iltasyazilim
FD Üye
İslâm dünyasının sekiz büyük hadis bilgininden birisi Tam adı, Ebu İsa Muhammed bin İsa bin Sevre bin Musa bir Dahhak elTirmizî'dir Kütübi sitte olarak anılan en güvenilir altı hadis derlemesinden birinin sahibidir Dördüncü Müslüman kuşak (etbau etbau'ttabiin), içinde yer alır Hadis ilminde en yüksek dereceye ulaşanlara özgü olan Hafızünvanına sahip ender kişilerdendir
Tirmizî'nin doğum yeri ve yılı konusunda farklı rivayetler vardır Buna göre Tirmizî ya da Mekke'de 200 (815), 206 (821) veya 209 (824) yılında doğdu; Tirmizî'de 270 (883), 275 (888) ya da büyük ihtimalle 279 (892) yılında öldü
Kor olarak doğan ya da sonradan gözlerini yitiren Tirmizî, ilk öğreniminden sonra çalışmalarını hadis ilmi üzerinde yoğunlaştırdı Hadis derlemek amacıyla Horasan, Irak ve Hicaz'da geziler yaptı Başta Buharî, Müslim ve Ebû Dâvud olmak üzere birçok bilginden hadis aldı Kendisinden de Heysem bin Kulab elŞasî, Mekhul bin elFald, Muhammed bin Mahbub elMahbubî elMervezi gibi bilginler hadis rivayet ettiler
Tirmizî Kitabu'lİlel, Kitabu'şŞemail, Kitabu Esmai'sSahabe, Kitabu'lEsma ve'lKüna gibi eserler bırakmışsa da büyük ününü esSünen de denilen elCamiu'sSahih adlı eseriyle kazandı Tirmizî, câmi' türündeki bu eserde yalnız hadisleri derlemekle kalmamış, her hadisten sonra Ebu isa der kidiyerek hadise ilişkin düşüncelerini açıklamış, değerlendirmeler yapmıştır Hadisleri İslam hukukunun konularına uygun bir düzen içinde sınıflaması ve tekrarlardan sakınması, eserine yararlanma kolaylığı kazandırır Hadis bilginlerine göre esSünen'in diğer hadis derlemelerine üstünlük sağlayan başlıca özellikleri şunlardır: Hadislerin güvenilirlik derecelerini belirtmesi, taşıdığı zaaflara dikkat çekmesi, ravilere ilişkin bilgi vermesi, hukukçuların hadislerden çıkardığı sonuçlara değinmesi ve mezheplerin görüşlerine yer vermesi
Tirmizi eseri hakkında şöyle der: Ben bu Camii Kebir'i yazıp bitirince, onu ilkin Hicaz alimlerine gösterdim Hepsi de beğendiler Daha sonra alıp Irak alimlerine götürdüm Onlar da ağız birliğiyle eseri övdüler Nihayet Horasan diyarı alimlerine takdim ettim Onlar da memnun oldular, bilahare eseri ilim alemine sundum Bu eser kimin evinde bulunursa, orada konuşan bir Peygamber vardır(Abdulaziz bin Şah Veliyyullah Dehlevi, Büstanu'lMuhaddisin, çev Ali Osman Koçkuzu, Ankara 1986, 197)
Endülüs bilginlerinden birisi, Tirmizî'nin eserinin özelliklerini ve değerini, yazdığı bir şiirle şöyle anlatır:
Tirmizî'nin kitabı bir ilim bahçesidir Çiçekleri adeta gökteki yıldızların parlaklığını aksettiriyor O eser sayesinde hadisler vuzuha kavuşur Güzel lafızlara meydana konulmuş, adeta resim gibi yerli yerince tanzim edilmiştir
Hadislerin en yüksek nevi sahihlerdir Onlar nurlu yıldızlar halinde, her yanı aydınlatırlar Hadislerin sahihini hasenleri takip eder Sonra garibler gelir Hadislerin sahihi sakiminden ayrılmıştır Tirmizî onları tek, tek işaretleriyle ilim erbabına açıklamıştır Bu hadisleri, sahih eserler halinde sıraya dizmiş, onları ciddi akıl sahipleri de beğenip seçmişlerdir Onu beğenenler; fakihlerin ve bilginlerin en önde gelenleri fazilet erbabının, doğru yola gidenlerin en üstünleridir
Tirmizî'nin kitabı böylece enfes bir eser; ilim erbabının takdir ettiği, okuyup konuştuğu bir çalışma olmuştur Onlar, ruhlarına en yüksek faydayı bahşeden en kıymetli bilgileri, Tirmizî'nin kitabından iltibas etmişlerdir
Ondan, biz de hadisler yazdık; eseri biz de rivayet ettik Bu işi, cennet ırmağının suyundan kana kana içmek niyetiyle gerçekleştirdik
Düşünce, mana denizine daldı Oradan en doğru manalara ulaştı Rahman olan Allah, Ebu İsa etTirmizî'yi bu şerefli işinden dolayı hayır üstüne hayır vererek mükâfatlandırsın(Abdulaziz bin Şah Veliyyullah Dehlevi, age, 198)
