Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Spor Felsefesi
Spor Felsefesi ülkemiz için yeni bir konudur Spor Bilimi ’nin ülkemizdeki tarihine göz attığınızda Spor Bilimi ’nin ilk anından itibaren Spor Felsefesi konusunun da gündeme getirildiğini görebilirsiniz
Derhal, bu alanda bir takım soruları yanıtlamaya çalışalım
1 Spor Felsefesi nedir?
Spor felsefesi spor ile ilgili olan felsefe çalışmasıdır Dolayısıyla spor felsefesi iki disiplinli bir çalışmasıdır İçinde : hem felsefe, ayrıca de spor bulunmaktadır Fakat, çalışma felsefe ağırlıklıdır Burada başta felsefenin ne olduğu üzerine aydınlanalım
Felsefe nedir?
Felsefe en genel belirleme ile bir data üretme etkinliğidir Felsefenin ürettiği bilgiler, öteki bilgilerimizden örneğin günlük yaşama bilgilerinden, bilimsel bilgiden, teknolojik bilgiden, sanat bilgisinden,dinsel bilgiden ayrıdır Felsefe bilgileri varolan şeylerin değişmez, her zaman benzer kalan yanları ile ilgilidir Mesela pekçok varlık vardır Canlı varlıklar, cansız varlıklar, manevi varlıkşar, sembolik varlıklar Bu varlıkların birbiri ile ilişkileri vardırBu varlıklar değişirlerPeki bu varlıkların hepsinde değişmeyen, defalarca benzer olan(varlık) nedir? Felsefe bunu sorar Bunu yanıtlayabilmek için de tek tek varolanlarla ilgili ortaya konulan bütün bilgilerden yararlanarak daha yüksek bir data üretir Bu data felsefe bilgisidirBu bilginin alanı felsefedir
Ne var oysa tek bir felsefe bulunmaz “Varlığı değişik bakımlardan ele alan öbür felsefe tavırları, öbür felsefeler ortaya koyarlarAyrıca varolanlarla ilgili bilgilerimiz geliştikçe felsefe de gelişecektirBu iki şart felsefeyi enerjik bir data alanı haline getirir
Şu Anda, Spor Felsefesi ’ne bakalım
Bilindiği gibi öbür spor olayları vardır Bunlar bir bir her spor dalı ile ilgili karşılaşmalar, olimpiyatlar , dünya şampiyonaları gibi Bütün bunlar değişebilmekte, gelişebilmekte, tekrarlanabilmektedir Tüm bu değişimler, gelişimler ve tekrarlar içinde değişmeden kalan şey “spordur İşte bu spor nedir? Öyleki yeni sporlar ortaya konulabilir Yeni yarışmalar düzenlenebilir Fakat spor dediğimiz öz defalarca aynıdır Bu öz spor eğitimcisinin alanı dışındadır, spor hekiminin, spor yöneticisinin, spor bilimcisinin ve sporcunun alanı dışındadır Sporun ne olduğunu, sporun özünü, sporun hakikatını araştıran bu bölge spor felsefesi alanıdır Kuşkusuz fakat spor felsefesindeki tek soru saporun özü sorusu değildir Bu çerçecede o kadar çok sorun yer alır Bunlarla ilgili araştırmalar da spor felsefesinin içine girerler Fakat, “spor nedir? sorusu yani sporun özünü soran soru spor felsefesinin temel sorusudur
2 Spor Felsefesi için ne cins araştırmalar gerekir?
Spor Felsefesi için en manâlı iki şeyi yapmak gerekir Spor ve felsefe Sadece felsefe yapıyorsanız, sadece spor yapıyorsanız spor felsefesi yapamazsınız Spor gerçekleştirmek için sporun eğitimi almış olmak gerekir, felsefe yerine getirmek için de felsefe eğitimi almak gerekir Yani tesadüfen spor yapmaya başlayan bir kişi ile elindeki birkaç felsefe kitabını aydın kişi bu işi yapamaz
Dolayısıyla spor felsefesi yerine getirmek için herhangibi bir spor dalında yetişmiş edinmek ve felsefde eğitimi almak gerekir Ne var ki bunlar da yetmez Spor Felsefesi yapabilmek için kişinin fizyoloji, anatomi, endokronoloji, nöroloji, psikoloji, sosyoloji, spor tarihi, ekonomi, estetik, gibi alanlarda veri sahibi olması gereklidir Bir spor felsefesi çalışması içinde bu alanlardaki bilimsel bilgilere uygulamak zorunluluğu bulunur
