Zihinsel Engellilerin Eğitimi

Zihinsel Engellilerin Eğitimi zihinsel engellilere uygun etkinlik örnekleri zihinsel engellilerin eğitimi engelliler için oyun örnekleri engelliler icin etkinlik için etkinlikler Akıl engelli çocuklar, özel eğitime fakir çocuklar içerisinde epeyce önemli bir grubu oluşturmaktadır Fikir engelli çocuklara ilişkin birincil tanımların 1800’lü yıllara dayandığı; (Simon, Binet, 1939; Çağlar, 1979) daha açıklayıcı tanımların ise 1900’lü yıllarda yapıldığı gözlenmektedir (Eripek, 1996) Son olarak AAMR (American Assocation Mental Retardation); akıl engelliliği, yeni tanımlama ve sınıflandırma sistemini yayımladığı dokuzuncu kitapçığında, geri zekalılık adıyla aşağıdaki gibi tanımlamıştır Geri zekalılık, halihazırdaki işlevlerde kayda değer sınırlılıkları göstermektedir Bu, zihinsel işlevlerde manâlı derecede olağan altı, bunun yanına uyumsal maharet alanlarından (iletişim, özbakım, konut yaşamı, sosyal beceriler, toplumsal yararlılık, kendini yönetme, sağlık durumu ve güvenlik, işlevsel akademik beceriler, abes zaman ve iş) iki veya daha fazlasında sınırlılıklar gösterme durumudur Geri zekalılık 18 yaşından önce ortaya çıkmaktadır (Eripek, 1996, s 9) AAMR’nin yeni tanımlama ve sınıflandırma sisteminde zihinsel işlevlerdeki sınırlılıklar, zihinsel işlevlerdeki bu sınırlılıklarla ilişkili uyumsal maharet alanlarında sınırlılıklar görüş durumu ile birlikte ele alınmakta ve değerlendirilmektedir AAMR (1992) tanımının uyarlanmasında dört varsayımın dikkate alınması gerektiğini bilhassa vurgulamaktadır Çünkü geçerli değerlendirmenin, ama bu varsayımların dikkate alınmasıyla gerçekleştirilebileceği düşünülmektedir Bu varsayımlar şöyledir (AAMR, 1992; Eripek, 1997); Geçerli değerlendirmede bireyin kültür ve dil farklılıkları olduğu kadar irtibat ve tavır özelliklerindeki farklılıklar da göz önünde bulundurulur Bireyin kültür, dil, iletişim ve davranışlar gibi özelliklerinin göz önünde bulundurulmaması yapılacak değerlendirmeyi geçersiz kılabilir bu nedenle disiplinler arası bir ekip tarafından bireyin, gereksinimlerinin ve koşullarının çok yönü olan olarak değerlendirilmesi gerekir Uyumsal becerilerde sınırlılıklar, bireyin yaşıtlarının bulundukları tipik çevre koşullarında geçerlidir ve bireyin yardıma olan gereksinimi ile ilişkilidir Bireyin yaşıtlarının bulunduğu tipik çevre koşulları, bireyin yaşıtlarının genel olarak yaşadıkları, öğrendikleri, çalıştıkları ve etkileşimde bulundukları konut, yakın çevre, okul, meslek ve öteki ortamları açıklama etmektedir Yaşıt kavramı aynı zamanda bireylerin benzer kültür ve dil geçmişine sahip oldukları anlamını taşımaktadır Uyumsal becerilerde sınırlılıkların belirlenmesi, bireyin gereklilik duyduğu hizmetleri ve çevrenin sunduğu yardımları içeren yardımların analizi ile birlikte ele alınmaktadır Özel bir takım uyumsal becerilerde görülen sınırlılıklar bütün becerilerde ve kişisel yeterliklerde de sınırlıkların olacağı anlamına gelmez Birey diğer uyumsal becerilerde ve bireysel yeterliklerde kuvvetli olabilir Bireyler çoğunlukla fikir engellilikten bağımsız bir takım yeterliklerde güçlü olabilirler a) Kişi, zihin engellilikle ilişkili uyumsal hüner sınırlılıklarından bağımsız olarak fiziksel ve sosyal yeterliklerde güçlü olabilir b) Birey, açıklanmış bir uyumsal hüner alanında (örneğin, sosyal beceriler) güçlü olabilirken, öteki beceri alanlarında (mesela, iletişim) güçlük gösterebilir c) Bireyin açıklanmış bir takım uyumsal becerileri güçlü olurken aynı alanda sınırlılıkları olabilir (örneğin, fonksiyonel matematikte, fonksiyonel okumada sınırlı veya tersi) İnsanların belli bir alanda kuvvetli olup almadığına karar vermek görecelidir Buna karar vermenin en iyi yolu öteki maharet alanlarındaki durumuna bakmaktır Genellikle, belirli bir vakit sağlanan yerinde yardımlarla akıl engelli bireyin yaşam işlevlerinde ilerlemeler gerçekleşir Uygun yardımlar; bireyin gereksinimlerine uygun hizmetleri, personeli ve düzenlenen ortamları kapsamaktadır Her ne değin us engellilik durumu hayat boyu görülmese de, birçok bireyde yardıma duyulan gereksinim, uzunca bir süre; bazılarında ise zaman zaman devam edecektir Gerçekten akıl engelli bütün bireyler etkili takviye hizmetleri sonucu olarak işlevlerini geliştirirler Bu da onları daha egemen, üretici ve yaşadıkları toplumla daha bütünleşmiş duruma getirir Eğer birey manalı bir gelişme kaydedemezse, bu durumda ona sağlanan yardımların etkili olup olmadığı, yapılan değişikliklerin uygun olup olmadığı soruları akla gelir Yeni tanımın AAMR’nin daha önceki tanımlarıyla karşılaştırıldığında getirdiği en önemli icat, uyumsal davranışların tek tek sıralanması ve açıklanması olmuştur (Eripek, 1996; Smith, 1994) Bu tanımla uyumsal davranışlar kavramı açıklığa kavuşturulmuş ve 10 uyumsal maharet alanı belirlenmiştir (AAMR, 1992) Tanımda bir bir sıralanan ve açıklanan irtibat, özbakım, konut yaşamı, sosyal beceriler, toplumsal yararlılık, kendini yönetme, sıhhat ve emniyet, işlevsel akademik beceriler, anlamsız zaman ve iş gibi uyumsal hüner alanları başarılı bir yaşam sürdürmenin temelinde yer almaktadır Bu becerilerin ise, düşünce engellilere ilişkin alanyazında egemen hayat becerileri dahilinde ele alındığı görülmektedir (Brolin, 1993; Snell, 1983; Smith, Patton, İttenbach, 1994) Neticede, fikir engellilerin destek gereksinimlerinin kayda değer bir bölümü sanılan uyumsal hüner alanları, egemen yaşam becerileriyle yakından ilişkili olmaktadır Hakkı Oğur Kaynaklar YrdDoçDrAtilla CAVKAYTAR