iltasyazilim
FD Üye
Yeni Doğan Bebek Hayatın Birincil 28 Günü
Hayatın ilk 28 jurnal dönemi “yenidoğan olarak tanımlanıyor ve bu hassas dönem özel ilgi ve bakım gerektiriyor Doğumla birlikte gerçekleşen armoni sürecinde yapılacak hatalar hayati problemlere yol açabiliyor
Hücreli seviyesinde başlayan hayat döngüsünün birinci ve basit olan bölümü tamamlanmak üzere… Gerçekleşecek doğumla birlikte 9 ayı aşkın süredir anne karnındaki kuytu ortamda sürekli yaşam artık tek başına sürdürülmek zorunda Önce nefes elde etmek öğrenilecek, daha sonra besin ve sırasıyla diğerleri…
Hayatın birincil 28 günlük dönemi “yenidoğan dönem olarak tanımlanıyor ve bahsettiğimiz serüvenin ilk sınavı da bu dönemde veriliyor Anne karnındayken son derece kuytu bir ortamda ve tüm ihtiyaçları anne göre karşılanan bebeğin göbek kordonunun kesilmesiyle birlikte, bundan böyle bütün dengelerini kendisi sağlamak zorunda
Anne karnındayken kapalı olan akciğerler ilk nefesle birlikte açılıyor, bebek nefes almaya başlıyor, kanındaki oksijen oranı tez artıyor ve göbek kordonu kesildiği için birçok metabolik dengeyi kendi kendine sağlamaya çalışıyor Doğumdan sonraki birkaç gün bebek için yeni dünyaya harmoni dönemi olarak geçiyor
Ancak her 10 sorunsuz hamileliğin bir tanesinde doğumda bebeğin adaptasyon için yardıma ihtiyaç oluyor Toplamda da 100 tane dinç ve sorunsuz gebenin 1 tanesinin doğumunda bebeğe yürek masajı gerçekleştirmek ya da akciğerlerine hava göndermek için solunum cihazına bağlantı kurmak gibi işlemlerin yapılması gerekebiliyor Acıbadem Hastanesi Bakırköy, Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi ’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Neonatolog Dr Murat Palabıyık, doğumda oluşabilecek sorunların önüne geçebilmek için her doğumda mutlaka ve mutlaka yalnızca bebekle ilgilenmek üzere bir hekim ve hemşirenin hazırlanmış bulunmasını önerdiklerini söylüyor Acıbadem Hastaneler Grubu olarak bu kurala mutlaka uyulduğunun altını çizen Dr Palabıyık, bebek doğar doğmaz oksijenlenmenin sağlanması gerektiğini vurguluyor Dr Palabıyık şöyle konuşuyor:
“Hayatın ilk birkaç dakikası içinde yapılması gereken işlerin içten yapılmamasından kaynaklanan birçok önemli problem yaşanabilir Oksijenlenme süreci gecikirse, öncelikle beyin elde etmek üzere bütün organlar hasar görüyor Oksijenin azalması, karbondioksit miktarının artması asidoz denilen bir tabloya yol açıyor ve beyin hücreleri ölmeye başlıyor Beyin hücreleri kendisini yenileyemediği için yerine yeni hücreler konamıyorBu asfiksi dediğimiz durumun sonucunda maddesel ve zihinsel gelişim geriliği, epilepsi, okul başarısızlıkları veya en kötüsü spatisite gibi ileriye karşın böylece çok sorun oluşabiliyor
Anne sütü bebeğin sıhhat sigortası
Uyarlama sorunlarının çözülmesinden hemen daha sonra metabolik olaylar geliyor Bebek bütün besinlerini anne karnında kordon vasıtasıyla alırken, doğduktan sonra kendisinin beslenmesi ve erkenden anne sütü alması gerekiyor Dr Palabıyık ’ın verdiği bilgiye göre, bebeğin erkenden anne sütü almasını sağlayabilmek için yapılabilecek en manâlı başvuru, bebek ve annenin ayrılmamasını sağlamak oluyor bu nedenle de Acıbadem Afiyet Grubu içinde bulunan tüm hastanelerde, en kısa süre içinde bebeğin emzirilmesi sağlanmaya çalışılıyor Dr Murat Palabıyık, bebeğin doğar doğmaz anne sütü almasını bir çeşit sağlık sigortası olarak açıklama ederek, “Annenin memesinde bulunan süt, annenin bütün bağışıklık sisteminin hücrelerini içeriyor Ve mikroplara karşı mükemmel bir koruma sağlıyor Dolayısıyla bebek, doğduktan sonradan ilk saatlerde kolostrum dediğimiz birincil sütü alırsa çoğu hastalığa karşı korunma sağlanmış oluyor diyor Dr Murat Palabıyık, Acıbadem Sıhhat Grubu ’nda düzenlenen gebe eğitim programlarında bütün bu ayrıntıların anne ve baba adaylarına aktarıldığını ve bilinçli bir ebeveyn olmaları için ilk adımı atmalarının sağlandığını ifade ediyor
Aile, çocuk doktoruyla ne vakit tanışmalı?
