Süspansiyonu kim buldu

Sarsıntıyı azaltmak için bünye ile zemin arasına, yastıklama görevi yapan, elastik elemanların meydana getirdiği mekanik bir düzen. Süspansiyonun en çok kullanıldığı saha otomobillerdir. Süspansiyon düzeninde yay, amortisör ve lastik takozlardan faydalanılır. Otomobilin lastikleri dahi süspansiyon düzeninin bir parçasını oluşturur





Otomobillerde süspansiyon düzeni, Amerikan ve Avrupa arabalarında farklılıklar gösterir. Ön ve arka
tekerleklerin ayrı düzenleri vardır. Ön süspansiyon düzeninde genellikle helezonik yay; arka
düzendeyse, Amerikan arabalarında, makas, Avrupa arabalarında helezonik yay kullanılır. Makas ve
helezonlar dâimâ amortisör ile birlikte çalışırlar. Yayın görevi tekerlek kasisten geçerken sıkışarak
yukarı doğru olan darbenin etkisini yutarak azaltmaktır. Yay sıkışınca tekrar genleşmeye başlar ve eski
konuma gelinceye kadar salınım yapar. Yayın, salınım hareketlerinin yumuşak şekilde
sönümlendirilmesi gerekir.



MacPherson Süspansiyon Sistemi
Teleskopik bir amortisörü üst döner mesnet olarak kullanan bir otomobil süspansiyon sistemidir. Modern araçlarda kullanımı oldukça yaygındır. İsmini tasarımcısı Earle S. MacPherson dan almıştır.



Earle S. MacPherson 1949 yılında, daha önce Fiat çalışanı Guido Fornaca tarafından 1920’lerde bulunan ilk tasarımı geliştirmiştir. Macpherson sisteminin daha önce aynı tasarımı yaprak yaylarla kullanan Fransız Cottin-Desgouttes den esinlenildiği olasıdır. Cottin-Desgouttes in de esin kaynağı J. Walter Christie nin 1904 yılındaki bitkilerden esinlendiği tasarımıdır.

MacPherson süspansiyonu ilk olarak 1949 Ford Vedette daha sonra 1951 Consul ve Zephyr modellerinde kullanıldı. MacPherson tasarımı dört tekerde de kullanmak için yaratmasına rağmen (Mitsubishi Starion, Toyota Carina E, gibi), pratikte ise teker dönme mesnetini ve gövde bağlantısını üzerinde taşıdığı için genellikle sadece ön süspansiyonda kullanıldı.

Amortisörün görevi yay salınım hareketlerine sönüm kazandırmaktır. Amartisör bulunmayan otomobiller engebeli yoldan giderken aşağı yukarı çok sarsıntı olur. Halbuki otomobilde seyir ânında istenilen husus, yolun durumu ne olursa olsun içinde oturan yolcuya intikâl eden yatay ve dikey doğrultudaki sarsıntıların en az seviyede olmasıdır. İkinci Dünyâ Savaşından sonra, süspansiyon düzeni her tekere has bir şekle getirildi. Bağımsız olan bu süspansiyon düzeninde ön tekerleklerin titreşim ve sağa sola dönme problemleri ortadan kaldırılmıştır. Amerikan otomobillerinin de 1960 senesinden sonra, arka süspansiyonları bağımsız helezonik tipe çevrildi.

Süspansiyon sistemlerinde kullanılan helezonik ve yaprak yay yerine hava, hidrolik karışımlı piston
düzenli elemanlar da kullanılabilir. Hidrolik basıncı pompayla sağlanır. Piston düzenli diğer bir
süspansiyon elemanıysa hidroelastik amortisörlerdir. Bu düzende ön ve arka amortisörler birbirlerine
boruyla bağlıdır. Amortisör düzeni içindeki sıvı, yayın görevini yerine getirir. Sıvı basıncı ayarlanarak
otomobilin yerden yüksekliği ve sarsıntı miktarı istenilen ölçülere getirilebilir.

Süspansiyon düzeninde ayrıca dolaylı olarak iş yapan elemanlar da vardır. Bağımsız süspansiyon
düzeninde ön tekerleklerin seviyelerini ayarlayan, denge çubuğu ile arka süspansiyon düzeninde
dönüşlerde meyillenmeyi önleyen karşı-dönme çubukları vardır. Bu çubuklar yüksek kopma
mukavemetine sâhip yay çeliğinden yapılır.

Süspansiyon yalnız otomobillere mahsus bir düzen olmayıp, sarsıntının iç organlara ulaşmaması
istenilen her mekanik düzenin ayrılmaz parçasıdır. İşyerlerinde tezgâhların yerleştirildiği yerler,
lokomotifler, vagonların tekerlekleri de süspansiyon düzenleriyle donatılmıştır. Süspansiyon düzeni
olmayan bir çamaşır makinesının çalışması hem gürültülü olur, hem de kısa zamanda bağlantı
yerlerinden koparak kırılır. En mükemmel süspansiyon sistemleri insan vücudunda yer almaktadır.
Yüksekten atlayan insanın iç organlarının bulundukları yerlerde kopmadan kalabilmeleri sahip
oldukları, mükemmel süspansiyon düzenleri sayesindedir.