Bazı arkadaşlar faydalı olacağını düündüğüm için verdim bu kısa bilgiyi
Tirmizî'nin doğum yeri ve yılı konusunda farklı rivayetler vardır Buna göre Tirmizî ya da Mekke'de 200 (815), 206 (821) veya 209 (824) yılında doğdu; Tirmizî'de 270 (883), 275 (888) ya da büyük ihtimalle 279 (892) yılında öldü
Kor olarak doğan ya da sonradan gözlerini yitiren Tirmizî, ilk öğreniminden sonra çalışmalarını hadis ilmi üzerinde yoğunlaştırdı Hadis derlemek amacıyla Horasan, Irak ve Hicaz'da geziler yaptı Başta Buharî, Müslim ve Ebû Dâvud olmak üzere birçok bilginden hadis aldı Kendisinden de Heysem bin Kulab elŞasî, Mekhul bin elFald, Muhammed bin Mahbub elMahbubî elMervezi gibi bilginler hadis rivayet ettiler
Tirmizî Kitabu'lİlel, Kitabu'şŞemail, Kitabu Esmai'sSahabe, Kitabu'lEsma ve'lKüna gibi eserler bırakmışsa da büyük ününü esSünen de denilen elCamiu'sSahih adlı eseriyle kazandı Tirmizî, câmi' türündeki bu eserde yalnız hadisleri derlemekle kalmamış, her hadisten sonra Ebu isa der kidiyerek hadise ilişkin düşüncelerini açıklamış, değerlendirmeler yapmıştır Hadisleri İslam hukukunun konularına uygun bir düzen içinde sınıflaması ve tekrarlardan sakınması, eserine yararlanma kolaylığı kazandırır Hadis bilginlerine göre esSünen'in diğer hadis derlemelerine üstünlük sağlayan başlıca özellikleri şunlardır: Hadislerin güvenilirlik derecelerini belirtmesi, taşıdığı zaaflara dikkat çekmesi, ravilere ilişkin bilgi vermesi, hukukçuların hadislerden çıkardığı sonuçlara değinmesi ve mezheplerin görüşlerine yer vermesi
Tirmizi eseri hakkında şöyle der: Ben bu Camii Kebir'i yazıp bitirince, onu ilkin Hicaz alimlerine gösterdim Hepsi de beğendiler Daha sonra alıp Irak alimlerine götürdüm Onlar da ağız birliğiyle eseri övdüler Nihayet Horasan diyarı alimlerine takdim ettim Onlar da memnun oldular, bilahare eseri ilim alemine sundum Bu eser kimin evinde bulunursa, orada konuşan bir Peygamber vardır(Abdulaziz bin Şah Veliyyullah Dehlevi, Büstanu'lMuhaddisin, çev Ali Osman Koçkuzu, Ankara 1986, 197)
Endülüs bilginlerinden birisi, Tirmizî'nin eserinin özelliklerini ve değerini, yazdığı bir şiirle şöyle anlatır:
Tirmizî'nin kitabı bir ilim bahçesidir Çiçekleri adeta gökteki yıldızların parlaklığını aksettiriyor O eser sayesinde hadisler vuzuha kavuşur Güzel lafızlara meydana konulmuş, adeta resim gibi yerli yerince tanzim edilmiştir
Hadislerin en yüksek nevi sahihlerdir Onlar nurlu yıldızlar halinde, her yanı aydınlatırlar Hadislerin sahihini hasenleri takip eder Sonra garibler gelir Hadislerin sahihi sakiminden ayrılmıştır Tirmizî onları tek, tek işaretleriyle ilim erbabına açıklamıştır Bu hadisleri, sahih eserler halinde sıraya dizmiş, onları ciddi akıl sahipleri de beğenip seçmişlerdir Onu beğenenler; fakihlerin ve bilginlerin en önde gelenleri fazilet erbabının, doğru yola gidenlerin en üstünleridir
Tirmizî'nin kitabı böylece enfes bir eser; ilim erbabının takdir ettiği, okuyup konuştuğu bir çalışma olmuştur Onlar, ruhlarına en yüksek faydayı bahşeden en kıymetli bilgileri, Tirmizî'nin kitabından iltibas etmişlerdir
Ondan, biz de hadisler yazdık; eseri biz de rivayet ettik Bu işi, cennet ırmağının suyundan kana kana içmek niyetiyle gerçekleştirdik
Düşünce, mana denizine daldı Oradan en doğru manalara ulaştı Rahman olan Allah, Ebu İsa etTirmizî'yi bu şerefli işinden dolayı hayır üstüne hayır vererek mükâfatlandırsın(Abdulaziz bin Şah Veliyyullah Dehlevi, age, 198)
Bazı arkadaşlar faydalı olacağını düündüğüm için verdim bu kısa bilgiyi
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.