Olayın son derece manâlı bir diğer püf noktası ise, anne ve babanın çocuk doktoruyla tanışma zamanı Dr Murat Palabıyık, ideal tanışma zamanının doğum öncesinde, doğuma yakın bir vakit diliminde gerçekleşmesi gerektiğini söylüyor Bu Nedenle doktor ve aile arasında güven mekanizması işlemeye başlıyor, anne fazla daha gizli doğuma giriyor
Bebek izlemleri esnasında bebekte veya annede bir sorun çıktıysa ve bu sorun sebebiyle gebelik beklenenden daha önce sonlandırılacaksa veya bebek riskli bir bebek olacaksa, çocuk doktoruyla anne ve babanın iletişimi o noktada daha bir tartma kazanıyor Doğum sonrasında ilk dakikalar, saatler fazla kayda değer ve herşeyin senkronize yapılması gerekiyor Bebeği izleyen ekip doktor, bebek hemşiresi ve bebeğin ailesinden oluşuyor Dr Murat Palabıyık ailenin daima bu ekibin manâlı elamanı olarak tayin aldığını ve hekim ve hemşirenin başarısının bir anlamda ailenin de başarısına bağlı olduğunu söylüyor Bu uyumu karşılamak için doğum öncesinde iletişimin mutlaka sağlanması gerekiyor
Sütün gelmesi için bebek anneye takviye ediyor
Bebek doğduğunda, çocuk doktoru bebeği alarak birincil solunumun başlaması için zorunlu işlemleri yapıyor Islak bir ortamdan kuru bir ortama geçen bebeklerin çoğu, kurulanır kurulanmaz ağlamaya başlıyor, ciltleri pembeleşip, normale dönüyor Göbek kordonu kesiliyor ve doğum normalse, daha doğum odasından ayrılmadan bebek kurulanıp annenin üstüne yatırılabiliyor Karnın üzerine yatan bebeklerin bazıları içgüdüsel olarak anne memesini buluyor Daha doğum masasında bebek anne memesini tutar ve orada emerse anneye çok büyük dikkat yapmış oluyor ve beyin süt üretimi için emir veriyor Memeden süt gelmeye başlıyor Bu sebeplerden dolayı sezaryenle doğumdan çok normal doğumu önerdiklerini söyleyen Dr Murat Palabıyık, olağan doğum sonunda annenin bebeğini fazla kısa bir vakit içinde emzirebildiğini vurguluyor Anne sütüyle beslenmeye başlayan bebek muhtemel olduğunca tez eve gönderiliyor
Hastaneden çıkmadan yapılan tarama testleri
Bebek eve gitmeden bazı tarama testlerin yapılması gerekiyor Bebeklik döneminde hiçbir bulgu vermeyen lakin yaş ilerledikçe ortaya çıkan ve belirti vermeye başladığında tedavisi için çok geç kalınmış olan doğumsal metabolik hastalıkların erken tanısında bu testler öbür bir tartı taşıyor
Dr Palabıyık ’ın verdiği bilgiye göre bu testlerin başında fenilketonüri ve hipotiroidi geliyor Bu hastalıklar klinik semptom vermeye başladığında çok geç kalınmış olunuyor ve tedavisi çok kuvvet zeka geriliklerine yol açıyor Bu sorunlardaki manâlı bir kazanım ise, fenilketonürinin tarama testi yapılıp da bebekken tanısı konabilerse, ilk bir ay içerisinde gerekli çare yepıldığında, çocuk en ince ayrıntısına kadar sıradan bir şekilde artma devam ediyor Fenilketüniri taraması topuktan alınan bir damla kanla yapılıyor Takriben 10 gün içinde sonuç ortaya çıkıyor Fenilketonüri şüphesi olanlarda ise deneme bir kere daha tekrarlanıyor Dr Murat Palabıyık konuyla ilgili şu ayrıntıları aktarıyor
