yeryuzunde yaşam hakkında bilgi ve Turkiye'de gorulen iklimler nelerdir

Yeryuzunde Yaşam

Tum dunya uzerindeki İklim tiplerini uc bolumde inceleyebiliriz:

A) Sıcak iklimler

B) Ilıman iklimler

C) Soğuk iklimler

A) SICAK İKLİMLER:

1 Tropikal İklim (Savan)

* İsmini sıcak iklimlerde yetişen cayırlardan almaktadır

* Sıcaklıklar butun mevsimlere yayılır

* Sıcak bir gunde yağış gorulebilmektedir

* Sudan platosu, Doğu, Guney ve Merkez Afrikada sıklıkla gorulmektedir

2 Muson İklimi:

* Bu iklim tipinde yaz mevsimi yağışlı, kış mevsimi kurak gecmektedir

* Sıcaklık ortalamaları 10 °Cnin altına hic duşmemektedir

* Genellikle Guney, Guneydoğu Asya ve Doğu Asyada etkilidir

* Akarsu rejimleri duzensizdir

* Yağışsız donemde yaprağını doken ormanlar doğal bitki ortusunu oluşturul^

* Pirinc, cay, kahve, pamuk, muz, ananas, turuncgiller, zeytin onemli tarım urunleridir Koyun, keci ve manda yetiştirilen evcil hayvanlardır

3 Ekvatoral İklim:

* Bu iklim tipi gunluk ve yıllık sıcaklık farklılıklarının en az olduğu iklimdir

* Bitki ortusu ekvatoral ormanlardır

* Amazon ve Kongo havzaları, Malezya, Filipinler ve Papua Yeni Ginede gorulmektedir

* Ormanların cok gur olması nedeniyle cok sayıda maymun ve kuş turu yaşar

* Yıl boyunca yuksek sıcaklık ve bol yağış nedeniyle butun yıl yeşil kalan 4050 m uzun*luğundaki ağaclardan oluşan tropikal yağmur ormanları do*ğal bitki ortusudur

* Kahve, kakao, kaucuk, ananas, şeker kamışı, soya fasulyesi, turuncgiller, Hindistan cevizi, mısır ve pirinc yetiştirilir

4 Col İklimi:

* Bu iklim tipinde sıcaklıklar oldukca yuksek, yağışlar ise son derece azdır

* Arabistan yarımadası Buyuk Sahra Colu, Avustralyanın ic kısımları, Meksika Colleri, Peru Colleri, Kızılkum, Karakum ve Taklamakan Colleri bu iklimin gorulduğu yerlerdir

* Coller, bitki ortusu bakımından oldukca fakirdir Coğunlukla dikenli calılar ve govdelerinde su tutma ozelliği olan kaktusler, gorulur

* Col ikliminin simgesi hurmadır Yeraltı suyunun yuzeye cıktığı yerler olan va*halarda sulama ile pamuk, yer fıstığı, tahıl ve uzum yetiştirilir Koyun ve deve en cok yetiştirilen evcil hayvandır

B) ILIMAN İKLİMLER:

1 Okyanus İklimi:

* Genellikle karaların batı kıyılarında hukum suren bu iklim tipinde yazlar serin, kışlar ise ılık gecmektedir

* Bitki ortusu ormanlardır

* Gorulduğu yerler: Şilinin guney kıyıları Batı Avrupa ve Yeni Zelanda vb

2 Akdeniz İklimi:

* Ulkemizde de gorulen bir iklim tipidir

* Yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlı gecmektedir

* Bitki ortusu makilerdir

* Akdenize kıyısı olan ulkelerin buyuk coğunluğu ile Orta Şili ve California kıyılarında gorulmektedir

* Akdeniz ikliminin etkili olduğu yorelerde kucukbaş hayvancılık yapılır Ozellikle keci en cok yetiştirilen hayvandır

* Buğday, arpa, zeytin, turuncgiller, uzum, pamuk, şekerpancarı yetiştirilir

3 Karasal İklim:

* Yazlar sıcak, kışlar ise cok soğuk ve yağışlı gecer Yağışlar genelde karşeklindedir

* Denizden uzak karaların ic kesimlerinde gorulmektedir

* Yıllık sıcaklık farklılıkları oldukca fazladır Bitki ortusu bozkır (step) dır

* Buğday, arpa, cavdar, yulaf, mısır, patates, ceşitli baklagiller, uzum, elma, armut, şekerpancarı, keten ve tutun yetiştirilen başlıca urunlerdir

* Karasal iklimin doğal bitki ortusu yağışlı mevsimde yeşeren, kurak mevsimde sararan ot topluluklarından oluşan bozkırlardır

* Karasal iklimin gorulduğu alanlarda kucukbaş hayvancılık yapılır Koyun en cok yetiştirilen kucukbaş hayvandır

C) SOĞUK İKLİMLER:

1 Tundra iklimi:

* Sıcaklıklar son derece duşuktur

* Yılın buyuk bir bolumu soğuk gecer Yazlar kısa ve serin, kışlar ise uzun ve serttir

* Bitki ortusu tundradır

* Sibiryanın kuzeyi, Gronland kıyıları ve Kanadanın kuzeyi gorulduğu yerlerdir

* Tundra ikliminde yılın buyuk bir bolumu donmuştur Kısa yaz mevsiminde karların erimesiyle toprağın ust kısmı cozulur ve bataklığa donuşur Bu bataklıklarda bodur calı, cayır ve yosunlardan oluşan tundra bitkileri yetişir

* Tundra ikliminin gorulduğu yerlerde ren geyiği, misk okuzu ve bizon gibi hayvanlar gorulur

2 Kutup İklimi:

* İklim tipleri icerisinde en soğuk olanıdır Yılın buyuk kısmında guneş ışınları gorulmez Hakim bir bitki ortusu yoktur

* Gorulduğu yerlere Antartika, Gronlandın ic kesimleri ve kuzey kutbunu ornek verebiliriz