Termik Santraller, Petrol Rafinerileri, Nükleer Santraller, Hidroelektrik Santraller, Madencilik ve

Nüfus artışına paralel olarak insanların maden ve enerji kaynaklarına olan talebi artmıştır Kaynakların kullanımının artması çevreye hasar vermektedir Kömür, petrol, doğalgaz gibi eski kalıntı yakıtların çevre kirlenmesindeki etkisi fazla fazladır Derhal bu enerji kaynaklarının sebep oldukları çevre sorunlarına daha yakından bakalım;
Termik Santrallerin Çevreye Etkisi
Termik santrallerde soğutucu, buhar elde etme ve temizleme gibi amaçlarla kullanılan sular sıcaklık dereceleri yükselmiş olarak torağa, yeraltı sularına, akarsulara ve denizlere boşaltılmaktadır Suyun sıcaklığı yüksek olduğu için sularda yaşayan canlıları negatif yönde etkilemektedir Keza akarsular ağır metallerle kirlenmektedir Mesela Muğla ’da Çine ve Dipsiz çaylarının suları Yatağan Termik Santrali ’nde soğutma suyu olarak kullanıldıktan sonradan bitmiş akarsuya boşaltılmaktadır Yan bu sırada kullanılan su farklı alanlara yönlendirilmiş kimyasal maddelerle işlemden geçirilmektedir Bu kimyasal maddeler suyla birlikte akarsuya karışmakta, bilhassa demir ve sülfat bileşikleri başta olmak üzere çokça ağır metallerle nehir kirlenmektedir
Linyit kullanılan termik santrallerde kömürün yanmasıyla oldukça çok kül oluşur Bu küllerin içinde bulunan gazların bir kısmı havada kalarak asit yağmurlarına sebep olurlar Yere ulaşan küller ise toprak yüzeyini ve bitkilerin üzerlerini kaplarlar* Toprak yüzeyine yığılan küller yağışlarla yeraltına sızarak toprağın kalitesini belirleyici özelliklerinde bozulmalar meydana getirirler Bencik Dağı, Sepetçi Dağı yamaçlarında 40 bin hektarlık alandaki ormanlar Yatağan Termik Santrali ’nin sebep olduğu hava kirliliğinden dolayı hasar görmüştür Termik santrallerin bacalarından çıkan dumanların içinde oldukça çok kükürtdioksit ve azotoksit gazları bulunmaktadır Bu gazlar atmosferde yükselerek havadaki su damlacıklarıyla reaksiyona girerler ve asit yağmurlarına sebep olurlar Asit yapmurları bitkilerin yeşil kısımlarını yakar Yatağan Termik Santrali bu şekilde 400000 dekarlık kızılçam ormanın ortadan kalkmasına sebep olmuştur Buna aynı bir durum Bey Dağları çevresinde de yaşanmıştır Gökova Termik Santrali ’nden çıkan gazlar 18001900m yükseklikte Bey Dağları ’nı etkilemiştir Çevredeki köylerde tarım ürünleri zarar görmüştür Hem termik santrallerde etrafa yayılan civa, gelişmeyi, öğrenme yeteneğini ve sinir sistemini olumsuz etkilemektedir
Petrol ve Çevre
Petrol ve petrol ürünleri evlerin ısıtılmasından arabalarda ve uçaklarda yakacak olarak kullanılmasına, ilaç, badana, plastik, lastik yapımına kadar böylece çok alanda kullanılmaktadır Petrol taşınması, işlenmesi, aranması ve kullanılması esnasında çevreyi kirletmektedir Petrol yakıt olarak kullanılırken de havayı kirletmektedir
Kaza yapan petrol tankerlerinin denizlerin kirlenmesindeki payı epeyce fazladır Denize dökülen petrol, denizi aracısız kirletirken denizlerde yaşamış* canlılarda da hasara sebep olmaktadır Tanker kazası sonucunda denize dökülen petrolün %16 ’sı suya karışır, %15 ’i buharlaşarak atmosfere karışır, %22 ’si biyoloji ile ilgili olarak çözünür, %3 ’ü açık denizde toplu olarak kalır, %15 ’i kıyıya vurur, %28 ’i ise su dibine iner