“Bu bir tarama testi olduğu için ailelerin içlerinin kuytu olması zorunlu, manâlı olan hiçbir çocuğun atlanmaması Çünkü bir takım sağlam çocukta deneme sonuçları fazla çıkabiliyor Bu çocuklara ikinci ve daha ayrıntılı deneme yaptığımızda ise sağlam çocuklar daha rahat ayrılabiliyor Yaklaşık beş bin kişide 1 tane fenilketonüri olmasına karşın birincil taramada çok daha fazla kişide kararsız netice çıkıyor bu nedenle deneme sonuçları pozitif çıktığı vakit ailelerin fazla pozitif sorun yaratmasına gerek değil, esas sonuç ikinci testin sonucunda belirlenecektir Biz bu nedenle kararsız grubu geniş tutuyoruz
Dr Palabıyık, fenilketonüri tanısı pozitif çıkan bebeklerde neler yapılması gerektiği konusunda ise şu bilgileri aktarıyor:
Test pozitif çıkarsa bebeğe özel bir gıda uygulanıyor Bu hastalıkta bebekler dıştan aldığımız besinlerde bulunan fenilalanin dediğimiz aminoasidi parçalayamıyor böylece hiç fenilalanin almaması gerekiyor, bunu aldığı vakit fenilalanin, fenilketonlara dönüşüyor ve vücutta sindirilemediği için de birikiyor ve zamanla beyine zarar vermeye başlıyor Fenil alanin bütün protein taşıyan gıdalarda bulunuyor Çocuk büyüdükçe de yaşına uygun diyetler düzenleniyor
Anne sütü fenilketonürili bebeklerde ölçülü olarak verilebiliyor Günümüzün artan yiyecek teknolojisi baştan sona bu hastalar için yerinde proteinli gıdalar da üretilmeye başladı Bu sayede çocuklardaki gelişim geriliği de ortadan kalkmış oldu
Hipotiroidi tarama testi
Hipotiroidi tarama testi ile tiroid bezinin çalışması takip ediliyor Çünkü tiroid bezi vücutta son derece önemli bir organ Hızlı çalışması durumunda metabolizmayı hızlandırıyor Süratli çalışan metabolizmaya alt olarak kilo kaybı, sinirlenme, ellerde titreme gibi sorunlar yaşanabiliyor Bütün tersine tiroid bezinin yavaş çalışması durumunda ise, kişide kilo alımı, bitkinlik, haraketlerin yavaşlaması gözleniyor Bebeklerde ise hipotroidi direkt beynin gelişmesi üzerine etki ediyor Tiroid bezi yavaş çalışıyorsa, beyin gelişimi sağlanamadığı için kretinizm denilen, hipotroidiye bağlı bir hastalık ortaya çıkıyor Dr Murat Palabıyık, ağır zeka geriliği ile seyreden bu soruna ilişkin şu bilgileri aktarıyor: *
Hayatın ilk 28 jurnal dönemi “yenidoğan olarak tanımlanıyor ve bu hassas dönem özel ilgi ve bakım gerektiriyor Doğumla birlikte gerçekleşen armoni sürecinde yapılacak hatalar hayati problemlere yol açabiliyor
Hücreli seviyesinde başlayan hayat döngüsünün birinci ve basit olan bölümü tamamlanmak üzere… Gerçekleşecek doğumla birlikte 9 ayı aşkın süredir anne karnındaki kuytu ortamda sürekli yaşam artık tek başına sürdürülmek zorunda Önce nefes elde etmek öğrenilecek, daha sonra besin ve sırasıyla diğerleri…
Hayatın birincil 28 günlük dönemi “yenidoğan dönem olarak tanımlanıyor ve bahsettiğimiz serüvenin ilk sınavı da bu dönemde veriliyor Anne karnındayken son derece kuytu bir ortamda ve tüm ihtiyaçları anne göre karşılanan bebeğin göbek kordonunun kesilmesiyle birlikte, bundan böyle bütün dengelerini kendisi sağlamak zorunda
