Çocuklarda Aşırı Sinirlenme Nedenleri

Çocuklarda Sinirlenme, Çocukta Fazla Sinirlilik

ÇOCUKLARDA AŞIRI KÜPLERE BINME NEDENLERİ

Çocuklar kendini sözcükler aracılığıyla açıklama edemediği için tutum aracılığıyla ifade etmeye çalışmaktadır Birçok zaman kendisi de ne izah etmek istediğini bilememektedir Yalnızca çocuklar yok, gençler ve yetişkinler de ara sıra böyle davranırlar Okul eşyalarına hasar veren çocukların birçok öğretmenlerin ve okul idaresinin uygulamalarına aleyhinde “kızgın olduklarını anlatmaya çalışırlar Çocuğun davranışının altındaki kuytu sözsüz mesaj, ne kadar ivedi, derin ve tedirgin ise davranış o kadar kalıcılığını sürdürür

Toplum ve ebeveynler böyle davrananlara, “hangi ihtiyacından nedeniyle böyle davranıyor, ne hissediyor şeklinde düşünerek bakmazlar “Asi, uyumsuz, huysuzvb tanımlamalarla ya uzak kalırlar veya işe yaramayan suç oluşturan yöntemleri uygulamaya çalışırlar Onları hiç kimse istemez Çocuğun yalnızca davranışlarıyla ilgilenir ve sürekli onları düzeltmeye çalışırlar Büyüklere çocuğun hissettikleri ile ilgilenmek yerine, onları muhakkak bir tutum kalıbına sokmak daha kolay gelir Öneriler, ahlak dersleri, sorgulamalar, çocuğun olumsuz davranışlarını iyice pekiştirir Ebeveynler çocuğun içinde duyduğu bıkkınlık ve acıyı bu yolla ifade ettiğini çakmak istemez çünkü birçok süre bu sıkıntının kendilerinden kaynaklandığını bakmak istemezler Birçok annebaba çocuğuna karşı yanlış davrandığını dürüstçe itiraf edemez “Benim çocuğum kötü davranıyor, onun durumu iyi değil yerine kaç insan “ben çocuğuma gerekli önemi vermedim, onun ufak tepkilerini bile sinirlilikle ve başımdan atar gibi geçiştirdim demeyi tercih eder?

Hiç kimse müsamaha için ızdırap etmez Çocuk başkalarına zarar vermemeyi, “kimse benim canımı acıtamaz, acıtmıyor o halde ben de kimsenin canını yakmamalıyım düşüncesini ama temel güven duygusu gelişmişse, annebabasına güveniyorsa oluşturabilir Hiddet ve baskı keza çocuk ayrıca de yetişkinler için önlenemez duygulardır Manâlı olan bunları empati ve yakınlık hisleriyle dengelemektir

KAVGACI ÇOCUKLARDA BASKIN OLAN GÖRÜŞLER

“BAŞKALARINA ALDIRMIYORUM ÇÜNKÜ ONLAR DA BANA ALDIRMIYOR


Bebeklikten başlayan ve aralıksız birisine güvenme, önemsendiğini kestirme ve bağlanma hisleri, paylaşma, şevkat duyma ve başkalarını düşünme duygularının gelişimi için temel oluşturur Bu hisleri tatmamış çocuk, karşısındakine de bunları veremez

“İSTEKLERİMİ, AMAÇLARIMI VE DUYGULARIMI ANLATAMIYORUM, KENDİMİ KELİMELERLE AÇIKLAMA EDEMİYORUM KIZGINLIĞIMI OYSA HAREKETLERİMLE GÖSTEREBİLİYORUM!

Iletişim karşılıklı bir süreçtir Dinlenmeyen, empati kurulmayan, duyguları önemsenmeyen bir çocuk, karşısındakini anlamaz, dinlemez ve kendini sözel olarak ifade edemez Yaptığı davranışı önceden planlayarak ve sonuçlarını düşünerek hareket edemez

“DÜŞ KIRIKLIĞINA UĞRUYORUM VE O ZAMAN DA NEGATIF DAVRANIYORUM!

