Üre ve Bakteriler Kullanılarak 'Uzay Tuğlası' Üretildi

Dünya dışı bir gezegende yaşamak insanlığın yüzlerce, hatta binlerce yıldır en büyük hayalleri ortasında yer alıyor. Diğer bir gezegende hayat dendiğinde ise akla birinci gelen gezegenlerden birisi, Güneş Sistemi’nde bizden çabucak sonra gelen Kızıl Gezegen Mars oluyor.

Önümüzdeki 10 yıllık bir mühlet içerisinde Mars’a birinci beşerli iniş yapılması planlanıyor; lakin bizim için insansız uzay araçlarından gelen bilgiler haricinde bütünüyle bir bilinmezlik olan Kızıl Gezegen, pek çok soruyu da beraberinde getiriyor. Bu sorulardan birisi de Mars’a gönderilen insanların nerede yaşayacağı olarak öne çıkıyor. PLOS One’da yayımlanan yeni bir çalışma ise bu soruya oldukça sıra dışı bir tahlil sunuyor.

Üre, Mars toprağı ve bakterilerden oluşan özel bir karışım ile 'uzay tuğlası' üretildi


İnsanları Mars'a gönderdiğimizde yaşayacak yerlere gereksinimleri olacağı aşikâr. Hindistan Bilim Enstitüsü'nden (IISc) bir araştırma grubu ve Hindistan'ın uzay ajansı Hint Uzay Araştırmaları Örgütü’nün (ISRO) ortaklaşa gerçekleştirdiği bir çalışma ise Mars habitatlarını inşa etmek için bakterilerin kullanılabileceğini argüman ediyor. Bu yeni metoda nazaran Mars’ta bir ömür alanı inşa etmek için gerekli olan "uzay tuğlalarının", memeliler tarafından idrar yoluyla atılan ve azotlu unsurların bedenden uzaklaştırılmasını sağlayan bir bileşik olan üre, yerel Mars toprağı ve bakteri karışımı ile elde edilmesi mümkün olabilir.

Söz konusu tuğlaları yapmak için takım; üre, kimyasal nikel klorür ve guar zamkından yapılmış simüle Mars toprağını bir ortaya getirerek bir karışım elde etti. Harmanlanan bu karışımın oluşturduğu harcın kalıplara dökülmesiyle de rastgele bir biçimin, mesela tuğlanın, elde edilebildiği gözlemlendi. Buna nazaran kalıpta birkaç gün kaldıktan sonra bulamaç, katı bir 'uzay tuğlası'na dönüşebiliyordu.

Peki bu nasıl mümkün olabiliyor? Karışım içinde bulunan bakteri ve ürenin etkileşime girmesiyle, ekseriyetle besinsel kalsiyum desteği olarak alınan; lakin birebir vakitte kabuklu deniz hayvanlarının iskeletleri ve yumurta kabukları üzere biyolojik yapıları oluşturan kimyasal bir bileşik olan kalsiyum karbonat kristalleri oluşuyor ve bu halde üre kristalleşmiş oluyor. Bu kristallerin, bakteriler tarafından üretilen doğal polimerler olan biyopolimerlerle bir ortaya gelmesiyle meydana çıkan kombinasyon ise simüle edilmiş Mars toprağının parçacıklarını bir ortada tutan bir tıp çimento oluşturuyor.

Bu sistemin Mars'ta kullanılması için daha fazla test yapılması gerekiyor


Nikel klorürün kelam konusu toprak karışımında bakteri büyümesini kolaylaştırdığını fark eden grup, daha sonrasın bu bileşiği de karışıma eklemeye kadar verdi. Bahse dair yaptığı açıklamada "Mars toprağı, organizmalar için toksisiteye neden olan çok fazla demir içeriyor" şeklinde kaydeden IISc'de makine mühendisliği kısmında doçent olan ortak müellif Aloke Kumas, "Başlangıçta bakterilerimiz hiç büyümedi. Nikel klorür eklemek, toprağı bakteriler için uygun hale getirmenin en değerli adımıydı." sözlerini kullanıyor.

Yeni yolla, grup başarılı bir halde "uzay tuğlaları" yapmayı başarmış olabilir; lakin bu muvaffakiyet, araştırmacıların Kızıl Gezegende bu türlü bir teknik kullanılmadan evvel yapmaları gereken çok fazla test olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Bilim insanları, tuğlaların Mars ortamına, bilhassa gezegenin çok ince, temel olarak karbondioksitten oluşan atmosferine ve Dünya’ya oranlar çok az olan yerçekimine nasıl reaksiyon vereceğini araştırmayı hedefliyor. Buna nazaran takım kelam konusu tuğlaları, Mars Atmosfer Simülatörü (MARS) ismi verilen ve araştırmacıların denetimli bir laboratuvar ortamında Mars atmosferini tekrar yaratacağı bir aygıtta test etmeyi planlıyor.

Çalışma kapsamına dahil olmayan bir tasa ise gezegenlerin korunması olarak öne çıkıyor. Bilim insanlarının, uzay aracı misyonlarının, bilimsel bulguları gölgeleyebilecek yahut gezegenlere ziyan verebilecek istenmeyen bakteri yahut öbür kirleticileri taşımamasını sağlaması gerekiyor. Bu türlü bir formülün, Mars'a yönelik epeyce sert gezegen müdafaa yönergeleri dahilinde nasıl işleyeceği ise şimdi bilinmiyor.