tifo tanısı ve tedavisi tifo bakterisi karahumma teşhis tanisi tanısı hamilelikte KARAHUMMA Salmonella türü bakterinin neden olduğu, sıklıkla lekeli içme suları ve yiyeceklerle bulaşan yaygın ve mikrobik bir hastalıktır Tifoya niçin olan bakterilerin rezervuarı insandır Bulaşma yolu genelde ağızdır vücuda girdikten 12 hafta sonradan rahatsızlık ortaya çıkar Öteki adı enterik alev olan karahumma; baş ve karın ağrısı, yüksek ateş, göğüs ve karında lekeler, nabzın azalması gibi bulgularla kendini belirli eder Beyin, akciğer, böbrek, kalp gibi bir fazla organı ve kulaktaki sinirleri etkiler Bir Takım hastalıklara veya rahatsızlıklara yol açabilir Gelişmekte olan ülkelerde sık ve salgın şeklinde ortaya meydana çıkan bir rahatsızlık olan tifoya, dünyada her yıl 1520 milyon kişi yakalanmaktadır Bu yeni tifo vakalarından bir kısmı ölümle sonuçlanmaktadır Gelişmiş olan ülkelerde keza besinler yeterince temizlenmekte ve iyi bir şekilde hazırlanmakta, hem de sıhhat açısından daha aşağı inşa çok iyi olduğu için, tifo vakaları nadir görülür Turistler ve göçler, hastalığın bu ülkelerde görülmesinin sebeblerinden biridir KARAHUMMA MİKROBU (SALMONELLA TYPHİ) Salmonella çomak şeklinde bir mikroptur Bu mikrobun yaşayabildiği tek canlı insandır Bu mikrop, hastaların kanlarında, idrarlarında ve dışkılarında, tükürüklerinde bulunur Bu mikrobu taşıyan kişiler etrafa bunu yayarlar Bulaşıcıdır ve tifolu kişilerden başkalarına geçebilir Kirli su ve besinlerin alınması sonucu bulaşır TİFONUN BELİRTİLERİ VE SEYRİ Ilk Kez hastalığın genel belirtilerini özetleyelim ve sonradan bu belirtilerin, hastalığın hangi dönemlerinde ve nasıl ortaya çıktığına bakalım Belirtileri: bitkinlik, baş ağrısı, ishal veya kabızlık, ateşin yükselmesi, nabzın azalması, tansiyonun düşmesi, hastalık başladıktan birkaç gün sonradan karın ve gögüste ortaya meydana çıkan kırmızı lekeler, burun ve barsak kanamaları, iştahsızlık ve kilo kaybı, karın ağrısı, hem bazı olgularda dalak büyümesi, Karahumma genelde 4 hafta sürer Ilk başlarda iştahsızlık, takâtsizlik ve baş ağrısı biçiminde seyreder ve alev hafif yüksektir 1 haftanın sonuna dürüst ateş 40 dereceye dek çıkar Karın ağrısı oluşur Baş ağrısı artar ve aralıksız ayla gelir Hasta kendini çok bitap hisseder Hastanın vücudu kurudur ve terlemez Bazı vakalarda burun kanaması da olabilir Bu haftadan daha sonra hastalık en şiddetli halini alır Alev çok fazla yükselmiştir Belirtiler süreklidir ve birey fazla yorgundur Karın ve sırt bölgesinde görülen kırmızı lekeler, bu dönemde ortaya çıkar Hasta, hayattan azıcık soyutlanmıştır Zekasını kullanamaz ve yüzü donuk bir hal alır Hiç bir şey yemek istemez Hastanın dışkısında kan görülebilir Son hafta hastalığın belirtileri kaybolmaya başlar ve hastanın ateşi normale döner id TIFO NASIL ORTAYA ÇIKAR? Yiyeceklerin yeteri değin temizlenmemesi ya da benekli suların içilmesi sonucu bu bakteri vücuda alınır Ağız yoluyla alınan mikrop, mideye geldiğinde burada yaşayamaz Midenin asitli olması bu mikrobun yaşamasını engeller ve mikrop burada ölür Midede oluşan bir takım rahatsızlıklardan sonra (mide asidinin azalması gibi) mikroplar, bu durumdan korunurlar Keza bol akıcı veya besinlerle alındığında yeniden yaşamlarını sürdürebilirler Bu bakteri yeterli düzeye ulaştığında, tifoya neden olur Keza hastalıklı veya taşıyıcı kişilerin dışkılarıyla temas sonucu bulaşma gerçekleşir Taşıyıcı bir kişinin hazırladığı besinlere mikrobu bulaştırması ve bu besinlerin tüketilmesiyle hastalık bulaşabilir Tifoya lekeli el hastalığı denmektedir Bu yüzden ellerin yıkanması hastalığın bulaşmasını önlemek için fazla önemlidir Hastanın dışkılarının, yatak eşyalarının temizlenmesiyle de bulaşmanın önüne geçilebilir KARAHUMMA TANISI NASIL KONUR? Hastanın şikayetleri ve yapılan bazı tetkikler sonucu karahumma tanısı konur Basit ve ucuz bir yoldur Kan, idrar, dışkı kültürü yapılır ve bu mikrobun olup olmadığı araştırılır Eğer yapılan kültür sonucu bakteri üreyebiliyorsa, kişi tifo hastası demektir Fakat doktora başvurmadan önce antibiyotik kullanmamak gerekir Yahut bu bakterilerin üremesi gözlenemez KARAHUMMA TEDAVİSİ Tifo, diğer tehlikeli rahatsızlıklara yol açtığından, ölümcül olabilir Mide kanaması, damar iltihabı, dolaşım yetmezliği gibi sorunlara neden olabilir Karahumma, tedavi edildiği takdirde bu sorunların oluşma riski ve vefat oranı fazla azalır Tifo hastalarına ilaç tedavisi uygulanır Bakterileri imha etmek için antibiyotik tedavisi uygulanır En çok seçim edilen kloromfenikoldür Böylece yaklaşık 3 gün içinde alev yoklama altına alınır Ampisilin, amoksisilin antibiyotikler de kullanılır Hamileler ve çocuklar için farklı tür antibiyotik tercih edilir Bunların hepsi, doktorunuzun sizin durumunuzu göz önüne alarak önereceği ilaçlardır Keza beslenmeye dikaktr edilmelidir Alınan besinler protein ve karbonhidrat ağırlıklı olmalıdır Bunun yanına bol bol su içmek gerekir Hastalığın yaygın olduğu bir bölgeye yolculuk eden kişilerin bu bölgedeki kontrol edilmemiş ham ve soğuk besinleri, suları yememeleri gerekir Tifodan korunmak için: içme sularınızın temiz olmasına itina gösteriniz yiyeceklerin, meyve ve sebzenin ayrıntılarıyla yıkamanız gerekir bu bakteriye karşısında aşı geliştirilmiştir Yüzde yüz koruma sağlamasa da yapılması gereklidir ALINTI