıyla birlikte eğitim hayatlarını sürdürmektedirler Maalesef bizim ülkemizde ulaşım güçlüğü, ailelerin imkanlarının kısıtlı olması, sınıfların kalabalıklığı, bir takım öğretmenlerin ilgisizliği gibi nedenlerle spina bifidalı çocuklarımızın bir kısmı okula başlasalar bile orta ve yüksek öğrenime devam edememektedirler Çocuklarımızın yarınını düşünerek tahsilsiz kalmalarını alıkoymak için elimizden geleni yapmalı, icabında kısa sürede iş sahibi olabilecekleri kurslara başvurulmalıdır Spina bifidalı gençlerimiz modern toplum hayatında ayakta çalışmayı gerektirmeyen işlerde başarılı olarak geçimlerini tedarik edebilirler
Seçme Parça *