16 Mart 1978 ’de Amoco Cadiz adlı Liberya bandralı petrol tankeri karaya oturmuş, Atlas okyanusunun doğu kıyılarında petrol kirliliğine niçin olmuştur 400km ’den uzun kıyı şeridini etkileyen olayda 223 bin ton ham petrol denize dökülmüştir Denize dökülen bu petrol okyanus ekosistemini bozmuştur 24 Mart 1989 tarihinde Exxon Valdez adlı petrol tankeri Alaska Körfezi yakınlarında Prince William Sound açıklarındaki aysberglerden kurtulmak isterken kayalıklara çarpmış ve 306 bin varil çiğ petrol denize dökülmüştür Çıkan fırtına petrolün güneye dürüst yayılmasına sebep olmuş, kazanın 56 günü 870km uzaklıktaki kıyı şeritleri bile petrole bulanmıştır Bir sene içinde milyonlarca kuş yokolmuş, balık ve öteki canlıların ölmesine sebep olmuştur
Nükleer Santrallerin Sebep Olduğu Çevresel Sorunlar
Uranyum ve Toryum gibi maddelerin parçalanmasıyla elde edilen enerjinin büyükbir kısmı elektrik enerjisi olarak kullanılır Nükleer santrallerden havaya zararlı gazlar bırakılmaz Ama nükleer atıklar yüksek oranda radyoaktiviteye sahipmadde içerirler Bu sebeple radyoaktif atıkların yerin 1200m altına gömülmesi gerekir Radyoaktif atıklar dış ortama geçtiklerinde koskocoman sorunlar oluştururlar Keza bu atıklar soğuduğunda camsı bir yapı oluştururlar Çünkü cam suda çözünmediği için bu atıkların yeryüzüne çıkma ihtimalinin azalması için nükleer atıklar cam eriyiği ile karıştırılıp metal silindirlere boşaltılırlar Kurşun, civa, arsenik gibi kimyasal atıklara kıyasla nükleer atıkların tehlikesi daha azdır Nükleer santrallerde açığa çıkan enerjiden dolayı fazla artı ısınma olur Santrallerin aralıksız soğutulmaya ihtiyacı vardır böylece çay ya da göl yataklarına kurulur Kullanılan sular bitmiş geri verildiğinde çok ısınmış olur Isınan bu sular nehir, göl ve denizlerde yaşamış canlıların ölmesine neden olur
Hidroelektrik Santrallerin Sebep Olduğu Çevresel Sorunlar
Hidroelektrik santrallerin kurulması doğal çevreyi ve insanı etkilemektedir Barajlar kurulurken çoğu doğal güzellikler, tarihi ve kültürel değerler sular altında kalmakta, birçok bitki ve hayvan türü yokolmakta, yerleşim birimleri sular aşağıda kaldığı için halk müziği yer başkalaşmak zorundadır Baraj gölü bununla birlikte yüzeyinin yeniş olmasından dolayı buharlaşmayı arttırmaktadır Gelişen buharlaşma sonucunda topraklardaki tuzlanma ve çoraklaşma artmaktadır Su yüzeyinin geniş olmasının bir başka etkisi de sudaki mikropların ve parazitlerin artmasına neden olmasıdır
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Neden Olduğu Çevresel Sonuçlar
Yenilenebilen enerji kaynaklarının çevreye yaptığı olumsuz etkiler eski kalıntı yakıtlara tarafından oldukça azdır Mesela rüzgar enerjisi için kurulan türbinlerin oluşturduğu sesten dolayı gürültüve manzara girliliği yaşanmaktadır Biyokütle enerjisinde çöp ve bazı atıkların yakılması sonucu ortaya çıkan maddeler hava kirliliği ve çevre kirliliğine neden olmaktadır
Madenciliğin Çevre Kirliliğine Etkileri
Maden çıkarılması için yapılan kazılar sonucunda çevre bozunmaları yaşanmaktadır Arazi yapısı değiştiği için toprak yapısı, yeraltı ve yerüstü sularının drenaj sistemleri bozulmakta ve kirlenmektedir Doğal ot gibi yaşama ve toprağın bereketli kısmı yok edilmekte bunun sonucunda toprakta zehirli maddeler birikmektedir Maden ocaklarında açılan boşluklar doldurulup buralara hızlı artan ağaç türleri dikilerek çevreye verilen hasar en üye indirilebilir