Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Lüzum yazılı, gerek görsel, gerekse sosyal medyada hemen hemen hergün tüp bebek tedavisiyle ilgili haberler yayınlanıyor Çocuk sahibi almak isteyen milyonlarca çift bu haberleri; hayallerini gerçekleştirecek ‘mucize ’ gibi takip edip, deniyor Ülkemizde tüp bebek uygulamalarının öncülerinden olan Prof Dr Mustafa Bahçeci ailelerin mutlak ve mutlak bilmesi gereken detayları açıklayarak, şu uyarıda bulundu: “Tüp bebek çare yöntem ve uygulamaları başı dönen çabuk gelişiyor IMSI, Embriyoscope, dondurma teknikleri bunlardan bazıları Önemli olan yeni tekniklerin hangi çiftlere, ne süre, nasıl uygulanacağıdır Ailenin yenilikleri takip ederken tedavide güvenilir kurum, tecrübeli ekip, merkeze ait ‘ ’eve canlı çocuk götürme ’ ’ oranına mutlaka uyarı etmesi gerekir ’ ’
Ülkemizde tüp bebek uygulamalarının öncülerinden olan Prof Dr Mustafa Bahçeci dünyada ve toplumumuzda artan infertilite (kısırlık) sorununa dikkat çekerek, aileleri çare için merkez seçiminde ve medyada bulunan haberler konusunda uyardı Bahçeci, ‘Medyada yer alan haberlere infertilite sorunu yaşayan ailelerin yaklaşımı bir nevi ‘mucize çözüm ’ gibi oluyor Iyice araştırmadan bunları denemeye karar veriyorlar çoğu kez de sonuç başarısızlık oluyor Şu bir gerçek; tüp bebek çare usul ve uygulamaları baş döndürücü çabucak gelişiyor IMSI, Embriyoscope, dondurma teknikleri bunlardan bazıları Burada kayda değer olan yeni tekniklerin hangi çiftlere, ne süre, nasıl uygulanacağıdır Ailenin yenilikleri takip ederken tedavide güvenilir kurum, tecrübeli ekip, merkeze ait ‘ ’eve canlı çocuk götürme ’ ’ oranına mutlaka dikkat etmesi gerekir ’ ’
Tüp Bebek Tedavisinde ’Bilinmesi Gereken 10 Ayrıntı ’
Prof Dr Mustafa Bahçeci tüp bebek tedavisinde ailelerin mutlak ve mutlak bilmesi, bu doğrultuda karar vermesi gereken detayları açıkladı
1Çocuğu olmayan bir çift ne vakit doktora gitmelidir?
Kadının yaşı burada fazla önemlidir 35 ’in aşağı, çiftin özgeçmişleri ve aile öykülerinde bu konuyla ilgili tehlike yoksa korunmasızahenkli bir yıllık cinsel ilişki sonrası gebelik elde edilemiyorsa doktora başvurulmalıdır Aynı koşullarda kadın 35 yaş üstünde ise 6 ay, 38 ’in üstünde ve yumurtalıklarını olumsuz etkileyebilecek kemoterapi ya da yumurtalıkla ilgili bir ameliyat geçirmişse, erkek de de sperm değerlerini fena yönde etkileyecek kemoterapi ya da ameliyat öyküsü varsa çiftler hemen doktora gitmelidir
2Aşılama denenmeden tüp bebeğe tedavisi doğru mudur?
İnfertilite (kısırlık) nedenine tabi olarak bazı hastalarda aşılama öncesi yumurtlama uyarısı ya da aşılama gibi üremeye asistan yöntemler uygulanmalıdır Bu grup hastalarda fakat bu yöntemlerin başarısızlığı durumunda tüp bebek tedavisine geçilir Oysa açıklanmış bir grup hastada ise öteki yöntemlerin galibiyet ihtimali ya hiç yoktur veya fazla düşüktür Bu hasta gurubunda tüp bebek birincil seçenek olmalıdır
*Her iki tuba uterinası ( tüpleri) tıkalı olan kadınlar,
*Azospermi olguları (erkekte sperm olmaması)
*İleri kadın yaşı ( örn: 38 yaş üstü kadınlar) ilk elden tüp bebek uygulanması gereken çiftlerdir
3Tüp bebek tedavisinde hangi sırayla hangi testler yapılır?