3 Hangi metinler Spor Felsefesi metni değildir?
Birçok zaman içinde değişik filozof yazılarından alıntılar bulunan metinler spor felsefesi metni sanılır Bir yazının içinde felsefe metinleri buluması o yazının felsefe metni olduğunu göstermez Bir yazının içinde filozof yazısı bulunmaması da o yazının felsefe metni olmadığını göstermez Öyleyse neye bakmak gerekir? Sorun yazıda bir spor felsefesi sorusu sorulup, sorulmadığıdır Eğer bir felsefe sorusu sorulup, felsefe tavrı ile yanıtlandıysa o bir felsefe metnidir
Çok süre spor ile ilgili bir takım alanlar spor felsefesi olarak algılanır Bunların en ilk olarak geleni ise olimpizmdir
4 Olimpizm nedir?
Olimpizm spor olayının temel özelliklerinden hareketle , ortaya koyulmuş bir dünya görüşü ve yaşam anlayışıdır Olimpizm felsefe gibi dinamik, devinen, büyüyen bir bilgi alanı değilidir Çünkü “sporun özü nedir? sorusuna sonsuzca cevap verielebilir Bu yanıtların hepsi geçerli olabilir ve soruya öbür aydınlanmalar sağlayablilir Oysa olimpizm belirtilen bir anlayıştır Hatta Olimpik Uzlaşma (Olympic Charter) ile kuralları ve ilkeleri belirlenmiş edilmiştir Akışkan ve gelişken değildir
Olimpizmden hareketle olimpiyat oyunları düzenleyebilirsiniz, lakin hejhangibi bir spor felsefesinden hareketle hiçbir spor müsabakası düzenleyemezsiniz
Spor Felsefesi yaparken, olimpik ilkelerden yararlanılabilinir
5 Olimpizm ve Olimpiyatları ’n ilişkisi nedir?
Olimpiyat Oyunları Olimpik İlkelere (Olimpik Anlaşmaa Olympic Charter ‘da belli) kadar düzenlenirler Olimpiyat Oyunları ’nın amacı olimpizmin içinde yer alan arkadaşlık, kardeşlik, kusursuzluk, daha iyi ve güzele ulaşmak, her türlü dil, din, ırk , politik gösterme ve benzerlerinin üzerinde yaşayabilmeyi insanlara anımsatmak ve yaşatmak nedeniyle düzenlenir bu nedenle olimpizm , olimpiyat oyunlarının esas anlayışıdır
6 Spor Felsefesi dünyada ve Türkiye ’de ne vakit başlamıştır?
Bir felsefe olarak Spor Felsefesi ’nin başlayışı 1950 ’li yıllara kadar geri gitmektedir Avrupa ’da birincil Spor Felsefesi Sempozyumu 1952 yılında Almanya ’da Osnabrück ’te düzenlenmiştir Ne var ama Spor Felsefesi ’ni hazırlayan çalışmaları çağdaş devir için Rönesans ’a değin geri götürebiliriz Bu çalışmalar 18 yy ’de üç ülkede İsveç, Almanya ve İngiltere ’de manâlı gelişmeler gösterirler İkinci Dünya Savaşı ’ndan sonraki yıllarda felsefede önemli bir egzersiz alanı oluşturur Spor Felsefesi egemen bir felsefe disiplini olarak görüldüğü gibi Yaşama Felsefesi ’nin bir alanı olarak da ele alınmaktadır Ülkemizdeki başlayışı bu çizgide olmuştur
Ülkemizde Spor Felsefesi ilk kez 1112 Kasım 1990 tarihlerinde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ’nde düzenlenen “Türk Alman Kültür diyalogunda Spor Felsefesine yeni yaklaşımlar isimli sempozyumla başlamıştır
Bu Nedenle yapılmakta olan Spor Felsefesi çalışmaları başta DoçDrAtilla Faziletli ’nin öncülüğünde derli toplu bir kavga ortamına girmiş ve kitaplaştırılmıştır Günümüzde bir takım Karoser Eğitimi ve Spor Yüksekokulları ’nda Spor Felsefesi dersi lisans düzeyinde verilmektedir
Kaynaklar:
1 Erdemli, Atilla:
İnsan, Spor ve Olimpizm Sarmal Yayınları İstanbul 1996
2 Faziletli, Atilla:
Spor Felsefesi e Yayınları İstanbul 2002
3 Faziletli, Atilla:
Hümanizma olarak sporSpor Bilimleri IUlusal Sempozyumu Bildiriler Kitabı S1222 Hacettepe Üniversitesi1990 *
Spor Felsefesi ülkemiz için yeni bir konudur Spor Bilimi ’nin ülkemizdeki tarihine göz attığınızda Spor Bilimi ’nin ilk anından itibaren Spor Felsefesi konusunun da gündeme getirildiğini görebilirsiniz
