Televizyon ve Otizm

Televizyon ve Otizm

Gereğinden fazla televizyon seyretmenin, cocuklar uzerinde olumsuz etkisinin olduğu, hatta bazı sorunların ortaya cıkmasına neden olduğu veya sorunları tetiklediği herkes tarafından kabul edilen bir gercek Baş ağrısı, uyku bozuklukları, ice kapanıklık, sosyal gelişim ve dil gelişiminde gerilik, saldırganlık, okuma alışkanlığının ve fizik aktivitenin azalması televizyonun neden olduğu duşunulen sorunlardan, uzmanların en cok uzerinde durduğu birkac tanesidir Gorulduğu gibi, aşırı derecede televizyon izlemek beden ve ruh sağlığımızı bozduğu gibi, sosyal, toplumsal ve kulturel hayatımızı da olumsuz yonde etkilemektedir
Son yıllarda, ailelerin, televizyonun neden olup olmadığını merak ettikleri bir başka sağlık sorunu ise cocuklarda otizm sorunudur Televizyon ile otizm arasında bir ilişki olmakla birlikte, bu ilişkinin nedensel bir ilişki olduğuna dair bilimsel bir kanıt yoktur Televizyon ile otizm arasındaki ilişkiyi anlamak icin oncelikle otizmin tanımını ve belirtilerini incelemek gerekir

Otizmin tanımı ve belirtileri
Cocuklarda otizm, beyin sistemindeki fizyolojik fonksiyonların, kimyasal dengenin bozulmasıyla, 3 yaşından once ortaya cıkan, yaygın gelişimsel bir bozukluktur Otizm genetik nedenlere bağlı olarak da ortaya cıkabilir

Otizmin belirtilerini dil gelişimi, iletişim, sosyal beceriler, davranış ve aktiviteler olmak uzere 4 ana grupta incelemek mumkundur Otistik bir cocukta bu belirtilerin hepsi birden olmayabilir Bu nedenle, annebabalara, cocuklarında aşağıdaki belirtilerden bir kısmını tespit etmeleri halinde, en kısa zamanda bir uzmana başvurmalarını oneriyoruz Erken tanı ve disiplinli bir tedaviyle otistik cocukların normal bir okula devam edebilmeleri mumkun olabilmektedir Bunun dışında, otizm tanısı konmasa bile, otizmin belli semptomlarını gosteren cocuklar vardır Bu cocuklarda belli gelişim alanlarında problem var demektir Bu alanların, aileler tarafından da uygulanabilen eğitim programlarıyla mutlaka desteklenmesi gerekir Bu tip sorunu olan cocukların aileleri, belirli aralıklarla gelişim kontrolleri yaptırarak, sorunlu alanlardaki geriliği ve gelişmeyi izlemeli ve bu alanları nasıl destekleyebilecekleri konusunda profesyonel yardım almalıdırlar

Dil gelişimi

Dil gelişimlerinde gerilik olur, konuşmayı gec oğrenirler
Konuşulanları ve direktifleri anlamalar guc olur
İstekleri icin yetişkinlerin elinden tutmayı, işaret etmeyi tercih ederler
Kısa konuşurlar
İletişim

Goz kontağı kurmaktan kacınırlar
Genellikle duygusal bağ kurmaları guctur
Anneye aşırı bağlıdırlar veya hic bağ kurmazlar
Opulmeyi ve kucaklanmayı sevmezler
İsimleriyle seslenildiğinde tepkisizdirler
Sosyal beceriler

Sosyal becerileri zayıftır, sosyal ilişki kurmakta gucluk cekerler
İnsanlara karşı ilgisizdirler
Yaşıtlarıyla oynamakta ve oyun kurmakta yetersizdirler
Taklit becerileri yoktur
Sosyal ortamlarda rahatsız olurlar· Buyuk mağaza, carşı vb kalabalık ortamlardan uzak kalmak isterler
Sosyal kurallara uymakta gucluk cekerler
Davranış ve aktivteler

Yaşıtlarının oynadığı oyuncaklar ilgilerini cekmez
Donen objelere ilgi duyarlar; araba tekerleği, tencere kapağı, camaşır makinası,
topac gibi
Yumuşak ve tuylu objelere elleyemezler veya bunlardan cekinirler; tuylu oyuncaklar, hamur ve parmak boyası gibi
Yinelenen davranışları vardır; kendi etrafında donme, sallanma, zıplama, kuş gibi kanat cırpma ve aynı sozleri tekrarlarma gibi
Tehlikelerin farkına varmakta zorlanırlar
Nedensiz ağlar, bağırır veya cığlık atarlar
Tuhaf davranışlar sergileyebilirler; elleriyle goğsune vurma, parmağını veya elini sallama, oynatma, elini ısırma veya kendine zarar verme gibi
El ve parmaklarını cok iyi kullanamazlar
Cevrelerindeki değişime fazla tepki gosterirler; eve gelen yabancılar, yeni bir bakıcı, mekan değişimleri gibi

Televizyon ve Otizmin İlişkisi

Otizmin oldukca geniş bir semptom yelpazesi vardır Televizyon bu geniş yelpaze icinde bazı semptomların kuvvetlenmesine veya ortaya cıkmasına neden olabilir Ozellikle yukarıda sayılan dil, iletişim ve sosyal beceriler alanlarındaki semptomları nitelik ve nicelik olarak artırabilir Orneğin, zaten insanlara karşı ilgisiz olan cocuk, televizyon nedeniyle insanlardan iyice uzaklaşabilir Aile uyeleri, televizyonla ilgilenen cocuğu, televizyondan koparıp, onunla ilişki kurmakta gucluk ceker İnsanlarla etkileşimleri azaldığı icin goz kontağı kurma sureleri ve dili kullanma gereksinimleri de azalır Bu orneklerden de anlaşılacağı gibi, televizyon, var olan semptomları zaman icinde giderek artırma ve guclendirme etkisine sahiptir Bu nedenle televizyonun izlenme suresi cocuğun durumuna gore mutlaka uzmanlarla birlikte tayin edilmelidir

Televizyonun otizme bir başka olumsuz etkisi de tedavinin etkinliği azaltması konusundadır Televizyon, yukarıdaki orneklerde belirtilen nedenlerle, eğitim programları ile cocuklara kazandırılmaya calışılan sosyal ve iletişim becerilerinde gerilemeye neden olmaktadır

Ozetle, televizyon, otizme neden olmaz, ancak bazı otizm semptomlarını kuvvetlendirici ve otizm tedavisinin etkinliğini azaltıcı etkisi nedeniyle, otizm belirtileri gosteren cocuklarda, tanı konmayan vakalarda bile, televizyonun dikkatle ve sınırlı surelerle izlenmesine izin verilmelidir Ayrıca otistik olmayan cocuklarda bile, okul oncesi donemde, ozellikle 3 yaşından once, cok uzun sure televizyon izlemek belli alanlarda gelişim geriliklerine ve başka sorunlara neden olabilmektedir Cocukların yaş grubuna uygun olmayan programları izlemeleri de ruh sağlıklarını ciddi bicimde tehdit edebilmektedir Bu nedenle hepimizin gectiğimiz cağın harikası bu cihazın kullanımı konusunda cocukları sağlıklı ve doğru yontemlerle yonlendirmemiz gerekir

Alıntı