Türkiyede İlk Cep Telefonu Kullanımı

Türkiyede Ilk Cep Telefonu Kullanımı,Türkiyeye telefon ne vakit geldi, telefon ülkemize ne zaman geldi, türkiyede ilk telefon, telefon türkiyeye ne vakit geldi, türkiyeye ilk telefon ne zaman geldi, türkiyede telefon kullanımı Telefon


Telefon, birbirinden uzaktan yerlerde bulunan kişiler ve düzenekler arasında veri alışverişini sağlayan elektrikli ses alıp verme aygıtıdır Telefonun çalışmasında başlıca ilke ağızdan çıkan ses dalgalarının önce elektrik sinyallerine çevrilmesi, bu sinyallerin değişik gönderme yöntemleriyle uzağa iletilmesinden sonradan, bu kez elektrik sinyallerinin her yerde kulakla duyulabilecek ses dalgalarına çevrilmesidir

Önce kentlerde kurulan telefon şebekeleri daha sonra kentlerarası, milletlerarası düzenekler durumuna dönüşmüş ve uydular yoluyla dünyanın her köşesinin birbiriyle iletişimi sağlanmıştır

Sözcüğün Kökeni

Telefon sözcüğü Eski Yunanca Telos “Uzaktan ve Phone “Ses sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur Dilimize Fransızca telephone ’den geçmiştir Dilci Nurullah Ataç telefon sözcüğüne Türkçe karşılık olarak Uzaklaşarak konuşur sözcüğünü türetmiştir Bu sözcüğün Türkçeye geçirilmesi istenmiş fakat ırk bu sözcüğü kullanmadığı için her tarafta telefon sözcüğü kullanılmıştır


1896 Yılı İsveç'te yapılan bir telefon

Eski Türkçeden gelen ve Gayıptan haber veren cinnî Sesi işitilen ve kendisi görülmeyen, seslenici Ses verici, çağırıcı manânısa gelen Hatififadesini bu anlamda kullanabiliriz

Teknoloji

Telefon ilk olarak telgraf sistemine aynı iki bağlantı üzerinden konuşulacak şekilde kullanılmaya başlanmıştır Birçok kez bir bağlantı demir tel, öteki bağlantı toprak olduğu için yitimler pozitif ve sesler karmakarışık olarak işitiliyordu Bakır alaşımlarının gelişmesiyle tel sayısı arttırıldı Hitabe sayıları arttıkça bağlantılar yetişmemeye başladı 1886 yılında tek devreden öbür frekanslarla ses gönderen bir aygıt (multiplex) kısadevresi yapıldı Uzun hatlara konulan yükselticilerle kayıplar giderildi
Birincil telefonlardan

Telefonda en büyük adımlardan biri operatör kullanmaksızın yapılan otomatik konuşmalardır 1891 yılında geliştirilen Strowger otomatik arayıcıyla araya operatör girmeden aboneler birbirine bağlanabilmiştir Bu düzenek 1920 yılında Bell düzeneği olarak geliştirilmiştir 18 Ekim 1892'de Chicago ve New York aralarında birincil uzun telefon hattı açıldı 1948 yılından daha sonra ise transistörün aygıtının sahneye çıkmasıyla elektromanyetik röle sistemler yerini, elektronik devrelere bırakmıştır Elektronik arayıcı sistem başlangıçta 1965 yılında ABD'de servise konulmuştur

Telefonda atılan diğer büyük adım da, uzaktan uzaklık konuşmalarında yüksek frekanslı radyo yayınlarından yararlanılmasıdır 150300 km aralıklarla bulunan röle istasyonları konuşmaları koaks kablolardan ve havadan elektromanyetik yayın şeklinde iletmektedir Frekans yükseldikçe tek temas üzerinden konuşma kanal sayısı da yükselmektedir Böyle bir sistemle iki röle istasyonu aralarında benzer anda 3600 konuşma yerine getirmek olasıdır
SoundPowered Telephone Systems

Bu gelişmeyi uydular yoluyla yapılan konuşmalar izlemiştir

Anakaralar arası telefon konuşmaları 1915 yılında başlamıştır Ilk söylev Paris'le ABD'de Arlingon arasında yapılmıştır Anakaralar arası telefon konuşmalarında güçlü radyo alıcı vericileri kullanılıyordu İyonosferin etkisi konuşmaları zorlaştırdığı için sualtı kabloları kullanılmaya başlandı Birincil sualtı kablosuyla telefon görüşmeleri 1950 yılında Florida ile Havana aralarında 185 km'lik uzaklıkta yapıldı Netice doyurucu olduğu için 1956 yılında New York ile Londra arasına benzer tertibat kuruldu