Kısırlık araştırması çiftlere aynı zamanlı olarak yapılmalıdır Başlangıç aşamasında yapılan temel testler şunlardır:
a Erkeğe sperm testi,
bKadının yumurtlamasının araştırılmasına karşın kan (hormon) testleri ,
c Kadının tüplerinin açık ve rahim içerisinin normal olup olmadığının araştırılmasına karşın testler Bu amaçla en sık ilaçlı rahim röntgen filmi ( Histerosalpingagrafi, HSG) çekilmektedir
4 Tüp bebekte galibiyet oranı nedir?
Tüp bebekte başarı oranı birden fazla ölçütle değerlendirilmektedir
1Fertilizasyon ( Laboratuvarda Döllenme) Oranı: Bu oran iyi laboratuvarı olan merkezlerde %80 ’ in üzerinde olmalıdır
2Biokimyasal Gebelik (Kanda hamilelik testinin fazla çıkması): Bu oran %50 civarındadır
3Ultrasonografi İle Görüntülenebilen Ve Peşine Düşüp Takip Edilen Gebelik Oranı: Bu oran %40 civarındadır
4‘ ’Eve Canlı Çocuk Götürme ’ ’ Oranı: Bu oran ise %30 civarındadır Hastaları ilgilendiren esas değerin de sonuncusu olması gerekir
Üç başarısız test sonrası aileler için gebelik elde etme oranını maalesef çok arttırmamaktadırPreimplantasyon genetik teşhis (cenin transferi öncesi kalıtımsal araştırma), coculture ( laboratuar ortamında suni asıl rahimi oluşturulması) , sperm tercih yöntemlerinin değiştirilmesi gibi ek uygulamalar yapılmaktadır Oysa bu yöntemlerin de başarıyı anlamlı oranda artırdığına dair tatmin edici kanıt henüz yoktur Benim şahsi tecrübelerime göre bu hastalara blastosist transferi önerilmeli ve bu hastalarda eğer embriyoları blastosiste gitmiyorsa transfer yapılmamalıdır Böylece hastanın, aktarma sonrası gereksiz yere büyük ümitlerle beklemesinin önüne geçilmiş olur
5Blastosist transferi nedir? Hangi durumlarda bu yönteme başvuruluyor?
Günler boyunca gelişip hücresel sayılarını artıran embriyolar beşinci günden itibaren iki farklı hücresel tipine ayrılarak aralarında bir değişken biriktirir Bu embriyolara ‘Blastosist ’ denir Ne yazık ama her cenin bu aşamaya değin gelişimini devam ettiremez, daha erken bir dönemde gelişimini durdurur Sadece o embriyoyu yaratıcı sperm ve yumurta kaliteleri fazla düşük değilse cenin gelişimine devam eder, somurtkan halde gövde savunma mekanizmasının bir sonucu olarak düşük kaliteli hücrelerin birleşmesiyle oluşan embriyoların gelişimlerini daha erken bir dönemde durdurur Yapılan araştırmalar, blastosist evresine ulaşmış embriyoların deha bir bölümünün gebelik oluşumuna veya gebeliğin devamına müsade vermeyecek değin düşük kaliteli hücreler içerdiğini göstermiştir Ama bu oran erken dönemde gelişimini durduranlara oranla fazla daha düşüktür neticede; hastaya blastosist aktarma etmek hamilelik şansını artmak anlamına gelir Hastaya ne değin eksik embriyo transfer edilirse blastosist aktarma ederek hamilelik şansı pek artırılmış olur bu nedenle, aktarma sayısının kısıtlandığı durumlarda blastosist transferi uygulaması başarıyı artırıcı bir etki yapar Misal olarak ülkemizde iki sene önce uygulamaya giren mevzuat aktarma edilen cenin sayısına kısıtlama getirmiştir Bu dilekçe sonucu tüp bebek sonucu oluşan çoğul gebelikler oysa bunlar fazla tehlikeli gebelikler idi, anlamlı olarak azalmıştır Bu yeni şart bizim merkezlerimiz de dahil olmak üzere bir takım kliniklerin daha pozitif blastosist transferine yönelmelerine neden olmuştur Bizim merkezlerimizde artık tüm transferlerin yaklaşık yarısına yakını beşinci günde yapılmaktadır Hastadan tatmin edici miktarda ve kalitede blastosist elde edilmesi durumunda, tedavilerin başarısız kalma nedeni olarak embriyo dışı nedenlere yönelmek faydalı olacaktır Neden bütün embriyolar blastosist aşamasına kadar bekletilip ondan sonradan transfer edilmiyor? Bu sorunun yanıtında da blastosist transferlerinin dezavantajlarından söz etmemiz gerekir Bugün tüp bebek dilekçe teknolojileri ne dek gelişirse gelişsin unutmamalıyız ama insan vücudunun sofistike ve mekanizmasını bire bir taklit edebildiğimizi anlatmak çok güçtür Zira insan vücudu ve biyolojisiyle ilgili bilgimiz ne dek artarsa, bilmediklerimizin ve yeni soruların farkına varmaya devam ediyoruz sonuç olarak embriyoları laboratuar şartlarında uzun süre bekleterek blastosist evresine ulaşmalarını beklerken onları daha erken bir dönemde vücudun doğal ortamına bırakarak orada gelişmelerini sağlamalarına tarafından ne kadar ödün verdiğimizi bilmiyoruz Özetle kendimize su soruyu soruyoruz: bu embriyo blastosist oluşturmadı, acaba ben bu embriyoyu gelişiminin daha erken bir döneminde rahme vermiş olsaydım acaba orada blastosiste ulaşacak mıydı? İşte blastosist transferinin riski budur, bu nedenle her vakada uygulanmaz Elimizde bu riski karşılayacak sayıda embriyo olması veya dediğim gibi, ne olursa olsun embriyoların uzun dönem gelişimlerini izlememizi gerektirecek gerçek sebepler olması lazımdır
6Sperm seçiminde yenilikler nelerdir?
