Besinler ve Ruh Halimiz

Tükettiğimiz besinler ruh halimizi etkileyebilmektedir Bu sebeple, yerinde beslenme maddelerini tüketerek örneğin kızgınken durulmak gibi etkileri beslenme maddeleri aracılığıyla elde edebiliriz Bu yazıda besinler ile ruh hali arasındaki etkileşimden bahsetmeye çalışacağız
Ruh halini; içimizde hissettiğimiz mutlu olma, kızgın olma, ağlamaklı olma gibi bulunduğumuz duygusal şart olarak tanımlayabiliriz Ruh halimizde gün içerisinde yaşadığımız farklı alanlara yönlendirilmiş olaylar nedeniyle şartların değişmesi olsa da, en sonunda normale dönme eğilimi mevcuttur Örneğin meslek uygun yaşadığımız bir problem sebebiyle bir vakit kavgalı hissedebiliriz, oysa olayın üzerinden biraz süre geçtikten sonra tekrar sakinleşiriz Bunalım gibi bir takım hastalıklara yakalananlarda ise koşul birazcık daha farklıdır, bu herif hastalıklarda kişiler aralıksız mutsuz hissedebilmektedir ve tedavi olmaları gerekir Bilim adamları yaptıkları araştırmalar sonucunda başlıca üç nörotransmiterin ruh hali üzerinde etkin olduğunu tespit etmişlerdir Bu nörotransmiterler şunlardır:
• Dopamin
• Serotonin
• Noradrenalin
Dopamin ve noradrenalin dinamik hissetmemizi sağlarken, serotonin ise mutlu hissetmemizi sağlamaktadır Beslenme maddeleri de vücudumuzda nörotransmiterlerin üretilmesi üzerinde tesir yaparak ruh halimizi etkilemektedir Aşağı besin maddelerinde yer alan bazı kimyasal maddelerden ve bunların ruh halimiz üzerindeki etkilerinden özet olarak bahsedeceğiz
1 Anandamid: Beynimiz normalde az miktarda anandamid maddesi üretmektedir Çikolata gibi bazı gıda maddeleri, beynimizde üretilen eksik miktardaki anandamid maddesinin daha uzun süre parçalanmadan kalmasını sağlamaktadır Bu sebeple çikolata harcamak ruh halimiz üstünde olumlu etkiye yol açmakta ve bizi mutlu etmektedir
2 Kafein: Kafein kan basıncımızı ve yürek atış hızımızı yükseltmektedir Keza daha süratli kalori yakmamıza da sebep olmaktadır Kafein beyin hücrelerimizin ışık ve ses gibi uyaranlara karşısında daha hassas ülkü gelmesine yol açmaktadır Yapılan araştırmalar, spor müsabakaları öncesinde kafein tüketen sporcuların daha yüksek performans gösterdiğini ortaya koymaktadır İnsanların kafein tüketmeleri sonucunda ortaya çıkan tepkileri öbür derecelerde olabilmektedir Mesela kimileri yedisekiz fincan kahve içmelerine karşın ağırbaşlı kalıp güzel şekilde uyuyabilirken, kimileri ise bir fincan kahve içince bile daha sinirli ayla gelebilmektedir Kafeinin etkileri bir saat ile yedi saat arasında sürebilmektedir
3 Feniletilamin: Feniletilamin gene vücudumuzun kendimizi iyi hissettiğimiz durumlarda salgıladığı doğal bir kimyasaldır Çikolatada oldukça çok bulunmaktadır Çikolata tüketmenin mutluluğa yol açmasının sebeplerinden birisi de feniletilamindir
4 Triptofan ve üzüm şekeri: Triptofan proteinlerin inşa taşı olan bir amino asittir Dekstroz ise, vücudumuzda karbonhidratların yakılması sonucu elde edilen ve kanımızda yer alan şeker türüdür Üç önemli nörotransmiter olan Dopamin, Serotonin ve Noradrenalin triptofan amino asidinden meydana gelmektedirler Bu sebeple protein taşıyan et, balık gibi yiyecekleri tüketmek daha dinç hissetmemizi sağlamaktadır Şeker içeren pirinç, makarna, ekmek gibi yiyecekleri tüketmemiz ise daha sakin hissetmemizi sağlamaktadır
Bu yazıda beslenme maddelerinin ruh halimiz üzerindeki etkilerinden bahsetmeye çalıştık Beslenme maddelerini uygun olarak kullanarak, gün içerisinde yapacağımız işlere göre ruh halimizi uygun ülkü getirmeye çalışabiliriz Mesela bir sınava gireceksek, dikkatimizi arttırmak ve daha enerjik hissetmek için tüketeceğimiz besinleri buna kadar seçebiliriz Burada kritik olan dengeyi gözetecek bir tasarlama yapmaktır Mesela, sabah saatlerinde bir fincan kahve içmek güne daha dinamik başlamamızı sağlayabilir Oysa kahve tüketimini abartırsak bunun uykumuzu kaçırmak, fazla çabuk sinirlenme gibi yan etkileri olacaktır Bu sebeple gıda maddelerinin ruh halimiz üzerindeki etkilerini göz önüne alarak, aşırıya kaçmadan dürüst seçimler yapabilirsek, ruh halimizi gün içerisinde yapacağımız işlerin gerektirdiği şekle sokabiliriz
Kaynakça:
Carol Ann Rinzler, Nutrition for Dummies, Wiley Publishing, 2006