Anne karnındayken kapalı olan akciğerler ilk nefesle birlikte açılıyor, bebek nefes almaya başlıyor, kanındaki oksijen oranı tez artıyor ve göbek kordonu kesildiği için birçok metabolik dengeyi kendi kendine sağlamaya çalışıyor Doğumdan sonraki birkaç gün bebek için yeni dünyaya harmoni dönemi olarak geçiyor
Ancak her 10 sorunsuz hamileliğin bir tanesinde doğumda bebeğin adaptasyon için yardıma ihtiyaç oluyor Toplamda da 100 tane dinç ve sorunsuz gebenin 1 tanesinin doğumunda bebeğe yürek masajı gerçekleştirmek ya da akciğerlerine hava göndermek için solunum cihazına bağlantı kurmak gibi işlemlerin yapılması gerekebiliyor Acıbadem Hastanesi Bakırköy, Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi ’nden Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Neonatolog Dr Murat Palabıyık, doğumda oluşabilecek sorunların önüne geçebilmek için her doğumda mutlaka ve mutlaka yalnızca bebekle ilgilenmek üzere bir hekim ve hemşirenin hazırlanmış bulunmasını önerdiklerini söylüyor Acıbadem Hastaneler Grubu olarak bu kurala mutlaka uyulduğunun altını çizen Dr Palabıyık, bebek doğar doğmaz oksijenlenmenin sağlanması gerektiğini vurguluyor Dr Palabıyık şöyle konuşuyor:
“Hayatın ilk birkaç dakikası içinde yapılması gereken işlerin içten yapılmamasından kaynaklanan birçok önemli problem yaşanabilir Oksijenlenme süreci gecikirse, öncelikle beyin elde etmek üzere bütün organlar hasar görüyor Oksijenin azalması, karbondioksit miktarının artması asidoz denilen bir tabloya yol açıyor ve beyin hücreleri ölmeye başlıyor Beyin hücreleri kendisini yenileyemediği için yerine yeni hücreler konamıyorBu asfiksi dediğimiz durumun sonucunda maddesel ve zihinsel gelişim geriliği, epilepsi, okul başarısızlıkları veya en kötüsü spatisite gibi ileriye karşın böylece çok sorun oluşabiliyor
Anne sütü bebeğin sıhhat sigortası
Uyarlama sorunlarının çözülmesinden hemen daha sonra metabolik olaylar geliyor Bebek bütün besinlerini anne karnında kordon vasıtasıyla alırken, doğduktan sonra kendisinin beslenmesi ve erkenden anne sütü alması gerekiyor Dr Palabıyık ’ın verdiği bilgiye göre, bebeğin erkenden anne sütü almasını sağlayabilmek için yapılabilecek en manâlı başvuru, bebek ve annenin ayrılmamasını sağlamak oluyor bu nedenle de Acıbadem Afiyet Grubu içinde bulunan tüm hastanelerde, en kısa süre içinde bebeğin emzirilmesi sağlanmaya çalışılıyor Dr Murat Palabıyık, bebeğin doğar doğmaz anne sütü almasını bir çeşit sağlık sigortası olarak açıklama ederek, “Annenin memesinde bulunan süt, annenin bütün bağışıklık sisteminin hücrelerini içeriyor Ve mikroplara karşı mükemmel bir koruma sağlıyor Dolayısıyla bebek, doğduktan sonradan ilk saatlerde kolostrum dediğimiz birincil sütü alırsa çoğu hastalığa karşı korunma sağlanmış oluyor diyor Dr Murat Palabıyık, Acıbadem Sıhhat Grubu ’nda düzenlenen gebe eğitim programlarında bütün bu ayrıntıların anne ve baba adaylarına aktarıldığını ve bilinçli bir ebeveyn olmaları için ilk adımı atmalarının sağlandığını ifade ediyor
Aile, çocuk doktoruyla ne vakit tanışmalı?
