Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Bebeğim neden sarılık oldu?
Genetik nedenler, gayrikâfi beslenme, erken ya da geç veladet üzere birçok faktör, yenidoğan sarılığının ortaya çıkmasında büyük rol oynuyor. Bu noktada ailelerin dikkatli olması ve belirtileri fark ettiğinde acilen bir doktora başvurması gerekiyor.
Elbette tüm bebeklerin sıhhatle yerküreye gelip, ömrünü bu halde sürdürmesi istek ediliyor. Ama birtakım bebeklerde tevellüdün akabinde yenidoğan sarılığına rastlanabiliyor. Kandaki bilirubin ISIMLI unsur yükselerek, deri ve mukozalarda birikiyor. Bu da bebeğin cilt ve göz renginde sararmayla kendini gösteriyor. Acıbadem Bursa Hastanesi Evlat Sıhhati ve Illetleri Mütehassısı Dr. M. Soner Sarmaşık, yenidoğanların en az üçte ikisinde hayatın birinci haftasında sarılık görüldüğünü belirterek, “Ülkemizde yenidoğan sarılığı sıklığı ile ilgili net doneler bulunmuyor, ama yapılan bir çalışmada, vaktinde doğan bebeklerde tedavi gerektiren sarılık nispeti yüzde 10,5 iken geç preterm bebeklerde bu orantının yüzde 25,3 olduğu belirtiliyor” diyor.
Yenidoğan sarılığının çeşitleri var mı?
Bu rahatsızlık, fizyolojik ve patolojik sarılık olarak iki münferit kümede bedellendiriliyor. Bebeğin veladet haftası, kaç günlük olduğu ve riskler göz önüne alınarak bilirubin tablosu bedellendiriliyor. Böylelikle sarılığın patolojik olup olmadığına karar veriliyor. Öte yandan birinci 24 saat içinde görülen sarılık da patolojik olarak bedellendiriliyor. Geçmişte 12,9 mg/dl üzeri bilirubin ölçümü tedavi gerektiren bir seviye olarak kabul edilse de günümüzde birebir durum muteber değil. Bunlara ek olarak “uzamış sarılık” olarak tanımlanan tablo, devranında doğan bebeklerde iki hafta, erken doğanlarda ise üç haftadan uzun süren sarılığı söz ediyor. Fakat bu durumun detaylı kıymetlendirilmesi gerekiyor.
Ailelerin veladet sonrası taburculuk periyodunda bebekteki hangi belirtilere dikkat etmesi gerekiyor? Bilirubin yükselmesi kendini nasıl görünür ediyor?
Sarılık riski ve bebeğin sırf ana sütüyle beslenmesi arasında güçlü bir alaka olduğu belirtiliyor. Bu yüzden kâfi ve başarılı emzirme sağlanması kıymet taşıyor. Bebeğe su ya da şekerli su verilmesinin, sarılığı hem önlemediğinin hem de düşürmediğinin unutulmaması gerekiyor. Sarılık yüzde başlıyor, sonrasında göz akı da sararıyor. Kandaki bilirubin seviyesi arttıkça sırayla göğüse, karına, kol ve bacaklara yanlışsız yayılıyor. Ciltteki sarı renk en yeterli gün ışığında ya da floresan lamba altında görülüyor. Parmakla hafifçe burun yahut karın cildine bastırılıp kaldırıldığında sarı renk daha bariz bir halde tespit edilebiliyor. Bebeğin cildindeki sarılık giderek yoğunlaşıp belirginleşiyor. Sarılığı olan bebek daha çok uyuyor ve emmesi azalıyor.
Bu rahatsızlık nasıl tedavi ediliyor?
Yenidoğan sarılığı, çoklukla iki hafta içinde kendiliğinde düzeliyor. Gelgelelim bu devirde tabip tarafından tutarlı halde takibi değer taşıyor. Şayet bilirubin seviyesi yüksek ise bebek “fototerapi” denilen hususî dalga uzunluğunda ışık yayan lambalar altında ışık tedavisine tabi tutuluyor. Bu ışık sarılığa neden olan bilirubinin idrarda çözünerek vücuttan atılmasını sağlıyor. Fototerapi, bebeğe rastgele bir formda zarar vermiyor. Bebeğin gözleri, ışıktan zarar görmemesi için kapatılıyor. Bazen yan tesir olarak ciltte al döküntüler, bronzlaşma ya da sık ve sulu dışkılama gözlenebiliyor. Bebeğin, sarılık vadesince ve tedavi devrinde güzel beslenmesi büyük değer taşıyor. Zira bilirubin, vücuttan dışkıyla da atılıyor.