Günümüzde sperm kalitesi dendiğinde artık vaktiyle olduğu gibi sperm sayısı, hareketliliği, şekli gibi parametreleri düşünmüyoruz Biliyoruz ki, spermin hakiki kalitesi yukarıdaki soruda da anlattığım gibi onun kalıtsal yapısı ve bu yapının çevresel faktörlerden ne kadar etkilendiğidir Çünkü embriyo gelişimine spermin asil katkısı bunlardır Geleneksel sperm tetkik parametreleri ile bahsettiğim kalıtsal özelliklerin durumu arasında kutup bir ilişki gösterilmemiştir Bundan Böyle sperm analizi yaparken embriyo gelişimine tesir edecek gerçek kalitelerinin durumunu anlamaya çalışıyoruz Manâlı olan ırsi özellikleri minimum zarar görmüş, mümkünse hiç görmemiş spermleri seçebilmek ve yumurta hücresi ile bunların birleşmesini sağlayabilmektir Sperm hücresinin yüksek büyütmede seçilmesi (IMSI), bir takım moleküllere bas kısmının bağlanması veya bağlanmaması aracılığıyla seçimleri (PICSI veya MACS benzeri yöntemler) bu amaçla kullanıma girmiştir Ne yazık fakat, bu tercih yöntemlerinin geçerliliği tam anlamıyla ve en doğru bilimsel yöntemlerle henüz kanıtlanmamıştır Bunun için daha zamana gereklilik duyulmaktadır Yine de bizim laboratuarlarımız da dahil olmak üzere bu herif yenilikleri kullanıp hastaların hamile kalma olasılıklarını artırmaya çalışan fazla sayıda merkez bulunmaktadır
7Genetik incelemelere ne zaman gereksinim duyulur?
Kalıtımsal incelemelere belirlenmiş gereklilik duyulan durumlardan ilki; ailede ırsi yolla geçen, doğacak bebeğe intikal edebilecek ve sorumlu kromozom ya da gen bölgesinin bilindiği durumlardır Bu alan ya da kromozomlar embriyolar üstünde incelenip hastalıksız embriyolar transfer edilebilir Bir diğer koşul tekrarlayan gebelik kayıpları, yani ard arda düşük yapma veya tam tersi tekrarlayan başarısızlıklardır Her iki durumda da bazen embriyoların kalıtımsal olarak problemli olmaları sorunun kaynağı olabilir Dolayısıyla çiftlere tüp bebek tedavisine başlamadan önce ayrıntılı olarak tetkik yapılmalı ve embriyoların kalıtımsal problemi dışında benzer soruna niçin olabilecek öteki nedenler ayıklanmalıdır Bundan birkaç yıl önce bayanın ileri yaşı, ileri sperm problemleri (fazla kısıtlı sayıda sperm bulunması ya da hiç olmaması) gibi durumlarda da cenin üstünde kalıtımsal incelemelere gereksinim duyulur denirdi Günümüzde bu görüş acısı azıcık daha gevşemiş gibi duruyor
8Tüp bebek tedavi yöntemlerindeki yenilikler nelerdir?
