Yabancı Kelimelere Turkce Karşılıklar

A

absurt : Fransızca absurde (sacma, zırva, anlamsız) Kelimenin karşılıkları dilimizde zaten vardır: sacma, anlamsız Ornek: Modacılar bu anlamsız (sacma) tasarımlardan para kazanmayı beklemiyorlar

absurt komedi : sacma komedi

adaptor : Fransızca adapteur Uzun zamandan beri dilimizde kullanılan bu kelime Turkce Sozluk’te “Bir aletin capları birbirinden farklı olan parcalarından birini otekine gecirebilmek icin yararlanılan bağlayıcı şeklinde tanımlanmıştır Kurulumuz bu kelime icin uyarlayıcı karşılığının benimsenmesine karar vermiştir Ornek: Firmanın yeni urettiği uyarlayıcı, arac cakmağına takılarak cep telefonu, el bilgisayarı gibi elektronik cihazların şarj edilmesini sağlıyor

ad hoc group : İngilizce ad hoc “ozel, uygun, group “kurul Dilimizde ekonomi alanında “kısa sureli ve tek bir gorev icin oluşturulan kurul anlamında kullanılan bu kelime icin Kurulumuz, ozel kurul karşılığını teklif etmektedir Ornek: Karşı duşurum konusundaki sıkıntıları aşmak icin Turkiye ile AB uzmanlarından oluşan bir “karşı duşurum ozel kurulu oluşturulmalı

adisyon : Fransızca addition (ekleme; hesap) Lokanta, otel vb yerlerdeki hesapanlamında kullanılan adisyon icin bizim de teklif ettiğimiz kelime aynıdır: hesap Ornek: Garson hesabı getiriyor

agreman : Fransızca agrément (hoşluk; izin, rıza; tat; sus) Dilimizde, diplomasideki anlamıyla kullanılan agreman kavramı icin teklif ettiğimiz karşılık: uygunluk Ornek: Fransa hukUmeti, buyuk elcimiz icin uygunluk vermişti

agresif : Fransızca agressif Dilimizde bir psikoloji terimi olarak saldırgan, mutecavizanlamlarında kullanılan agresif kelimesine karşılık olarak Kurulumuz, saldırgan sozunun uygun olduğuna karar vermiştir Ayrıca yerine gore mutecaviz, girişken ve yırtıcı sozleri de kullanılabilir

airconditioned : Havalandırma cihazı bulunan Teklif edilen karşılık: havalandırmalı Ornek: Havalandırmalı arabalar yazın cok rahat oluyor

airconditioner : Havayı duzenleyen, sıcaklığı ayar eden alet Teklif edilen karşılık: havalandırma Ornek: Bu arabada havalandırma olmadığı anlaşılıyor

ajitasyon : Fransızca agitation (tahrik etme, kışkırtma) Kelimenin karşılığı dilimizde zaten vardır: kışkırtma Ornek: Bu olayın, kışkırtma olduğunu ileri surduler

Kelimenin tıp alanındaki kullanımı da dikkate alınarak kışkırtma karşılığının yanı sıra cırpıntı sozunun de kullanılması gerektiği konusunda goruş birliğine varılmıştır

ajitator : kışkırtıcı

ajite etmek : kışkırtmak

ajite olmak : cırpıntıya uğramak

akreditasyon : Fransızca accreditation Dilimizde “doğrulamak, guven belgesi vermek anlamlarında kullanılan bu kelime icin Kurulumuz, denklik (belgesi) ve denklik (kuruluşu) karşılıklarını teklif etmektedir Ornek: Turkiye Denklik Konseyi (TUDEK)’nin kuruluş ve gorevleri hakkındaki kanun teklifi gundemin on sıralarına alındı

akreditif : Fransızca accréditif, bir bankanın başka bir bankaya biri icin verdiği odeme emrianlamında kullanılır Bu soz icin onerimiz guven yazısı veya guven hesabı'dır Ornek: Guven yazısında gerektiğinde bazı notlar bulunabilir Akreditif yanında aynı koke dayanan akredite sozu de vardır Genellikle Turkce olmakfiiliyle birlikte kullanılmaktadır Bu soz yerine onerimiz guvenirliği onaylanmış olmak'tır Ornek: Biz orada guvenirliği onaylanmış bir firmayız ve Rus kanunlarına bağlıyız

akualand : Fransızca aqualand Latince suanlamındaki aqua sozu ile, kara, toprak, yer, memleketanlamındaki land sozunden yapılmış birleşik bir kelimedir Bir tur havuz anlamındadır Kurulumuz, bu kelime icin su bahcesi karşılığının kullanılmasını onermektedir Ornek: Sıcaktan bunalınca kendisini su bahcesine atan bir turist, Pamukkale goruntusundeki havuzda serinlerken adeta kendinden gecmiş

akustik : Fransızca acoustique Fizik biliminin konusu ses olan kolu; kapalı bir yerde seslerin dağılım bicimianlamlarında olan bu kelime icin Kurulumuz, kullanım yerlerine gore yankı bilimi veya yankılanım karşılıklarının uygun olduğu goruşundedir Ornek: Denizli'de nikah salonunun gerekli yankılanım duzeni sağlanarak oda tiyatrosu haline getirilmesinden sonra Nisan ayı başında da 3500 kişilik bir acık hava tiyatrosu tamamlanarak hizmete girdi