Kan kümesi uyuşmazlığı nedeniyle bilirubin seviyesi çok yükselmiş bebeklerde ise kan değişimi yapılması gerekebiliyor. Tedavide, ışık tedavisi yahut kan değişimi tercihi, bebeğin kilosu, günü ve bilirubin seviyesi göz önünde bulundurularak karar veriliyor.
Yenidoğan sarılığı konusunda ailelere hangi tekliflerde bulunmak istersiniz?
Sarılığın önlenmesinde ana sütü ile beslenme kıymet taşıyor. Bu nedenle olabildiğince erken devirde, tercihen tevellüdü takip eden birinci saatte emzirmeye başlamak gerekiyor. Bebeğinin karın, kol ve bacaklarında sarılık olması, beraberinde çok uyuması ve emmesinin zayıfladığının fark edilmesi halinde anne-babaların bebek kaç günlük olursa olsun acilen doktora başvurması gerekiyor. Zira bu belirtiler, bilirubin seviyesinin yükselmiş olduğuna işaret ediyor.
Fototerapi, bebeğe rastgele bir halde zarar vermiyor. Bazen yan tesir olarak ciltte al döküntüler, bronzlaşma ya da sık ve sulu dışkılama gözlenebiliyor.
“Sarılık riski ve bebeğin sadece ana sütüyle beslenmesi arasında güçlü bir münasebet olduğu belirtiliyor. Bu yüzden ehliyetli ve başarılı emzirme sağlanması ehemmiyet taşıyor.”
Bu bebekler risk altında!
- Emme sorunu olan ve buna bağlı olarak güzel beslenemeyen bebekler,
- Anasıyla kan uyuşmazlığı olanlar,
- Veladet esnasında baş derisi altında kanama meydana gelenler,
- Birinci 24 saatte sarılığı tespit edilenler,
- Diyabetli validelerin bebekleri,
- Sarılığı iki haftadan uzun sürenler,
- Büyük kardeşlerinin bebeklik devirlerinde ışık tedavisi gerektirecek kadar sarılık tespit edilmiş olan bebekler yenidoğan sarılığı açısından riskli kümede mahal alıyor.
Genetik nedenler, gayrikâfi beslenme, erken ya da geç veladet üzere birçok faktör, yenidoğan sarılığının ortaya çıkmasında büyük rol oynuyor. Bu noktada ailelerin dikkatli olması ve belirtileri fark ettiğinde acilen bir doktora başvurması gerekiyor.
Elbette tüm bebeklerin sıhhatle yerküreye gelip, ömrünü bu halde sürdürmesi istek ediliyor. Ama birtakım bebeklerde tevellüdün akabinde yenidoğan sarılığına rastlanabiliyor. Kandaki bilirubin ISIMLI unsur yükselerek, deri ve mukozalarda birikiyor. Bu da bebeğin cilt ve göz renginde sararmayla kendini gösteriyor. Acıbadem Bursa Hastanesi Evlat Sıhhati ve Illetleri Mütehassısı Dr. M. Soner Sarmaşık, yenidoğanların en az üçte ikisinde hayatın birinci haftasında sarılık görüldüğünü belirterek, “Ülkemizde yenidoğan sarılığı sıklığı ile ilgili net doneler bulunmuyor, ama yapılan bir çalışmada, vaktinde doğan bebeklerde tedavi gerektiren sarılık nispeti yüzde 10,5 iken geç preterm bebeklerde bu orantının yüzde 25,3 olduğu belirtiliyor” diyor.
Yenidoğan sarılığının çeşitleri var mı?
Bu rahatsızlık, fizyolojik ve patolojik sarılık olarak iki münferit kümede bedellendiriliyor. Bebeğin veladet haftası, kaç günlük olduğu ve riskler göz önüne alınarak bilirubin tablosu bedellendiriliyor. Böylelikle sarılığın patolojik olup olmadığına karar veriliyor. Öte yandan birinci 24 saat içinde görülen sarılık da patolojik olarak bedellendiriliyor. Geçmişte 12,9 mg/dl üzeri bilirubin ölçümü tedavi gerektiren bir seviye olarak kabul edilse de günümüzde birebir durum muteber değil. Bunlara ek olarak “uzamış sarılık” olarak tanımlanan tablo, devranında doğan bebeklerde iki hafta, erken doğanlarda ise üç haftadan uzun süren sarılığı söz ediyor. Fakat bu durumun detaylı kıymetlendirilmesi gerekiyor.