Tüp bebek çare yöntemleri ve uygulamaları şaşkın bir şipşak gelişiyor En aktüel tekniklerden biri embriyoların enerjik takibidir (Embriyoscope) Bu tekniği Türkiye ’ye birincil defa bizim ekibimiz getirdi ve en çok da bizim laboratuarlarımızda uygulanıyor Bundan Böyle embriyolar takipleri boyunca fazla kısıtlı bir süre dilimindeki görüntüleri ile yok, her 1520 dakikada bir yedi bölgeden alınan görüntülerinin birleşmeleri ile oluşan videolar ile inceleniyor, kaliteleri bu verilere göre saptanıyor Bu demektir ancak bundan böyle embriyoların gelişimleri hakkında fazla daha pozitif elimizde bilgi birikiyor Tüp bebek uygulamalarının başladığı yıllardan bu yanlamasına ilk kez embriyo gelişimi hakkında bu dek pozitif data toplayabildik ve elimizdeki bu bilgiler paha biçilmez derhal Türkiye ’den bizim dahil olduğumuz milletlerarası bir bilim grubu bu veriler üzerinde çalışmalarına devam ediyor Yeniliklerle galibiyet şansı ne kadar artıyor? Bu sorunun cevabı için biraz daha beklememiz gerekiyor Ancak cenin secimi için sunulan dinamik izleme tekniği sahiden başarı sansını artırıyor Fakat burada özenli olunması gereken nokta; birkaç ayrı şekilde enerjik embriyo takibi yapılabiliyor ve bunların tümü benzer sonucu vermiyor Bizim kullandığımız sistem hemen dünyada yer alan en sofistike devingen peşine düşüp takip sistemidir Biz ve bizim kullandığımız sistemi kullanan diğer merkezler (hemen dünyada 100 dolayında var) başarı oranlarının arttığını gösterdiler Umudum, bu sistemin diğerleri ile bilimsel karsılaştırmasını yapan bilimsel çalışmaların bir lahza önce yayınlanması ve farkın kanıtlanmasıdır
9Dondurma tekniğinde son faz nedir?
Günümüzde iki farklı dondurma tekniği var; yavaş ve hızlı Beş yıl öncesine değin yavaş dondurma daha fazla uygulanırken günümüzde seri dondurma tekniği seçim ediliyor Çünkü bu teknikle embriyoların tamamının, yani tüm hücrelerinin hiç hasarsız canlıklarını devam ettirmeleri ihtimali daha yüksek Bu da doğal olarak galibiyet oranlarına yansıyor Burada dikkatinizi çekmek isteyeceğim nokta; bize başvuran çiftlerimizden aldığımız intiba dondurmaçözdürme işlemlerine azıcık çekingen yaklaştıklarıdır Ama tüp bebeğin geleceği dondurmaçözdürme işlemlerinde Çünkü; artık uluslararası anlamda galibiyet bir çifte uygulanan birkaç tedavi sonrası elde edilen gebelik oranı olarak ölçülüyor Doğal olarak bu birkaç tedavinin içinde dondurmaçözdürme sikluslarının olması istenen bir durum, zira her tedavide kadına yeni tekrar hormon vererek yumurtalıkları ikaz etmek yerine bir seferinde elde edilen birkaç nitelikli embriyonun saklanarak sonraki uygulamalarda bunların çözdürülerek transferi daha çok istenen bir şart Bundan Başka dondurmaçözdürme tedavilerinin bir avantajı daha var; ara sıra yumurtalıkların uyarıldığı tedavilerde kullanılan ilaçlar yumurtaları büyütürken rahim dokusunun embriyoyu onaylama mekanizmasına hasar verebiliyor Ancak dondurmaçözdürme tedavilerinde rahim dokusu diğer duruma göre çok daha doğal bir halinde ve embriyoyu onaylama mekanizması hasar görmemiş Bugün dünyada çoğu merkez (bizim merkezlerimiz de dahil) rahimim bu durumunu aktarma öncesinde değerlendirip, çiftin hamilelik şansını artırabilmek namına, elde ettiğimiz tüm embriyoları donduruyor ve bir sonraki ay rahimim doğal haline kavuştuğunda çözdürüp aktarma ediyoruz Bu uygulamanın geçerliliği ve çifte faydası bundan böyle bilimsel yayınlarla ispat edilmiştir Özet Olarak özetlemem icabında, dondurmaçözdürme teknikleri merkezlerin toplam başarılarında kayda değer bir yer tutar Hastalar bu parametreyi incelemelidir diyorum
10Tüp bebek denemesi kaç kere tekrarlanmalıdır?