alakart : Fransızca à la carte (listeye gore) Karşılığı: secmeli yemek Ornek: Secmeli yemek usulunde istediğiniz yemeği yiyebiliyorsunuz

alan markajı : alan tutma bk markaj

alivre : Fransızca aa livré Fransızcadan Turkceye gecmiş bir bankacılık terimidir Genel olarak sonradan teslim veya vadeli satış anlamlarındadır Anlaşmanın yapıldığı sırada bulunmayan fakat teslim zamanında sağlanması mumkun olan her turlu mal uzerine yapılan satış işlemi diye de tanımlanır Turkce Sozluk’te bu soz Urun daha tarladayken yetiştiği zaman teslim edilmek uzere onceden pey verilerek yapılan satışolarak tanımlanmıştır Kurulumuz bu soz icin onceden satış karşılığını onermektedir Ornek: Tuketici finans şirketleri kurulmaya başlandı Aralıktan itibaren onceden satış ve kredili hisse senedi alım ve satımına izin verildi

almanak : Fransızca almanache Bu kelimenin anlamı, yılın gun, hafta, ay gibi bolumlerinden başka, bayram, yıl donumu gibi belli gunleri ve birtakım astronomi, meteoroloji, istatistik bilgilerini gosteren kitap bicimindeki takvimdir Bu soz icin dilimizde kullanılmakta olan yıllık kelimesi Kurulumuzca da benimsenmiştir

ambiyans : Fransızca ambiance “cevre, muhit, hava, ortam Son yıllarda ozellikle gazetelerin magazin sayfalarında sıkca rastladığımız bu kelimeye karşılık olarak Kurulumuz, dilimizde zaten kullanılmakta olan hava sozunu benimsemiştir Ornek: Televizyon kanalının yoneticileri yarışma gecesinde fevkalade bir hava yaratmışlardı

amblem : Fransızca emblème (soyut bir şeyin, bir kavramın sembolu olan varlık veya eşya, belirtke) Kurulumuz bu soze karşılık olarak belirtke sozunu benimsemiştir Ornek: İki partinin ortak kurultayında parti adı ve belirtke sorunu ele alınacak

amortisman : Fransızca amortissement Turkce Sozluk'te yer alan taşınmaz malların aşınmalarına karşılık olarak yıllık kardan ayrılan belirli payanlamındaki amortisman icin aşınma payı veya yıpranma payı karşılıkları onerilmiştir Ornek: Ucakların aşınma (yıpranma) payları buyuk meblağlara ulaşıyor

ampirik : Fransızca empirique Bir kurama değil de yalnızca deneye, gozleme dayanananlamında sıfat olarak kullanılan bu soze karşılık olarak Kurulumuz, deneye dayalı kelimesini onermektedir Ampirik kelimesiyle kokteş olan ampirist ve ampirizm sozleri de dilimizde zaman zaman kullanılmaktadır Kurulumuz, bu sozlerden ampirist icin deneyci, ampirizm sozu icin de deneycilik kelimelerinin uygun birer karşılık olduğu goruşundedir Ornekler: Eldeki deneye dayalı belgeler iki grupta toplanabilir Bu alandaki deneye dayalı araştırmalar bir hayli az

anakronizm : Fransızca anachronisme Bu soz tarihe aykırılık, cağa uymamaanlamlarında dilimizde kullanılmaktadır Kurulumuz bu kelimeye karşılık olarak tarih yanılgısı sozunu onermektedir

anchorman : İngilizceden dilimize giren bu terim ana haber sunucusuanlamındadır Kurulumuz bu sozun yabancı dildeki karşılığı olan ana haber sunucusu teriminin aynen kullanılmasını uygun bulmuştur Ornek: Kanal 7 Ana Haber Bultenleri Sekiz Yıl Ana Haber Bultenleri olarak devam ediyor Bu arada Ahmet Hakan da yılmaz savunucuolarak ana haber sunucusu gorevini başarı ile surduruyor

anekdot : Fransızca anecdote Kısa, ozlu anlatımı olan guldurucu hikaye, fıkraşeklinde tanımladığımız bu soz de dilimizde bir sureden beri kullanılan bir edebiyat terimidir Kurulumuz, anekdot icin fıkra ve hikayecik sozlerinin uygun birer karşılık olduğu goruşunde birleşmiştir Ornekler: İngilizlerin dilinden duşmeyen BBC ile ilgili bir fıkra vardır Dun geceki eğlenceyle ilgili bir hikayeciğiniz var mı?

angaje : bağlanmış

angaje etmek : bağlamak

angaje olmak : bağlanmak, ustlenmek

angajman : Fransızca engagement (rehin; taahhut; anlaşma; bağlantı) Bu kelime icin dilimizde guzel bir karşılık vardır: bağlantı Ornek: Şimdiden hicbir secim tarihi icin bağlantıya girmeyelim

Object moved