Yunus Emre Eserleri Hakkında Bilgi

Yunus Emre Eserleri Hakkında Bilgi,


Yunus Emre on üçüncü asır tasavvuf şâiri Hayâtı ve kimliği hakkında belli bilgi yoktur Şiirleri asırlar baştan başa zevkle ve hayranlıkla okunmuş, yalnız ülkemizde yok birçok ülkelerde de ilgi uyandırmış yer alan müstesna bir şahsiyettir Türk ırk şairlerinin tartışmasız öncüsü olan ve Türk ’ün İslam ’a bakışını Türk dilinin bütün sadelik ve güzelliğiyle ortaya koyan Yunus Emre, sevgiyi felsefe haline getirmiş örnek bir insandır Yaklaşık 700 yıldır Türk milleti tarafından dilden dile aktarılmış, türkü ve ilahilere laf olmuş, yer yer atasözü misali dilden dile dolaşmış mısralarıyla Yunus Emre, Türk kültür ve medeniyetinin oluşumuna büyük katkılar sağlamış bir gönül adamıdır Bir Takım kaynaklarda Anadolu ’ya gelen Türk boylarından birine yan olup, 1238 dolaylarında doğduğu rivayet edilirse de bu muhakkak değildir; tıpatıp 1320 dolaylarında Eskişehir ’de öldüğü yolundaki rivayetlerde olduğu gibi

Bir Takım kayıtlardan ve şiirlerinden 1240 yıllarında doğduğu, 80 sene civarında yaşadığı, Bolulu olduğu, EskişehirSarıköy ’de (Bugünkü ismi Yûnus Emre) vefat ettiği ve buraya defnedildiği anlaşılmaktadır

Türk halk şairlerinin tartışmasız öncüsü olan ve Türk'ün
1240 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer kayda değer gelişmeler

İslam'a bakışını Türk dilinin tüm sadelik ve güzelliğiyle ortaya koyan Yunus Emre, sevgiyi
İslam, Allah'ın insanlara Hz Muhammed (tez) aracılığı ile gönderdiği son ilahi dindir Arapçada seleme (Allah'a adamakıllı bağlı olmak) kökünden gelen İslam sözcüğünün Türkçe anlamı Allah'a ve onun buyruklarına koşulsuz inanandemektir Bu sözcük bununla beraber, Hz Muhammed aracılığıyla ilkeleri bildirilen ve Müslüman adı verilen (Arapça İslamlığı kabul eden anlamına, müslim'den) 600 milyon insanı bünyesinde toplamış büyük bir dinin de adıdır

Takriben 700 yıldır Türk milleti göre dilden dile aktarılmış, türkü ve ilahilere laf olmuş, yer yer atasözü misali dilden dile dolaşmış mısralarıyla Yunus Emre, Türk kültür ve medeniyetinin oluşumuna büyük katkılar sağlamış bir gönül adamıdır

Bazı kaynaklarda Anadolu'ya gelen Türk boylarından birine alt olup, 1238 dolaylarında doğduğu söylenti edilirse de bu kesin değildir; tıpatıp 1320 dolaylarında Eskişehir'de öldüğü yolundaki rivayetlerde olduğu gibi Batı Anadolu'nun birkaç yöresinde Yunus Emreadını taşıyan ve onunla ilgili görüldüğünden makamadı bahşedilen yer vardır

Bir ilginç öldü diyeler
Üç gün sonra duyalar
Soğuk su ile yuyalar
Şöyle ilginç bencileyin

diyen Yunus, ola ki de doğduğu ve yaşadığı topraklardan fazla uzaklarda bu dünyadan göçüp gittiğini açıklamak istemektedir

Anadolu
Felsefe, varlık, anlam ve öz sorunlarının eleştirel bir yaklaşımla araştırılmasına ve varılan sonuçların sistematik bir biçimde ortaya konmasına karşın düşünsel etkinlik Yokluğa karşıt olarak var olan şey Oluşa karşıt bir şey olarak, değişmeden aynı kalan hakikat Boşluğa karşıt bir şey olarak, mekanda bir yer işgal eden daimi hakikat

Tekke edebiyatının kurucusu sanılan Yunus Emre ’nin yaşamı konusunda, kayıtlara geçmiş belirlenmiş bilgiler yoktur Bütün bilinenler söylencelere, bilhassa Bektaşi Velayetnamesi ’nin belirttiğine tarafından Yunus Emre, yoksul bir köylüydü Kıtlık başgösterince buğday dilemek için, kerametini duyduğu Hacı Bektaş Veli ’nin dergâhına gitti Kendisine üç kerebuğday mı, himmet miistediği sorulunca, buğday istediğini söyledi Fakat daha sonra pişman olarak geri döndü ve “himmeti istediğini söyledi Kendisine, himmet anahtarının Taptuk Emre ’ye verildiği, gidip ona başvurması gerektiği söylenince, derviş olarak Taptuk Emre ’nin dergâhına girdi O dönemde bütün mutasavvıfları Hacı Bektaş Veli ’ye bağlamaya çalışan Bektaşi Velayetnamesi ’nde Yunus Emre ’nin tasavvuf yoluna girişi böyle anlatıldıktan sonra yaşamı konusunda şüpheli kimi bilgiler verilmektedir