Derhal, bu alanda bir takım soruları yanıtlamaya çalışalım
1 Spor Felsefesi nedir?
Spor felsefesi spor ile ilgili olan felsefe çalışmasıdır Dolayısıyla spor felsefesi iki disiplinli bir çalışmasıdır İçinde : hem felsefe, ayrıca de spor bulunmaktadır Fakat, çalışma felsefe ağırlıklıdır Burada başta felsefenin ne olduğu üzerine aydınlanalım
Felsefe nedir?
Felsefe en genel belirleme ile bir data üretme etkinliğidir Felsefenin ürettiği bilgiler, öteki bilgilerimizden örneğin günlük yaşama bilgilerinden, bilimsel bilgiden, teknolojik bilgiden, sanat bilgisinden,dinsel bilgiden ayrıdır Felsefe bilgileri varolan şeylerin değişmez, her zaman benzer kalan yanları ile ilgilidir Mesela pekçok varlık vardır Canlı varlıklar, cansız varlıklar, manevi varlıkşar, sembolik varlıklar Bu varlıkların birbiri ile ilişkileri vardırBu varlıklar değişirlerPeki bu varlıkların hepsinde değişmeyen, defalarca benzer olan(varlık) nedir? Felsefe bunu sorar Bunu yanıtlayabilmek için de tek tek varolanlarla ilgili ortaya konulan bütün bilgilerden yararlanarak daha yüksek bir data üretir Bu data felsefe bilgisidirBu bilginin alanı felsefedir
Ne var oysa tek bir felsefe bulunmaz “Varlığı değişik bakımlardan ele alan öbür felsefe tavırları, öbür felsefeler ortaya koyarlarAyrıca varolanlarla ilgili bilgilerimiz geliştikçe felsefe de gelişecektirBu iki şart felsefeyi enerjik bir data alanı haline getirir
Şu Anda, Spor Felsefesi ’ne bakalım
Bilindiği gibi öbür spor olayları vardır Bunlar bir bir her spor dalı ile ilgili karşılaşmalar, olimpiyatlar , dünya şampiyonaları gibi Bütün bunlar değişebilmekte, gelişebilmekte, tekrarlanabilmektedir Tüm bu değişimler, gelişimler ve tekrarlar içinde değişmeden kalan şey “spordur İşte bu spor nedir? Öyleki yeni sporlar ortaya konulabilir Yeni yarışmalar düzenlenebilir Fakat spor dediğimiz öz defalarca aynıdır Bu öz spor eğitimcisinin alanı dışındadır, spor hekiminin, spor yöneticisinin, spor bilimcisinin ve sporcunun alanı dışındadır Sporun ne olduğunu, sporun özünü, sporun hakikatını araştıran bu bölge spor felsefesi alanıdır Kuşkusuz fakat spor felsefesindeki tek soru saporun özü sorusu değildir Bu çerçecede o kadar çok sorun yer alır Bunlarla ilgili araştırmalar da spor felsefesinin içine girerler Fakat, “spor nedir? sorusu yani sporun özünü soran soru spor felsefesinin temel sorusudur
2 Spor Felsefesi için ne cins araştırmalar gerekir?
Spor Felsefesi için en manâlı iki şeyi yapmak gerekir Spor ve felsefe Sadece felsefe yapıyorsanız, sadece spor yapıyorsanız spor felsefesi yapamazsınız Spor gerçekleştirmek için sporun eğitimi almış olmak gerekir, felsefe yerine getirmek için de felsefe eğitimi almak gerekir Yani tesadüfen spor yapmaya başlayan bir kişi ile elindeki birkaç felsefe kitabını aydın kişi bu işi yapamaz
Dolayısıyla spor felsefesi yerine getirmek için herhangibi bir spor dalında yetişmiş edinmek ve felsefde eğitimi almak gerekir Ne var ki bunlar da yetmez Spor Felsefesi yapabilmek için kişinin fizyoloji, anatomi, endokronoloji, nöroloji, psikoloji, sosyoloji, spor tarihi, ekonomi, estetik, gibi alanlarda veri sahibi olması gereklidir Bir spor felsefesi çalışması içinde bu alanlardaki bilimsel bilgilere uygulamak zorunluluğu bulunur