Uydu yoluyla anakaralar arası birincil telefon konuşmaları 1960 yılında başladı Echo 1 isimli uyduyla ABD'nin doğu yakası ile batı yakası arasında telefon bağlantısı sağlanınca bunu Telstar I, Telstar 2 ve öteki uydular izledi Bugün uyduların devreye girmesiyle gemi veya uçaklarla otomatik telefon konuşması yapılabilmektedir 1985 yılında uzay mekiği Discovery'nin yörüngeye koyduğu uydulardan biri aynı anda 20000 söylev yapabilmeye ihtimal verir

Türkiye'de eski telefonlar

Türkiye'de birincil telefon 1908 yılında uygulanmaya başlandı Kadıköy ve Beyoğlu santralları 1911 yılında hizmete açıldı Birincil otomatik telefon santralı 1926 yılında Ankara'da kuruldu Ardından öteki il merkezlerinde de telefon santralları kurulmaya başlandı Kısa bir süre sonradan kurulan santrallar yoluyla bütün iller arası telefon haberleşmesi başlamış oldu PTT'nin 1970'lerden sonra yaptığı çalışmalarla telefon, Türkiye'de geç olmakla beraber, hızla yayılmaya başladı
Kablosuz ev telefonu

Türkiye'nin uluslararası telefon santralı İstanbul'daki Tahtakale Telefon Santralıdır Bu santralın diğer milletlerarası telefon santrallariyla irtibatı 1985 yılı itibariyle altı yoldan olmaktadırBunlar:

1 Edirne (Bulgaristan) hattı,
2 İzmir (Yunanistan) hattı,
3 Antalya (İtalya) hattı,
4 İskenderun (Suriye) hattı,
5 Diyarbakır (Irak) hattı,
6 Ankara (Rusya) hattı

Diyarbakır'dan Bağdat'la görüşecek bir abone önce Tahtakaleyle irtibatlanır daha sonra Diyarbakır radyolinkiyle Bağdat'a ulaşır İleriki senelerde uzaya gönderilecek Türk uydularıyla (TürkSat) milletlerarası santral hatlarında artış beklenmektedir (1994)

Teknik

Bir elektrik devresi üzerinden bir telefon konuşmasının yapılması esnasında meydana gelen olaylar şöylece sıralanabilir:

1 Ses enerjisi mekanik enerjiye dönüşür
2 Mekanik enerji elektrik enerjisine dönüşür
3 Elektrik enerjisi nakledilir
4 Karşısında tarafta elektrik enerjisi manyetik enerjiye dönüşür
5 Manyetik enerji mekanik enerjiye dönüşür
6 Mekanik enerji ses enerjisine dönüşür

Philips SE245 DECT

Elektrik titreşimlerinin iletkenlerdeki dağılım hızı başlıca titreşimlerinin havadaki dağılım hızından birkaç yüz bin kez daha fazla olduğundan (200300 bin kmsn mertebesinde) telefon ile konuşanlar, aradaki uzaklığa karşın, aleyhinde karşıya bulunuyorlarmış hissine sahiptirler Telefon sistemi üç ana görev yapar İki abone aralarında söylev irtibatını sağlar ve aboneler aralarında çağırma, meşgul çevirme, ses sinyalleri üretir Otomatik olmayan manyetolu telefonlarda bu işlemler elle yapılır

Bir telefon aletinde bulunan başlıca parçalar şunlardır:

1 Ses müşteri (mikrofon),
2 Mikrofon cereyan kaynağı,
3 Ses verici (kulaklık),
4 Çağırma ve çağrılma düzenleri,
5 Devre açıp kapayıcılar, anahtarlar,
6 Çağırma kadranı

Manuel ve otomatik santrallara alt telefon aletleri birbirinden farklıdır Herbirinde yukardaki parçaların bazıları bulunur Telefonun ahizesi sesi elektrik enerjisine ve elektrik enerjisini de sese çevirir Otomatik telefon cihazında ahize kaldırıldığında devreyi açan bir anahtar ve ön tarafta numaratörü mevcuttur Telefon ahizesi kaldırılınca telefonla santral arasında elektrik devresi kurulur Ahizeden ton sesi duyulur Numaratörden, mesela 6 rakamı çevrilince elektrik devresi altı kez açılıp kapanmış olur Elektrik devresindeki açılıp kapanmalar sinyal olarak santralda devreler vasıtasıyle sayılır

Muhaberenin hitabe şeklinde olması koşul değildir Lokal santrallara konulan bilgisayarlar gönderilen sinyal cinsine tarafından seçim yaparak dağıtımı analog telefon, sayısal telefon, faksimile, teleks, televizyon veri işlem şekillerinde terminallere ulaştırır Bu Nedenle telefon konuşmaları yanında televizyon, faksimil resim ve yazı, teleks, bilgisayar işlemleri de çok hızlı ve kaliteli olarak yürütülür