Ailelerin veladet sonrası taburculuk periyodunda bebekteki hangi belirtilere dikkat etmesi gerekiyor? Bilirubin yükselmesi kendini nasıl görünür ediyor?
Sarılık riski ve bebeğin sırf ana sütüyle beslenmesi arasında güçlü bir alaka olduğu belirtiliyor. Bu yüzden kâfi ve başarılı emzirme sağlanması kıymet taşıyor. Bebeğe su ya da şekerli su verilmesinin, sarılığı hem önlemediğinin hem de düşürmediğinin unutulmaması gerekiyor. Sarılık yüzde başlıyor, sonrasında göz akı da sararıyor. Kandaki bilirubin seviyesi arttıkça sırayla göğüse, karına, kol ve bacaklara yanlışsız yayılıyor. Ciltteki sarı renk en yeterli gün ışığında ya da floresan lamba altında görülüyor. Parmakla hafifçe burun yahut karın cildine bastırılıp kaldırıldığında sarı renk daha bariz bir halde tespit edilebiliyor. Bebeğin cildindeki sarılık giderek yoğunlaşıp belirginleşiyor. Sarılığı olan bebek daha çok uyuyor ve emmesi azalıyor.
Bu rahatsızlık nasıl tedavi ediliyor?
Yenidoğan sarılığı, çoklukla iki hafta içinde kendiliğinde düzeliyor. Gelgelelim bu devirde tabip tarafından tutarlı halde takibi değer taşıyor. Şayet bilirubin seviyesi yüksek ise bebek “fototerapi” denilen hususî dalga uzunluğunda ışık yayan lambalar altında ışık tedavisine tabi tutuluyor. Bu ışık sarılığa neden olan bilirubinin idrarda çözünerek vücuttan atılmasını sağlıyor. Fototerapi, bebeğe rastgele bir formda zarar vermiyor. Bebeğin gözleri, ışıktan zarar görmemesi için kapatılıyor. Bazen yan tesir olarak ciltte al döküntüler, bronzlaşma ya da sık ve sulu dışkılama gözlenebiliyor. Bebeğin, sarılık vadesince ve tedavi devrinde güzel beslenmesi büyük değer taşıyor. Zira bilirubin, vücuttan dışkıyla da atılıyor.
Kan kümesi uyuşmazlığı nedeniyle bilirubin seviyesi çok yükselmiş bebeklerde ise kan değişimi yapılması gerekebiliyor. Tedavide, ışık tedavisi yahut kan değişimi tercihi, bebeğin kilosu, günü ve bilirubin seviyesi göz önünde bulundurularak karar veriliyor.
Yenidoğan sarılığı konusunda ailelere hangi tekliflerde bulunmak istersiniz?
Sarılığın önlenmesinde ana sütü ile beslenme kıymet taşıyor. Bu nedenle olabildiğince erken devirde, tercihen tevellüdü takip eden birinci saatte emzirmeye başlamak gerekiyor. Bebeğinin karın, kol ve bacaklarında sarılık olması, beraberinde çok uyuması ve emmesinin zayıfladığının fark edilmesi halinde anne-babaların bebek kaç günlük olursa olsun acilen doktora başvurması gerekiyor. Zira bu belirtiler, bilirubin seviyesinin yükselmiş olduğuna işaret ediyor.
Fototerapi, bebeğe rastgele bir halde zarar vermiyor. Bazen yan tesir olarak ciltte al döküntüler, bronzlaşma ya da sık ve sulu dışkılama gözlenebiliyor.
“Sarılık riski ve bebeğin sadece ana sütüyle beslenmesi arasında güçlü bir münasebet olduğu belirtiliyor. Bu yüzden ehliyetli ve başarılı emzirme sağlanması ehemmiyet taşıyor.”
Bu bebekler risk altında!
- Emme sorunu olan ve buna bağlı olarak güzel beslenemeyen bebekler,
- Anasıyla kan uyuşmazlığı olanlar,
- Veladet esnasında baş derisi altında kanama meydana gelenler,
- Birinci 24 saatte sarılığı tespit edilenler,
- Diyabetli validelerin bebekleri,
- Sarılığı iki haftadan uzun sürenler,
- Büyük kardeşlerinin bebeklik devirlerinde ışık tedavisi gerektirecek kadar sarılık tespit edilmiş olan bebekler yenidoğan sarılığı açısından riskli kümede mahal alıyor.