Bu soruyu şöyle yanıtlayacağım; ortalama üç! Ama bunu da açıklamam gerekir İstatistiksel olarak tüp bebek tedavisine başvuran çiftlerin %95 ’i üç kez tekrarlamalıdır Geri kalan %5 ’i içinse bir sınır yoktur Bize başvuran bir hasta hamile kaldığında evvelden dışında on altı test yapmıştı Bu çift yüzde beş ’lik dilimde idi Lakin bilimsel yayınlar göstermektedir ancak, tüp bebek tedavisine giren çiftlerin yüzde doksan beşi ilk ü
Ülkemizde tüp bebek uygulamalarının öncülerinden olan Prof Dr Mustafa Bahçeci dünyada ve toplumumuzda artan infertilite (kısırlık) sorununa dikkat çekerek, aileleri çare için merkez seçiminde ve medyada bulunan haberler konusunda uyardı Bahçeci, ‘Medyada yer alan haberlere infertilite sorunu yaşayan ailelerin yaklaşımı bir nevi ‘mucize çözüm ’ gibi oluyor Iyice araştırmadan bunları denemeye karar veriyorlar çoğu kez de sonuç başarısızlık oluyor Şu bir gerçek; tüp bebek çare usul ve uygulamaları baş döndürücü çabucak gelişiyor IMSI, Embriyoscope, dondurma teknikleri bunlardan bazıları Burada kayda değer olan yeni tekniklerin hangi çiftlere, ne süre, nasıl uygulanacağıdır Ailenin yenilikleri takip ederken tedavide güvenilir kurum, tecrübeli ekip, merkeze ait ‘ ’eve canlı çocuk götürme ’ ’ oranına mutlaka dikkat etmesi gerekir ’ ’
Tüp Bebek Tedavisinde ’Bilinmesi Gereken 10 Ayrıntı ’
Prof Dr Mustafa Bahçeci tüp bebek tedavisinde ailelerin mutlak ve mutlak bilmesi, bu doğrultuda karar vermesi gereken detayları açıkladı
1Çocuğu olmayan bir çift ne vakit doktora gitmelidir?
Kadının yaşı burada fazla önemlidir 35 ’in aşağı, çiftin özgeçmişleri ve aile öykülerinde bu konuyla ilgili tehlike yoksa korunmasızahenkli bir yıllık cinsel ilişki sonrası gebelik elde edilemiyorsa doktora başvurulmalıdır Aynı koşullarda kadın 35 yaş üstünde ise 6 ay, 38 ’in üstünde ve yumurtalıklarını olumsuz etkileyebilecek kemoterapi ya da yumurtalıkla ilgili bir ameliyat geçirmişse, erkek de de sperm değerlerini fena yönde etkileyecek kemoterapi ya da ameliyat öyküsü varsa çiftler hemen doktora gitmelidir
2Aşılama denenmeden tüp bebeğe tedavisi doğru mudur?
İnfertilite (kısırlık) nedenine tabi olarak bazı hastalarda aşılama öncesi yumurtlama uyarısı ya da aşılama gibi üremeye asistan yöntemler uygulanmalıdır Bu grup hastalarda fakat bu yöntemlerin başarısızlığı durumunda tüp bebek tedavisine geçilir Oysa açıklanmış bir grup hastada ise öteki yöntemlerin galibiyet ihtimali ya hiç yoktur veya fazla düşüktür Bu hasta gurubunda tüp bebek birincil seçenek olmalıdır
*Her iki tuba uterinası ( tüpleri) tıkalı olan kadınlar,
*Azospermi olguları (erkekte sperm olmaması)
*İleri kadın yaşı ( örn: 38 yaş üstü kadınlar) ilk elden tüp bebek uygulanması gereken çiftlerdir
3Tüp bebek tedavisinde hangi sırayla hangi testler yapılır?
Kısırlık araştırması çiftlere aynı zamanlı olarak yapılmalıdır Başlangıç aşamasında yapılan temel testler şunlardır:
a Erkeğe sperm testi,
bKadının yumurtlamasının araştırılmasına karşın kan (hormon) testleri ,
c Kadının tüplerinin açık ve rahim içerisinin normal olup olmadığının araştırılmasına karşın testler Bu amaçla en sık ilaçlı rahim röntgen filmi ( Histerosalpingagrafi, HSG) çekilmektedir
