Yürek Nedir? Nasıl Çalışır?

Yürek göğsün ortasında bulunan, kaslardan oluşan bir organdır Yaygın yanlışın tersine, göğsün sol yanına değil, göğsün orta çizgisi üzerine, biraz solda kalacak biçimde yerleşmiştir Ağılığı erkeklerde 340 gr dek, kadınlarda ise azıcık daha azdır
Kalbin sağ kenarı, göğüs kemiğinin sağ yanının arkasına rastlar; kemiğin soluna doğru, ucu sol memenin anında altığına rastlayan bir üçgen biçiminde uzar Kalp atışlarının kolayca duyulduğu bu direk noktaya tıp dilinde “apeks (yokuş) denir
Kalbin görevi
Kalbin görevi, iki bambaşka dolaşım sistemine kan pompalamaktır Kanı önce bedenin başlıca atardamarı olan aorta, oran da öbür atardamarla pompaları
Kan, organları ve dokuları dolaşıp oksijenini bıraktıktan sonradan, toplardamar ile kalbe geri döner; kalbin ikinci dolaşımına girerek yeniden oksijen elde etmek için akciğerlere pompalanır ve oksijenle yüklenmiş olarak kalbe geri gelir
Kanın akciğerlere gidip gelmesine “minik dolaşım (pulmoner dolaşım); bedene dağılmasına ise “büyük dolaşım (sistemik kan dolaşımı) adı verilir Kanı kalpten organlara atardamarlar taşır, toplardamarlar da geri getirir
Kalbin yapısı
Kalbin pompalama görevini dört öbür birim gerçekleştirir Bu bölümler, sıkıştıkları vakit kanı ileri iten kaslardan odacıklardır Her odacığın çevresindeki adale kalınlığı, bölümün görevine kadar değişir Kasın en kalın olduğu yer, pompalama işleminin büyük bölümünü üstlenen sol karıncık duvardır
Toplardamarlardan gelen kan kalbin iki yandaki ince duvarlı kulakçıklara dolar Bunları kanı aradaki kapakçıktan daha kalın kas yapısına sahip karıncıklara, karıncıklar da a
tardamara pompalar
Kulakçıklar karıncıkların üstünde, arkada yer alırlar, iki kulakçık ile karıncık arasında, karıncıklar arası ve kulakçıklar arası bölme yer alır
Kalbin çalışması
Akciğerlerde oksijen yüklenen kan akciğer toplardamarlarından geçerek kalbin sol karıncığına ulaşır Sol kulakçık kasılarak kanı mitral(ikili) kapaktan geçip sol karıncığa dolmaya zorlar
Sol karıncık kasılmaya başlayınca mitral kapak da kapanır ve kan aort kapağından aorta geçerek bedene dağılır ve dokulara oksijen taşır
Oksijenini bırakan kan, gövdeden daha aşağı başlıca toplardamar, yeniden ise üstteki ana toplardamar adındaki büyük toplardamarlar ile kalbe geri döner ve sağ kulakçığa ulaşır, kulakçık kasılınca triküpid(üçlü ) kapaktan sağ karıncığa geçer
Sağ karıncığın kasılması kanı damar ağzındaki kapaktan ileri iterek akciğer atardamarlarıyla akciğere gönderir Yeniden oksijen yüklenen kan akciğer toplardamarlarına geçerek kalbe döner (önce sol kulakçığa oradan sol karıncığa) ve çevrem bitmiş başlar
Kapaklar:
Akciğer atardamarı girişindeki kapak ile aort kapağının yapıları birbirine benzer Bunları oluşturan sarıbeyaz renkli üç ince çeper, kanın akışı yönünden açılır, fakat peşinde başlangıçtaki durumuna dönerek kanın geri akmasını engeller
Mitral kapak ile triküspidkapak (ilki sol karıncıkla sol kulakçık aralarında, ikincisi sağ karıncıkla sağ kulakçık aralarında) da benzeşir, fakat bunların yapıları daha karmaşıktır Mitral kapak iki, triküspid kapak da üç parçadan oluşur
Kapak parçalarından karıncığın çevresindeki kaslara uzanan lifler “chordae tendineae olarak adlandırılır Karıncığın her kasılmasında karıncık kası bu lifleri de gererek kapakların kapanmasını sağlar ve kanın kulakçığa geri sızmasını engeller
Zamanlama sistemi
Kalbin her vuruşunda iki kulakçık ansızın kasılarak karıncılara kan pompalar Bunu, karıncıkların birlikte kasılması izler
Bu kasılmalar dizisini çok karmaşık bir elektriksel zamanlama sistemi düzenler
Kalbin çalışmasını denetleyici esas nokta, sağ kulakçığın üstünde bulunan ve “sinoatrial düğüm adı verilen odaktır Buradan yayılan elektriksel uyarı kulakçıklara ulaştığında onların kasılmasına neden olur Kulakçıklarla karıncıkların birleştiği noktada ise atrioventriküler düğüm bulur
Kasılma uyarısı burada hafif bir gecikmeye uğradıktan sonradan “his demeti adı verilen iletken lif demeti baştan başa önce karıncıklar arası bölmeye, sonra da karıncıklara yayılıp, kasılmalarını sağlar