Yeni Boğaziçi yasasıyla İBB’nin 30 milyonluk köprü geçiş ücreti payı da gidiyor

“Boğaziçi İmar Müdürlüğünün bütçesi, çalışanı ve gelirleri de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına aktarılır" kararının yeni yasa tasarısından çıkarılmasıyla İBB, Boğaz köprüleri geçiş fiyatlarından aldığı yüzde 10'luk hissesini da artık alamayacak. Bu yılın birinci 9 ayında 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nden 302 milyon TL gelir elde edildi. Bu gelirin yüzde 10'u 30.2 milyon TL yapıyor.

Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve Boğaz’daki Sarıyer, Beşiktaş, Beykoz ve Üsküdar belediyelerinin İstanbul Boğazı ile ilgili yetkilerine son veren yasa teklifi tartışılmaya devam ediyor. Yasa teklifine nazaran, Boğaz'da imar yetkisini elinde bulunduran İBB'ye bağlı Boğaziçi İmar Müdürlüğü'nün yetkileri; üyeleri Cumhurbaşkanı tarafından atanacak Boğaziçi Başkanlığı'na devredilecek. Böylelikle İBB Lideri Ekrem İmamoğlu ve Boğaziçi İmar Müdürlüğü'nün yetkileri sıfırlanacak. 



Tartışma yaratan, “fiili kayyum” tenkitlerine neden olan tasarıyı inceleyen hukukçular SÖZCÜ için çok çarpıcı tespitler yaptı. Tasarının hukuka ters düzenlemelerinin başında tüm yetkilerin merkezi yönetimde toplanması geliyor. Tasarıya nazaran Boğaziçi Lideri ve yardımcılarının Cumhurbaşkanı tarafından atanacak, başka vazifeliler ile imar ve etraf muhafaza vazifelilerinin atanması genel kararlara nazaran Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca yapılacak. Hukukçulara nazaran bu yeni düzenleme ile tüm yetkiler merkezi yönetimde toplanarak anayasada garanti altına alınan yerinden idare ve demokrasi prensipleri çiğneniyor.

BOĞAZİÇİ “GENİŞLİYOR”

Tasarıda “Silüet geçiş sahası” ismi altında bir alan tarifi yapılıyor. Toplam 46 milyon 340 bin metrekarelik alanı kapsayan Boğaziçi'nin hudutlarının genişletilmesinin önü açılarak Boğaziçi Başkanlığının yetki alanı da genişletiliyor. Başkanlığa tanınan yetkiler dikkate alındığında bu yeni alan tarifinin, İBB ve ilçe belediyelerinin yetki alanının daha da kısıtlanmasına yol açacağına dikkat çekiliyor.

KÖPRÜ GEÇİŞ FİYATI HİSSESİNİ ALAMAYACAK

Tasarıda “Boğaziçi İmar Müdürlüğünün bütçesi, işçisi ve gelirleri de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına aktarılır” kararı kanun metninden çıkarılmış durumda. Hukukçular bu durumun tıpkı vakitte İBB'nin kıymetli gelir kaynaklarından olan Boğaz köprüleri geçiş fiyatlarından aldığı yüzde 10’luk hissesini da artık alamayacağı manasına geldiğini vurguluyor.

TARİHİ BİNALAR YIKILABİLECEK 



Yasa tasarısında yer alan “can ve mal güvenliğinin sağlanmasını teminen afet riski bulunan bina ve alanlara ait tedbirler almak” ibaresinin önemli tehditler taşıdığının altını çizen hukukçular, afet riski taşıyan tarihi ve kültürel kıymet sahip yapıların güçlendirilmesi ve onarımının yanında “yıkılmasının” da önünün açılacağını belirtiyorlar. Tasarıda Boğaziçi Kültür ve Tabiat Varlıklarını Müdafaa Heyetlerinin misyonları ortasında “Bakanlıkça tespit edilen yahut ettirilen korunması gerekli kültür ve tabiat varlıklarının tescilini yapmak, özelliklerini kaybetmiş olanlarının tescil kaydını kaldırmak” hususu de yer alıyor. Hukukçular bu düzenlemenin, kültür ve tabiat varlığı özelliğinin kaybedilmiş olmasına karar verme yetkisinin keyfi biçimde kullanılmasına yol açabileceğini belirtiyor.

MÜLKİYET HAKKI İHLALİ

Hukukçular kamulaştırmaya ait “Tekrarı halinde yapı ve bulunduğu parsel Boğaziçi Müdürlüğünce yahut ilgili belediyesince acele olarak kamulaştırılır” kararının de Anayasa'ya muhalif olduğunu söz ediyor. Kamulaştırma yolunun bir “ceza” olarak uygulanmasının Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarına nazaran “mülkiyet hakkı ihlali” manasına geldiği vurgulanıyor.

‘1984 YILINDA KURULDU’



İstanbul Boğaziçi alanı 1974 yılında “Doğal sit alanı” ilan edildi. Boğaziçi'ni korumak için hazırlanan özel yasa 22 Kasım 1983 tarihinde yürürlüğe girdi. Boğaziçi Yasası'nın 6. Hususu ile 11 Ocak 1984 tarihinde Boğaziçi İmar Müdürlüğü kuruldu.

9 Mayıs 1985 tarihinde yürürlüğe giren İmar Kanunu ile Boğaziçi İmar Müdürlüğü İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına bağlandı. Müdürlük toplam 4 bin 634 hektarlık yani 46 milyon 340 bin metrekarelik alanda çalışmalarını yürütüyor. Bu alanın 165 hektarını yani 1 milyon 650 bin metrekaresini de kıyı şeridi oluşturuyor

BİRİNCİ 9 AYDA 302 MİLYON TL

Karayolları Genel Müdürlüğü'nün sayılarına nazaran bu yılın birinci 9 ayında 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nden 302 milyon TL gelir elde edildi. Bu gelirin yüzde 10'u 30.2 milyon TL yapıyor.

Hasret Güvemli/Sözcü