Işaret hatları: Işaret (haberleşme) imkânları çok çeşitlidir Bunlar:

1 İki telli analog radyo sinyal hattı (1 tavır)
2 Anolog radyo röle link hattı (30 söylev)
3 Sayısal radyo röle link hattı (1920 tavır)
4 Çok kollu koaksiyel kablo hattı (7680 hitabe)
5 Fiberoptik kablo hattı (10000 konuşma ve üstü)
6 Göze Çarpan uydular hattı (20000 hitabe)

İki telli tavır devreleri uzak mesafelerde kayıplar fazla arttığı ve kanal sayısı sınırlı olduğu için büyük kasaba içi bölüştürme sistemi haricen kullanılmaz Dikkat Çekici sistemleri radyo yayınlarından istifadeyle kapasite ve kalite yönünden çok gelişmiştir Telefon konuşmaları ayrıca doğrudan analog sinyal olarak hem de bu analog sinyalin sayısal sinyal haline çevrilmesinden sonradan yayınlanarak yapılabilmektedir Analog sinyal de akustik problemi ve sinyal gürültü seviyesi yüksek olduğu için terk edilmiş sayısal sinyal sistemine geçilmiştir

Sayısal sinyal sistemlerinde, analog sinyal dilimlere bölünerek düzgün palslara ayrılır Bu palslar daha sonra kodlanarak verici anteninden '0', '1' sayısal yayınlama olarak gönderilir Kodlanma işlemi her söylev için ayrı ayrı yapılabildiği için bir antenden benzer anda binlerce sayıda tavır palslar halinde yayınlanabilir Tip telefon, istasyondan alınan bu binlerce yayın her yerde kod çözücüde çözümlenerek, audio sinyal haline çevrilerek santral mantık devresinden geçerek abonelere ulaşır Kodlanmış palslar antenden yayınlanabildiği gibi koaksiyel kablolardan da gönderilebilir Koaksiyel kablolarda kayıplar çok azalır Koaksiyel kablo yerine bundan daha çabuk yüksek kapasiteli ve kayıp oranı çok düşük optik fiber kablolar da kullanılabilir Optik fiber sisteminde kodlanmış sayısal sinyaller optik sinyallere çevrilerek gönderilir Karşısında santralde optik sinyaller önce elektronik sinyallere sonra da odyo analog sinyale çevrilerek yerel santral mantık devresinden abonelere ulaştırılır

İki telli dikkat çekici sisteminde benzer anda bir hitabe yapılır Halbuki pals kod modüleli sayısal radyo link işaret sisteminde 30 kanal mevcuttur Koaks kablolu sayısal radyo link göze çarpan sistemiyse en az saniyede 30 megabit veri gönderme kapasitesine sahip olup, 1920 kanallıdır 1985 senesinde F Almanya'da hizmete girmiş olan böyle bir sistem saniyede 565 mbit kapasiteye; bir başka ifadeyle benzer anda 7680 söylev ya da bilgi aktarmaya müsaittir Fiberoptik sistemler 140 mbitsaniye ve daha yukarı kapasitede tayin yapmaktadır Fiberoptik işaret sistemi kapasite yüksekliği, kurulum kolaylığı, bakım istememesi, yüksek kaliteli data göndermesiyle mevcut sistemlerin en mükemmelidir

özetle telefon santrallarının isimleri şunlardır: Elektromekanik telefon santralı, elektronik telefon santralı, otomatik telefon santralı, şehirlerarası telefon santralı, transit telefon santralı, yarıelektronik telefon santralı, yarıotomatik telefon santralı, mahalli (lokal) telefon santralı almak üzere çeşitleri vardır (1994)

Telefonun tatbikatta sağladığı en büyük üstünlük muhaberenin süratli bir şekilde yapılmasıdır Fiberoptik, koaksiyel kablo ve elektromanyetik yollarla uydulardan yansıtılarak yapılan telefon görüşmeleri dünyanın her köşesini birbirine bağlamıştır Telefon sistemlerinin kanal kapasiteleri her geçen gün artmaktadır Kanal sayısında artışlar telefonu daha da pratik bir ülkü sokmaktadır Telekomünikasyon arasındaki manâlı gelişmelerden biri de, telsiz telefonun ortaya çıkmasıdır Kısa dalga radyo alıcıvericilerin bayağı telefon sistemine bağlamasıyla hareket halinde telefonla konuşma imkânı ortaya çıkmıştır Bu sistemle bölgeler arası sürekli temas olduğu gibi, çok uzun menzilli yolculuklar yapan bile istediği yeri hemen arayabilir

alıntı *