4 Tüp bebekte galibiyet oranı nedir?
Tüp bebekte başarı oranı birden fazla ölçütle değerlendirilmektedir
1Fertilizasyon ( Laboratuvarda Döllenme) Oranı: Bu oran iyi laboratuvarı olan merkezlerde %80 ’ in üzerinde olmalıdır
2Biokimyasal Gebelik (Kanda hamilelik testinin fazla çıkması): Bu oran %50 civarındadır
3Ultrasonografi İle Görüntülenebilen Ve Peşine Düşüp Takip Edilen Gebelik Oranı: Bu oran %40 civarındadır
4‘ ’Eve Canlı Çocuk Götürme ’ ’ Oranı: Bu oran ise %30 civarındadır Hastaları ilgilendiren esas değerin de sonuncusu olması gerekir
Üç başarısız test sonrası aileler için gebelik elde etme oranını maalesef çok arttırmamaktadırPreimplantasyon genetik teşhis (cenin transferi öncesi kalıtımsal araştırma), coculture ( laboratuar ortamında suni asıl rahimi oluşturulması) , sperm tercih yöntemlerinin değiştirilmesi gibi ek uygulamalar yapılmaktadır Oysa bu yöntemlerin de başarıyı anlamlı oranda artırdığına dair tatmin edici kanıt henüz yoktur Benim şahsi tecrübelerime göre bu hastalara blastosist transferi önerilmeli ve bu hastalarda eğer embriyoları blastosiste gitmiyorsa transfer yapılmamalıdır Böylece hastanın, aktarma sonrası gereksiz yere büyük ümitlerle beklemesinin önüne geçilmiş olur
5Blastosist transferi nedir? Hangi durumlarda bu yönteme başvuruluyor?
Günler boyunca gelişip hücresel sayılarını artıran embriyolar beşinci günden itibaren iki farklı hücresel tipine ayrılarak aralarında bir değişken biriktirir Bu embriyolara ‘Blastosist ’ denir Ne yazık ama her cenin bu aşamaya değin gelişimini devam ettiremez, daha erken bir dönemde gelişimini durdurur Sadece o embriyoyu yaratıcı sperm ve yumurta kaliteleri fazla düşük değilse cenin gelişimine devam eder, somurtkan halde gövde savunma mekanizmasının bir sonucu olarak düşük kaliteli hücrelerin birleşmesiyle oluşan embriyoların gelişimlerini daha erken bir dönemde durdurur Yapılan araştırmalar, blastosist evresine ulaşmış embriyoların deha bir bölümünün gebelik oluşumuna veya gebeliğin devamına müsade vermeyecek değin düşük kaliteli hücreler içerdiğini göstermiştir Ama bu oran erken dönemde gelişimini durduranlara oranla fazla daha düşüktür neticede; hastaya blastosist aktarma etmek hamilelik şansını artmak anlamına gelir Hastaya ne değin eksik embriyo transfer edilirse blastosist aktarma ederek hamilelik şansı pek artırılmış olur bu nedenle, aktarma sayısının kısıtlandığı durumlarda blastosist transferi uygulaması başarıyı artırıcı bir etki yapar Misal olarak ülkemizde iki sene önce uygulamaya giren mevzuat aktarma edilen cenin sayısına kısıtlama getirmiştir Bu dilekçe sonucu tüp bebek sonucu oluşan çoğul gebelikler oysa bunlar fazla tehlikeli gebelikler idi, anlamlı olarak azalmıştır Bu yeni şart bizim merkezlerimiz de dahil olmak üzere bir takım kliniklerin daha pozitif blastosist transferine yönelmelerine neden olmuştur Bizim merkezlerimizde artık tüm transferlerin yaklaşık yarısına yakını beşinci günde yapılmaktadır Hastadan tatmin edici miktarda ve kalitede blastosist elde edilmesi durumunda, tedavilerin başarısız kalma nedeni olarak embriyo dışı nedenlere yönelmek faydalı olacaktır Neden bütün embriyolar blastosist aşamasına kadar bekletilip ondan sonradan transfer edilmiyor? Bu sorunun yanıtında da blastosist transferlerinin dezavantajlarından söz etmemiz gerekir Bugün tüp bebek dilekçe teknolojileri ne dek gelişirse gelişsin unutmamalıyız ama insan vücudunun sofistike ve mekanizmasını bire bir taklit edebildiğimizi anlatmak çok güçtür Zira insan vücudu ve biyolojisiyle ilgili bilgimiz ne dek artarsa, bilmediklerimizin ve yeni soruların farkına varmaya devam ediyoruz sonuç olarak embriyoları laboratuar şartlarında uzun süre bekleterek blastosist evresine ulaşmalarını beklerken onları daha erken bir dönemde vücudun doğal ortamına bırakarak orada gelişmelerini sağlamalarına tarafından ne kadar ödün verdiğimizi bilmiyoruz Özetle kendimize su soruyu soruyoruz: bu embriyo blastosist oluşturmadı, acaba ben bu embriyoyu gelişiminin daha erken bir döneminde rahme vermiş olsaydım acaba orada blastosiste ulaşacak mıydı? İşte blastosist transferinin riski budur, bu nedenle her vakada uygulanmaz Elimizde bu riski karşılayacak sayıda embriyo olması veya dediğim gibi, ne olursa olsun embriyoların uzun dönem gelişimlerini izlememizi gerektirecek gerçek sebepler olması lazımdır
6Sperm seçiminde yenilikler nelerdir?