3 Hangi metinler Spor Felsefesi metni değildir?
Birçok zaman içinde değişik filozof yazılarından alıntılar bulunan metinler spor felsefesi metni sanılır Bir yazının içinde felsefe metinleri buluması o yazının felsefe metni olduğunu göstermez Bir yazının içinde filozof yazısı bulunmaması da o yazının felsefe metni olmadığını göstermez Öyleyse neye bakmak gerekir? Sorun yazıda bir spor felsefesi sorusu sorulup, sorulmadığıdır Eğer bir felsefe sorusu sorulup, felsefe tavrı ile yanıtlandıysa o bir felsefe metnidir
Çok süre spor ile ilgili bir takım alanlar spor felsefesi olarak algılanır Bunların en ilk olarak geleni ise olimpizmdir
4 Olimpizm nedir?
Olimpizm spor olayının temel özelliklerinden hareketle , ortaya koyulmuş bir dünya görüşü ve yaşam anlayışıdır Olimpizm felsefe gibi dinamik, devinen, büyüyen bir bilgi alanı değilidir Çünkü “sporun özü nedir? sorusuna sonsuzca cevap verielebilir Bu yanıtların hepsi geçerli olabilir ve soruya öbür aydınlanmalar sağlayablilir Oysa olimpizm belirtilen bir anlayıştır Hatta Olimpik Uzlaşma (Olympic Charter) ile kuralları ve ilkeleri belirlenmiş edilmiştir Akışkan ve gelişken değildir
Olimpizmden hareketle olimpiyat oyunları düzenleyebilirsiniz, lakin hejhangibi bir spor felsefesinden hareketle hiçbir spor müsabakası düzenleyemezsiniz
Spor Felsefesi yaparken, olimpik ilkelerden yararlanılabilinir
5 Olimpizm ve Olimpiyatları ’n ilişkisi nedir?
Olimpiyat Oyunları Olimpik İlkelere (Olimpik Anlaşmaa Olympic Charter ‘da belli) kadar düzenlenirler Olimpiyat Oyunları ’nın amacı olimpizmin içinde yer alan arkadaşlık, kardeşlik, kusursuzluk, daha iyi ve güzele ulaşmak, her türlü dil, din, ırk , politik gösterme ve benzerlerinin üzerinde yaşayabilmeyi insanlara anımsatmak ve yaşatmak nedeniyle düzenlenir bu nedenle olimpizm , olimpiyat oyunlarının esas anlayışıdır
6 Spor Felsefesi dünyada ve Türkiye ’de ne vakit başlamıştır?
Bir felsefe olarak Spor Felsefesi ’nin başlayışı 1950 ’li yıllara kadar geri gitmektedir Avrupa ’da birincil Spor Felsefesi Sempozyumu 1952 yılında Almanya ’da Osnabrück ’te düzenlenmiştir Ne var ama Spor Felsefesi ’ni hazırlayan çalışmaları çağdaş devir için Rönesans ’a değin geri götürebiliriz Bu çalışmalar 18 yy ’de üç ülkede İsveç, Almanya ve İngiltere ’de manâlı gelişmeler gösterirler İkinci Dünya Savaşı ’ndan sonraki yıllarda felsefede önemli bir egzersiz alanı oluşturur Spor Felsefesi egemen bir felsefe disiplini olarak görüldüğü gibi Yaşama Felsefesi ’nin bir alanı olarak da ele alınmaktadır Ülkemizdeki başlayışı bu çizgide olmuştur
Ülkemizde Spor Felsefesi ilk kez 1112 Kasım 1990 tarihlerinde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ’nde düzenlenen “Türk Alman Kültür diyalogunda Spor Felsefesine yeni yaklaşımlar isimli sempozyumla başlamıştır
Bu Nedenle yapılmakta olan Spor Felsefesi çalışmaları başta DoçDrAtilla Faziletli ’nin öncülüğünde derli toplu bir kavga ortamına girmiş ve kitaplaştırılmıştır Günümüzde bir takım Karoser Eğitimi ve Spor Yüksekokulları ’nda Spor Felsefesi dersi lisans düzeyinde verilmektedir
Kaynaklar:
1 Erdemli, Atilla:
İnsan, Spor ve Olimpizm Sarmal Yayınları İstanbul 1996
2 Faziletli, Atilla:
Spor Felsefesi e Yayınları İstanbul 2002
3 Faziletli, Atilla:
Hümanizma olarak sporSpor Bilimleri IUlusal Sempozyumu Bildiriler Kitabı S1222 Hacettepe Üniversitesi1990 *
