Aktiflik oranı ne? Yüz felci yapabileceği gerçek mu? Gebeler ve emziren bayanlar da aşılanabilir mi? Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, 120 milyon dozluk mutabakat yapıldığı duyurulan BioNTech aşısıyla ilgili merak edilen soruları yanıtladı.
BioNTech’in CEO’su Prof. Dr. Uğur Şahin, eylül ayına kadar Türkiye’ye 120 milyon doz aşı göndereceklerini duyurmuş, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca da bu mutabakatla Türkiye'de aşı probleminin bittiğini belirtmişti.
Koca, "Haziranda 20 yaş üstü herkes aşılanacak" demişti.
Ayrıntılar
Hürriyet yazarı Prof. Dr. Müftüoğlu bugünkü köşesinde BioNTech'le ilgili merak edilen soruları ele aldı. O sorulardan öne çıkanlar şöyle:
- Sentetik mRNA bize ziyan vermez mi?
BioNTech aşısında kullanılan sentetik mRNA’nın genetik kodunu değiştirmek için DNA ile birleşmesi ve onu etkilemesi, yapısını bozması, değişikliğe yol açması asla mümkün değil. Sentetik mRNA aslında kırılgan bir yapıya sahip olduğu için hücrenin içinde en fazla iki-üç gün kalabiliyor, sonrasında hızla yok ediliyor.
BioNTech aşısı kolun üst bölgesindeki kasın içine uygulanıyor. Prensip olarak da 2 doz formunda tekrarlanıyor. İki uygulama ortasındaki müddet genelde 4 ila 6 hafta ortasında değişiyor. Bununla birlikte mühletin 8 hatta 12 haftaya bile çıkarılabileceği düşünülüyor.
Aktiflik oranı ne?
Mevcut bilgilere nazaran, BioNTech aşısı yüzde 95 üzere yüksek bir aktiflik oranına sahip. Yanlış anlaşılmasın, bu bilgi ‘aşıyı yaptıran her 100 bireyden 5’inde aşının etkisiz kalabileceği’ anlamına gelmiyor. Bu bilgi aşılananların Kovid-19 enfeksiyonuna yakalanma ihtimalinin aşı olmayanlara kıyasla yüzde 95 daha düşük olduğunu tabir ediyor. BioNTech aşısının ‘hastaneye yatış ihtiyacı’nı yani ‘ağır Kovid-19 enfeksiyonu‘nu engellemedeki aktifliğinin ise ‘yüzde 85‘ civarında olduğu belirtiliyor.
Öbür aşılar üzere bizi ne müddet koruyabileceği maalesef şimdi bilinmiyor. Zira Kovid-19’dan korunmada kullanacağımız aşılar şimdi çok yeni. Fakat mümkün mühletin altı aydan daha kısa olmayacağı iddia ediliyor. Kovid-19’da esirgeyici müddetin bir hatta bir buçuk yılı bulabileceğini ileri sürenler var.
Yüz felci yapabileceği yanlışsız mu?
BioNTech aşısının araştırma safhasında ve uygulamaya geçildikten sonra toplamda yalnızca dört olayda yüz felci yaptığı görülmüş. Bunlarda da birkaç hafta sonra tam düzgünleşme olmuş. Hülasa yüz felci sıkıntısı şimdilik bir kent efsanesinden ibaret üzere görünüyor.
BioNTech aşısının kısırlık yapabileceği efsanesi yanlış bir değerlendirmeden kaynaklanıyor. Bu yanlış değerlendirmenin, daha doğrusu kent efsanesinin nedeni de ‘yeni koronavirüsün Spike proteinini oluşturan kısa bir aminoasit dizisinin anne karnındaki ceninin gelişiminde yaşamsal değere sahip olan plasentadaki (eş) ‘syncytin’ isimli proteinle yapısal olarak benzeşiyor olması‘. Fakat uzmanlar bu benzerliğin kısırlığa yol açabilecek tehlikeli bir bağışıklık reaksiyonunu tetiklemek için kâfi olmayacağı düşüncesindeler.
- Gebeler ve emziren bayanlar da aşılanabilir mi?
Her aşıda olduğu üzere BioNTech aşısı da birinci denemelerde gebeler ve çocuk emziren bayanlarda kullanılmadı. Lakin daha sonraki deneyimler ve bilgiler BioNTech aşısının anneler ve bebeklerde yaratacağı risklerin Kovid-19 enfeksiyonunun yaratabileceği risklerden çok daha düşük olduğunu gösterdi. Bu nedenle aşı özel durumlar hariç hamileliğin birinci üç ayından sonra ve çocuğunu emziren annelerde de kullanılabiliyor.