Günümüzde sperm kalitesi dendiğinde artık vaktiyle olduğu gibi sperm sayısı, hareketliliği, şekli gibi parametreleri düşünmüyoruz Biliyoruz ki, spermin hakiki kalitesi yukarıdaki soruda da anlattığım gibi onun kalıtsal yapısı ve bu yapının çevresel faktörlerden ne kadar etkilendiğidir Çünkü embriyo gelişimine spermin asil katkısı bunlardır Geleneksel sperm tetkik parametreleri ile bahsettiğim kalıtsal özelliklerin durumu arasında kutup bir ilişki gösterilmemiştir Bundan Böyle sperm analizi yaparken embriyo gelişimine tesir edecek gerçek kalitelerinin durumunu anlamaya çalışıyoruz Manâlı olan ırsi özellikleri minimum zarar görmüş, mümkünse hiç görmemiş spermleri seçebilmek ve yumurta hücresi ile bunların birleşmesini sağlayabilmektir Sperm hücresinin yüksek büyütmede seçilmesi (IMSI), bir takım moleküllere bas kısmının bağlanması veya bağlanmaması aracılığıyla seçimleri (PICSI veya MACS benzeri yöntemler) bu amaçla kullanıma girmiştir Ne yazık fakat, bu tercih yöntemlerinin geçerliliği tam anlamıyla ve en doğru bilimsel yöntemlerle henüz kanıtlanmamıştır Bunun için daha zamana gereklilik duyulmaktadır Yine de bizim laboratuarlarımız da dahil olmak üzere bu herif yenilikleri kullanıp hastaların hamile kalma olasılıklarını artırmaya çalışan fazla sayıda merkez bulunmaktadır
7Genetik incelemelere ne zaman gereksinim duyulur?
Kalıtımsal incelemelere belirlenmiş gereklilik duyulan durumlardan ilki; ailede ırsi yolla geçen, doğacak bebeğe intikal edebilecek ve sorumlu kromozom ya da gen bölgesinin bilindiği durumlardır Bu alan ya da kromozomlar embriyolar üstünde incelenip hastalıksız embriyolar transfer edilebilir Bir diğer koşul tekrarlayan gebelik kayıpları, yani ard arda düşük yapma veya tam tersi tekrarlayan başarısızlıklardır Her iki durumda da bazen embriyoların kalıtımsal olarak problemli olmaları sorunun kaynağı olabilir Dolayısıyla çiftlere tüp bebek tedavisine başlamadan önce ayrıntılı olarak tetkik yapılmalı ve embriyoların kalıtımsal problemi dışında benzer soruna niçin olabilecek öteki nedenler ayıklanmalıdır Bundan birkaç yıl önce bayanın ileri yaşı, ileri sperm problemleri (fazla kısıtlı sayıda sperm bulunması ya da hiç olmaması) gibi durumlarda da cenin üstünde kalıtımsal incelemelere gereksinim duyulur denirdi Günümüzde bu görüş acısı azıcık daha gevşemiş gibi duruyor
8Tüp bebek tedavi yöntemlerindeki yenilikler nelerdir?