Olayın son derece manâlı bir diğer püf noktası ise, anne ve babanın çocuk doktoruyla tanışma zamanı Dr Murat Palabıyık, ideal tanışma zamanının doğum öncesinde, doğuma yakın bir vakit diliminde gerçekleşmesi gerektiğini söylüyor Bu Nedenle doktor ve aile arasında güven mekanizması işlemeye başlıyor, anne fazla daha gizli doğuma giriyor
Bebek izlemleri esnasında bebekte veya annede bir sorun çıktıysa ve bu sorun sebebiyle gebelik beklenenden daha önce sonlandırılacaksa veya bebek riskli bir bebek olacaksa, çocuk doktoruyla anne ve babanın iletişimi o noktada daha bir tartma kazanıyor Doğum sonrasında ilk dakikalar, saatler fazla kayda değer ve herşeyin senkronize yapılması gerekiyor Bebeği izleyen ekip doktor, bebek hemşiresi ve bebeğin ailesinden oluşuyor Dr Murat Palabıyık ailenin daima bu ekibin manâlı elamanı olarak tayin aldığını ve hekim ve hemşirenin başarısının bir anlamda ailenin de başarısına bağlı olduğunu söylüyor Bu uyumu karşılamak için doğum öncesinde iletişimin mutlaka sağlanması gerekiyor
Sütün gelmesi için bebek anneye takviye ediyor
Bebek doğduğunda, çocuk doktoru bebeği alarak birincil solunumun başlaması için zorunlu işlemleri yapıyor Islak bir ortamdan kuru bir ortama geçen bebeklerin çoğu, kurulanır kurulanmaz ağlamaya başlıyor, ciltleri pembeleşip, normale dönüyor Göbek kordonu kesiliyor ve doğum normalse, daha doğum odasından ayrılmadan bebek kurulanıp annenin üstüne yatırılabiliyor Karnın üzerine yatan bebeklerin bazıları içgüdüsel olarak anne memesini buluyor Daha doğum masasında bebek anne memesini tutar ve orada emerse anneye çok büyük dikkat yapmış oluyor ve beyin süt üretimi için emir veriyor Memeden süt gelmeye başlıyor Bu sebeplerden dolayı sezaryenle doğumdan çok normal doğumu önerdiklerini söyleyen Dr Murat Palabıyık, olağan doğum sonunda annenin bebeğini fazla kısa bir vakit içinde emzirebildiğini vurguluyor Anne sütüyle beslenmeye başlayan bebek muhtemel olduğunca tez eve gönderiliyor
Hastaneden çıkmadan yapılan tarama testleri
Bebek eve gitmeden bazı tarama testlerin yapılması gerekiyor Bebeklik döneminde hiçbir bulgu vermeyen lakin yaş ilerledikçe ortaya çıkan ve belirti vermeye başladığında tedavisi için çok geç kalınmış olan doğumsal metabolik hastalıkların erken tanısında bu testler öbür bir tartı taşıyor
