Yaşlanmayı Durduran Gen
İnsanların genc kalmasını sağlayan bir protein mevcuttur
Buna benzer bir protein tek hucreli bir bitki olan bira mayasında da (Saccharomyces cerevisiae) bulundu Amerikan bilim adamlarına gore, bu gibi hayat uzatma faktorlerievrimin erken bir safhasında oluşmuşlardır ve halen bircok turun hucrelerinde vardır Bu protein, hucrenin cekirdeği icinde bulunan cekirdekcik(nukleolus) denilen bir yapıyı koruyarak hayatı uzatmaktadır Cekirdekcikte, hucrenin protein fabrikaları olan ribozomların onemli kısımları kromozomlardan kopya edilir Boston ’daki unlu Massachusetts Teknoloji Enstitusu ’nden Leonard Guarente, cekirdekcik icin Bu, hucrenin en hayati noktasıdırdemektedir Guarente ’in calışmaları, Werner sendromu denilen bir hastalıktan esinlenmiştir Bu hastalıkta WRN geninin gorev yapmaması sonucu cocuk 20 yaşlarında ihtiyarlar; sacları ağarır, derisi buruşur ve yaşlılık hastalıkları, orneğin gozde perde (katarakt) ve kemiklerde erime (osteoporoz) başlar Bu hastaların coğu 50 yaşına varmadan olur Gecen yıl WRN geninin helikaz denilen enzimin sentezini sağladığı anlaşıldı Helikaz, DNA ve RNA cift sarmallarının acılmasını sağlayan enzimdir Demek ki bu molekullerin acılamaması yaşlılığı getirmektedir Bu arada Guarente, bira mayasının yaşlanmasını inceledi Bu tek hucreli bitki tomurcuklanmaile coğalır; yani ana hucrede once bir cıkıntı oluşur, sonra bu cıkıntı koparak yeni bir bira mayası meydana getirir; bu sırada evlat hucre, ana hucrenin kromozomlarının bir kopyasını da almış olur Ana hucre birkac duzine tomurcuk verdikten sonra olur Araştırmacılar WRN geninin karşılığı olan SGS1 genini incelediklerinde şunu buldular: Mayada bu gen tahrip edilirse maya ortalama ancak 9,5 tomurcuk verebiliyordu; normal mayalarsa 2425 kere tomurcuklanabilmekteydi Guarante ve arkadaşları, SGS1 proteininin cekirdekcikte yoğunlaştığını buldular SGS1 ’i kodlayan gen tahrip edilince cekirdekcik paramparca oluyor ve ana hucre erkenden oluyordu İlginc olarak, yaşlanan maya hucrelerinde de olumden az once cekirdekciğin paramparca olduğu goruldu Demek ki SGS1, cekirdekcikte DNA ’yı cozerek ve sağlamlaştırarak hayatı uzatmakta yaşlılığı onlemektedir Bu calışmalar, yaşlılığı onleme geninin ve cekirdekciğin yaşlılıktaki onemini ortaya koymuş bulunuyor
Derleyen: Selcuk Alsan, New Scientist
İnsanların genc kalmasını sağlayan bir protein mevcuttur
Buna benzer bir protein tek hucreli bir bitki olan bira mayasında da (Saccharomyces cerevisiae) bulundu Amerikan bilim adamlarına gore, bu gibi hayat uzatma faktorlerievrimin erken bir safhasında oluşmuşlardır ve halen bircok turun hucrelerinde vardır Bu protein, hucrenin cekirdeği icinde bulunan cekirdekcik(nukleolus) denilen bir yapıyı koruyarak hayatı uzatmaktadır Cekirdekcikte, hucrenin protein fabrikaları olan ribozomların onemli kısımları kromozomlardan kopya edilir Boston ’daki unlu Massachusetts Teknoloji Enstitusu ’nden Leonard Guarente, cekirdekcik icin Bu, hucrenin en hayati noktasıdırdemektedir Guarente ’in calışmaları, Werner sendromu denilen bir hastalıktan esinlenmiştir Bu hastalıkta WRN geninin gorev yapmaması sonucu cocuk 20 yaşlarında ihtiyarlar; sacları ağarır, derisi buruşur ve yaşlılık hastalıkları, orneğin gozde perde (katarakt) ve kemiklerde erime (osteoporoz) başlar Bu hastaların coğu 50 yaşına varmadan olur Gecen yıl WRN geninin helikaz denilen enzimin sentezini sağladığı anlaşıldı Helikaz, DNA ve RNA cift sarmallarının acılmasını sağlayan enzimdir Demek ki bu molekullerin acılamaması yaşlılığı getirmektedir Bu arada Guarente, bira mayasının yaşlanmasını inceledi Bu tek hucreli bitki tomurcuklanmaile coğalır; yani ana hucrede once bir cıkıntı oluşur, sonra bu cıkıntı koparak yeni bir bira mayası meydana getirir; bu sırada evlat hucre, ana hucrenin kromozomlarının bir kopyasını da almış olur Ana hucre birkac duzine tomurcuk verdikten sonra olur Araştırmacılar WRN geninin karşılığı olan SGS1 genini incelediklerinde şunu buldular: Mayada bu gen tahrip edilirse maya ortalama ancak 9,5 tomurcuk verebiliyordu; normal mayalarsa 2425 kere tomurcuklanabilmekteydi Guarante ve arkadaşları, SGS1 proteininin cekirdekcikte yoğunlaştığını buldular SGS1 ’i kodlayan gen tahrip edilince cekirdekcik paramparca oluyor ve ana hucre erkenden oluyordu İlginc olarak, yaşlanan maya hucrelerinde de olumden az once cekirdekciğin paramparca olduğu goruldu Demek ki SGS1, cekirdekcikte DNA ’yı cozerek ve sağlamlaştırarak hayatı uzatmakta yaşlılığı onlemektedir Bu calışmalar, yaşlılığı onleme geninin ve cekirdekciğin yaşlılıktaki onemini ortaya koymuş bulunuyor
Derleyen: Selcuk Alsan, New Scientist
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.