Tüp bebek çare yöntemleri ve uygulamaları şaşkın bir şipşak gelişiyor En aktüel tekniklerden biri embriyoların enerjik takibidir (Embriyoscope) Bu tekniği Türkiye ’ye birincil defa bizim ekibimiz getirdi ve en çok da bizim laboratuarlarımızda uygulanıyor Bundan Böyle embriyolar takipleri boyunca fazla kısıtlı bir süre dilimindeki görüntüleri ile yok, her 1520 dakikada bir yedi bölgeden alınan görüntülerinin birleşmeleri ile oluşan videolar ile inceleniyor, kaliteleri bu verilere göre saptanıyor Bu demektir ancak bundan böyle embriyoların gelişimleri hakkında fazla daha pozitif elimizde bilgi birikiyor Tüp bebek uygulamalarının başladığı yıllardan bu yanlamasına ilk kez embriyo gelişimi hakkında bu dek pozitif data toplayabildik ve elimizdeki bu bilgiler paha biçilmez derhal Türkiye ’den bizim dahil olduğumuz milletlerarası bir bilim grubu bu veriler üzerinde çalışmalarına devam ediyor Yeniliklerle galibiyet şansı ne kadar artıyor? Bu sorunun cevabı için biraz daha beklememiz gerekiyor Ancak cenin secimi için sunulan dinamik izleme tekniği sahiden başarı sansını artırıyor Fakat burada özenli olunması gereken nokta; birkaç ayrı şekilde enerjik embriyo takibi yapılabiliyor ve bunların tümü benzer sonucu vermiyor Bizim kullandığımız sistem hemen dünyada yer alan en sofistike devingen peşine düşüp takip sistemidir Biz ve bizim kullandığımız sistemi kullanan diğer merkezler (hemen dünyada 100 dolayında var) başarı oranlarının arttığını gösterdiler Umudum, bu sistemin diğerleri ile bilimsel karsılaştırmasını yapan bilimsel çalışmaların bir lahza önce yayınlanması ve farkın kanıtlanmasıdır
9Dondurma tekniğinde son faz nedir?
Günümüzde iki farklı dondurma tekniği var; yavaş ve hızlı Beş yıl öncesine değin yavaş dondurma daha fazla uygulanırken günümüzde seri dondurma tekniği seçim ediliyor Çünkü bu teknikle embriyoların tamamının, yani tüm hücrelerinin hiç hasarsız canlıklarını devam ettirmeleri ihtimali daha yüksek Bu da doğal olarak galibiyet oranlarına yansıyor Burada dikkatinizi çekmek isteyeceğim nokta; bize başvuran çiftlerimizden aldığımız intiba dondurmaçözdürme işlemlerine azıcık çekingen yaklaştıklarıdır Ama tüp bebeğin geleceği dondurmaçözdürme işlemlerinde Çünkü; artık uluslararası anlamda galibiyet bir çifte uygulanan birkaç tedavi sonrası elde edilen gebelik oranı olarak ölçülüyor Doğal olarak bu birkaç tedavinin içinde dondurmaçözdürme sikluslarının olması istenen bir durum, zira her tedavide kadına yeni tekrar hormon vererek yumurtalıkları ikaz etmek yerine bir seferinde elde edilen birkaç nitelikli embriyonun saklanarak sonraki uygulamalarda bunların çözdürülerek transferi daha çok istenen bir şart Bundan Başka dondurmaçözdürme tedavilerinin bir avantajı daha var; ara sıra yumurtalıkların uyarıldığı tedavilerde kullanılan ilaçlar yumurtaları büyütürken rahim dokusunun embriyoyu onaylama mekanizmasına hasar verebiliyor Ancak dondurmaçözdürme tedavilerinde rahim dokusu diğer duruma göre çok daha doğal bir halinde ve embriyoyu onaylama mekanizması hasar görmemiş Bugün dünyada çoğu merkez (bizim merkezlerimiz de dahil) rahimim bu durumunu aktarma öncesinde değerlendirip, çiftin hamilelik şansını artırabilmek namına, elde ettiğimiz tüm embriyoları donduruyor ve bir sonraki ay rahimim doğal haline kavuştuğunda çözdürüp aktarma ediyoruz Bu uygulamanın geçerliliği ve çifte faydası bundan böyle bilimsel yayınlarla ispat edilmiştir Özet Olarak özetlemem icabında, dondurmaçözdürme teknikleri merkezlerin toplam başarılarında kayda değer bir yer tutar Hastalar bu parametreyi incelemelidir diyorum
10Tüp bebek denemesi kaç kere tekrarlanmalıdır?
Bu soruyu şöyle yanıtlayacağım; ortalama üç! Ama bunu da açıklamam gerekir İstatistiksel olarak tüp bebek tedavisine başvuran çiftlerin %95 ’i üç kez tekrarlamalıdır Geri kalan %5 ’i içinse bir sınır yoktur Bize başvuran bir hasta hamile kaldığında evvelden dışında on altı test yapmıştı Bu çift yüzde beş ’lik dilimde idi Lakin bilimsel yayınlar göstermektedir ancak, tüp bebek tedavisine giren çiftlerin yüzde doksan beşi ilk ü