Şiirlerinden çıkarılan bilgilere tarafından Yunus Emre ’nin, ümmi(okuması yazması olmayan) bir ozan değildir;aksine medrese eğitimi görmüş, Kur ’an ve hadis bilimini öğrenmiş akıllı bir kimsedir Tasavvuf düşüncesini İşlerken, eşsiz bir yaratıcılık göstermesi bunu kanıtlamaktadır Yunus Emre ’nin tasavvuf anlayışı, kimi araştırmacılarca Mevlana ’ya bağlanır Kendisi de şiirlerinde Mevlana ’ya olan sevgi ve bağlılığı dile getirir Konya ’ya gitgide artarak Mevlana ’ya görüştüğü de bilinmektedir bir de, Anadolu ’nun birçok yöresini, Azerbaycan ’ı ve Şam ’ı gezdi Demin siyasal birliğin kurulmadığı dönemde Anadolu ’da tasavvuf düşüncesini, lirik ve doğru şiirleriyle benimsettiği, kendisini şeyh olarak kabul ettirdiği geniş halk kitlelerince ermiş sayıldı Birçok ahali ozanı Yunus Emre mahlasıyla şiir yazdı Farklı Alanlara Yönlendirilmiş yerlerde, mezarı olduğu ileri sürülen “makamlarının olması, Yunus Emre ’nin günümüzde bile birleştirici özelliğini göstermektedir Mezarının Sarıköy2de bulunduğu kabul edilerek burada bir Yunus Emre abidetürbesi yapılmıştır (1970)


Anadolu ’da tekke şiiri geleneğini başlatan ve bu geleneğin en manâlı temsilcisi olan Yunus Emre, şiirlerinde, tasavvufa yerinde zihin ve yaşam biçiminin değerlerini dile getirdi Katışıksız, doğru bir Tanrı sevgisinin temelini oluşturduğu bu şiirlerde, yaşamın gelip geçiciliğini, dünya malının insandaki cevheri yozlaştıracağını, bağlılığın, acımanın, faziletli olmanın manâlı olduğunu, insanın kendisini Tanrı ’dan uzaklaştıracak leziz düşkünlüklerini yenmeyi bilmesi gerektiğini vurguladı Yunus Emre ’nin şiirlerinin çıkış noktalarından biri de, insanı sevmeye verdiği önem oldu Ona kadar, insandaki(kendisindeki) kutsal özü görüp, ikiyüzlülükten uzak sevebilen insan, olgun insandır;çünkü, insanı seven, Tanrı ’yı sever Doğrusu bu sevgi bütün varlıklar için benzer olmalıdır Çünkü her varlıkta tanrısal öz vardır(vahdeti vücut:çokluğun birliği) Yunus Emre ’nin önerdiği bu sevgiye dayanan yaşama biçimi ve fikir sistemi sonra gelen pek çok ozanca, yüzyıllar boyunca yaşatılarak etkisini duyurdu

Yunus Emre, ayrıca aydınlara, hem de ahali kitlelerine seslendiği şiirlerinde aruza da, heceye de yer verdi İlahilerini heceyle, olağan koşma biçiminde ve halkın konuşma dilindeki kullanımlarıyla, deyimleriyle çeşitlendirdiği yalın bir dille yazarken, kimi şiirlerinde yalın dilden ayrıldı, musammat gazel biçimini kullandı bununla beraber, bütün şiirlerinde Türkçe sözdizimini bozmadı Saf bir Tanrı sevgisini kaynak olarak alması, içtenlikli anlatımı, sanatlı söyleyişe yönelmemesi, karmaşık tasavvuf düşüncesini halka sevdirmesinde ve öğretmesinde en önemli etmen oldu Yunus ’un şiirleri bestelenerek tekkelerde eğitim nedeniyle okundu

Yunus Emre ’nin Divan ’ını yaratıcı şiirleri dışarıya öbür yapıtı, on üç beyitlik bir ön bölüm, bir nesir bölümü, 550 beyitlik üçüncü bölümden oluşan ve aruzla yazılan RisaletünNushiyye ’dir (Öğütler Kitabı, 1307) Yunus Emre ’nin yaşamı ve düşünceleri, çağdaş sanatçılara da esin kaynağı oldu Bunlar arasında Ahmet Adnan Saygun ’un Yunus Emre Oratoryosu(1946), Nezihe Araz ’ın Ağlamaklı Dolap(1961) romanı Recep Bilginer ’in Yunus Emre (1974) oyunu sayılabilir
Eserleri

Yunus Emre ’nin tanıdık iki eseri vardır:

1 RisâletünNushiyye: Mesnevî biçiminde, “Fâilâtün Fâilâtün Fâilün vezniyle yazılmış tasavvufî, ahlâkî, dînî bir eserdir

2 Dîvân: Yûnus Emre Dîvânının çoğu yazma nüshaları vardır Lakin bu Dîvân ’daki bütün şiirlerin Yûnus Emre ’nin olduğu söylenemez Yûnus türünden söylenen daha sonraki şâirlerin şiirleri de karışmıştır Taş basması nüshaları da vardır *