Dr Palabıyık ’ın verdiği bilgiye göre bu testlerin başında fenilketonüri ve hipotiroidi geliyor Bu hastalıklar klinik semptom vermeye başladığında çok geç kalınmış olunuyor ve tedavisi çok kuvvet zeka geriliklerine yol açıyor Bu sorunlardaki manâlı bir kazanım ise, fenilketonürinin tarama testi yapılıp da bebekken tanısı konabilerse, ilk bir ay içerisinde gerekli çare yepıldığında, çocuk en ince ayrıntısına kadar sıradan bir şekilde artma devam ediyor Fenilketüniri taraması topuktan alınan bir damla kanla yapılıyor Takriben 10 gün içinde sonuç ortaya çıkıyor Fenilketonüri şüphesi olanlarda ise deneme bir kere daha tekrarlanıyor Dr Murat Palabıyık konuyla ilgili şu ayrıntıları aktarıyor
“Bu bir tarama testi olduğu için ailelerin içlerinin kuytu olması zorunlu, manâlı olan hiçbir çocuğun atlanmaması Çünkü bir takım sağlam çocukta deneme sonuçları fazla çıkabiliyor Bu çocuklara ikinci ve daha ayrıntılı deneme yaptığımızda ise sağlam çocuklar daha rahat ayrılabiliyor Yaklaşık beş bin kişide 1 tane fenilketonüri olmasına karşın birincil taramada çok daha fazla kişide kararsız netice çıkıyor bu nedenle deneme sonuçları pozitif çıktığı vakit ailelerin fazla pozitif sorun yaratmasına gerek değil, esas sonuç ikinci testin sonucunda belirlenecektir Biz bu nedenle kararsız grubu geniş tutuyoruz
Dr Palabıyık, fenilketonüri tanısı pozitif çıkan bebeklerde neler yapılması gerektiği konusunda ise şu bilgileri aktarıyor:
Test pozitif çıkarsa bebeğe özel bir gıda uygulanıyor Bu hastalıkta bebekler dıştan aldığımız besinlerde bulunan fenilalanin dediğimiz aminoasidi parçalayamıyor böylece hiç fenilalanin almaması gerekiyor, bunu aldığı vakit fenilalanin, fenilketonlara dönüşüyor ve vücutta sindirilemediği için de birikiyor ve zamanla beyine zarar vermeye başlıyor Fenil alanin bütün protein taşıyan gıdalarda bulunuyor Çocuk büyüdükçe de yaşına uygun diyetler düzenleniyor
Anne sütü fenilketonürili bebeklerde ölçülü olarak verilebiliyor Günümüzün artan yiyecek teknolojisi baştan sona bu hastalar için yerinde proteinli gıdalar da üretilmeye başladı Bu sayede çocuklardaki gelişim geriliği de ortadan kalkmış oldu
Hipotiroidi tarama testi
Hipotiroidi tarama testi ile tiroid bezinin çalışması takip ediliyor Çünkü tiroid bezi vücutta son derece önemli bir organ Hızlı çalışması durumunda metabolizmayı hızlandırıyor Süratli çalışan metabolizmaya alt olarak kilo kaybı, sinirlenme, ellerde titreme gibi sorunlar yaşanabiliyor Bütün tersine tiroid bezinin yavaş çalışması durumunda ise, kişide kilo alımı, bitkinlik, haraketlerin yavaşlaması gözleniyor Bebeklerde ise hipotroidi direkt beynin gelişmesi üzerine etki ediyor Tiroid bezi yavaş çalışıyorsa, beyin gelişimi sağlanamadığı için kretinizm denilen, hipotroidiye bağlı bir hastalık ortaya çıkıyor Dr Murat Palabıyık, ağır zeka geriliği ile seyreden bu soruna ilişkin şu bilgileri aktarıyor: *
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.