Uzak Mı Yoksa Küçük Mü?

Görmenin gerçekliğe ulaşmak olduğuna inanırız, ama bilim adamları gerçeğin bu kadar kolay olmadığını düşünüyor Sanal gerçeklik odaları, çevremize karşı ne kadar `kör` olduğumuzu gösteriyor Araştırmacılar, çevremizde olan biteni anlayabilmemiz için gözlerimiz ve beynimizin nasıl ortaklaşa çalıştığını göstermek için değişik ortamlar yarattı Bilim müzelerinde, nesneleri farklı konumlarda göstererek yapılan klasik deneyler, gözlerimizin küçük, büyük, karanlık ya da aydınlık tanımlamalarını nasıl karıştırabildiğini net olarak ortaya koyuyor

Aynı nesne iki farklı boyutta
İngiltere`deki Oxford Üniversitesi`nden Andrew Glennerster ve ekibi, insanların içine girdiklerinde genişletildiğini anlayamadıkları bir deney odası yarttıBu durum, oda normalken ve genişletildikten sonra aynı boyuttaki iki nesneyi gören insanları aldattı ve genişletilmiş odada nesnenin boyutunun birkaç kez daha büyük olduğunu söylediler

Sağa yürü, sola bak ve şaşır
Daha sonra gönüllülere, dümdüz bir zemin olarak sanal gerçeklik yaratan bir gözlük takıldı ve bir yandan kendilerinin ve odanın soluna bakarak sağa doğru yürümeleri istendiYürüyüş başladığında sanal ortamın boyutları, içindeki nesneleri de kapsayacak şekilde dört kat büyütüldü Bu durumda gönüllülerin yürüdükleri mesafe de dört katına çıktıBu mekanizma, ortama yerleştirilen sabit fotoğraflardan oluşuyordu Fakat denekler sabit değildi: Kafalarını çevirebiliyor ve yürüyorlardı Böylece hareketten kaynaklanan derinlik tahminlerinin onlara yardımcı olması gerekiyordu

Gözümüze inanıyoruz
Ama olmadı Garip bir şeyler olduğunu fark edemedilerdiyor Glennerster Gariplikleri fark edebilselerdi, yürüdükleri yönde attıkları adımlar da ortamın boyutuna göre büyür ya da küçülürdüGlennerster`e göre insanlar, ortamın boyutlarında yaşanan değişikliklere adapte olmak yerine yürüyüşlerini bu garip ortamda yaptıkları gözlemlerine uydurmayı tercih ediyor

Farklı ortam farklı boyut
Araştırmacılar bu ilüzyonu somut verilerle değerlendirebilmek için, odaya havada asılı bir küp yerleştirdi ve deneklerden bu küpün büyüklüğünü akıllarında tutmalarını istediYeni bir ortama alınan katılımcılara aynı büyüklükte bir küp daha gösterildi ve öncekiyle büyüklük oranlaması yapmaları istendi Gönüllüler, aradaki farkın iki, hatta dört kat olduğunu söyleyerek yanılgıya düştü

Göz üç boyutta yanılabiliyor
Nesnelerin uzaklıklarını hesaplayabilmek için insanlar genellikle, her iki gözlerine gelen farklı bilgilerin karışılaştırılmasıyla oluşan derinlik tahminine güvenirFakat Glennerster ve ekibinin yaptığı deney, bu tarz bilgilerin değerlendirilmesi konusunda, yapay üç boyutlu ortamlarda görme kabiliyetimizin çok iyi olmadığını gösterdi

Yakın görüşe odaklıyız
Londra Üniversitesi`nden görsel uzmanı Michael Morgan da, bu `kıvrak` deneyin, her iki gözle yapılan görme işleminin ne gibi durumlarda iyi olduğu konusunda sorular ortaya attığını söylüyorAraştırma, görme işlevinin uzaktaki nesnelerin detaylarını tahmin etmek için kullanılmadığını gösteriyor: İşlev, yakın görüş ve yakın görüş içindeki nesnelere ulaşmak için kullanılıyor

Bilgisayar oyunları da gelişecek
Görsel ilüzyon deneylerinin sonuçları, insanın idrak yeteneğini anlamak ve robotlara görsel bilgiyi değerlendirme yeteneği kazandıracak bilgisayar algoritmlerinin kurgulanmasında kullanılacakAndrew Glennerster, insanlar, bilgisayarların yaptığından farklı bir şeyler yapıyor diyor: Bu farklılıkları bilmek, daha karmaşık sanal gerçeklik ortamları yaratılmasında bize yardımcı olacakElde edilecek sonuçlar, ameliyatlarda kullanılan uzaktan kumandalı robotların geliştirilmesinden bilgisayar oyunlarının görsel kalitesinin yükseltilmesine kadar birçok değişik amaçla kullanuılabilecek

kaynak bilim