Çocukların her türlü ihtiyaçları karşılanırken yaşadıkları hayal kırıklıkları onları olumsuz davranışa iter

KAVGACI ÇOCUKLARA NASIL DAVRANMALIYIZ?

Onu anlamaya, davranışlarının nedenlerini bulmaya çalışın Dinleyin Empatik olun Fakat suçluluk duyarak limitsiz davranmasına meydan vermeyin
Cezalandırmayın Olumlu davranışlarına yönelin Ödül yerine motivasyon teknikleri kullanın Teşvik edin (“Bu gün arkadaşlarına vurmadın Bu onlarla daha rahat oynamanı sağladı)
Limitsizlik güvensizlik duygularını daha da güçlendirir Mutlaka sınırlı seçenek hakkı tanıyın
Tepkilerinizi denetim edin Sakin kalın Ani patlamalardan kaçının
Anlatmak istediklerinizi muhakkak ve net bir dil kullanarak ifade edin
Sözsüz iletişim önemlidir Davranışlarınız sözlerinizi desteklesin
Çocuğun hareket ve eylem yerine düşüncelerini kullanmasını öğrenmesine yardımcı olun Ona vakit ayırın Saptayıcı konuşun Yorumdan kaçının (İyi, kötü, negatif, olumlu yorumları yapmayın Yalnızca davranışının doğal sonuçlarını anlatın ve gösterin)
Çocukta şehvetli fikirlerin gelişmesi için destekleyici olun Hayali oyunlar, yaratıcılığı arttırıcı oyunlar, (marifetli drama) onun için yardımcı olacaktır Agresyon durumlarında duygularını açıklama etmesine tezgâhtar olun
Hiddet ve öfkeyi her insanda olan normal duygular olarak kabul edin Çocuk korku, endişe, üzüntü, kıskançlıkvb tüm duyguları insan özelliği olarak görmeli bunları olumlu yollarla ifade etmeyi öğrenmelidir
Çocuk size fazla zıt şeyler söylese bile onu dinlemeyi elden bırakmayın İtiraz etmeyin Öğüt vermeyin Kendi duygu ve düşüncelerinizi onu suçlamadan net ve uygunca belirtin (Sen beni üzüyorsun yerine ben üzüldüm, benhissediyorum gibi cümleler kullanın)
Çocukta düşünme becerilerinin gelişmesine tezgâhtar olun Çözüm için onun da öneriler sunmasını sağlayın Anlaşmalar yapın Iki Taraflı bir amaçta birleşin
Yaptığı olumsuz davranışların telafisi için mutlaka talih verin Nasıl telafi etmek istediğini kendisi seçsin Siz söylemeyin Telafiyi zor kullanarak yaptırmayın
Aşırı katı ve kuralcı ya da fazla musamahakar davranmayın İki tavır biçimi de gerçek tepkilerin sergilenmesine müsade vermez Örn: Çocuğun gerçekleştirmek istediği bir davranış aleyhinde “muhakkak hayır yapamazsın veya “emrindeki ne istersen yapabilirsin tepkilerinin yerine, çocuğu bu davranışı hakkında düşünmeye sevkedecek sorularla yaklaşın (bunu yaparsan neler olabilir? Daha önce yaptığında neler oldu?vb)
Çocuğun problem çözmesine yardımcı olmak için siz de problem çözücü davranın
Yüksek enerjiye sahip olan bu çocukların enerjilerini sarfetmeleri için ihtimal tanıyın
Çocuğun ihtiyaçlarını keşfetmeye çalışın Ve bu ihtiyaçlarını giderebilmesi için uygun olanaklar sağlayın
Çocuğun bakımında rol alan diğer kişilerle (bakıcıaile büyükleriokulvb) işbirliği yapın Çocuğa yaklaşma için müşterek bir dil belirleyin
Sevecen, devamlı yardım eden, besleyen ve devamlılık sağlayan bir ilişki biçimi geliştirin
İlgisini çekin Bunun için oyunlar kullanabilirsiniz Sizinle etkileşime geçebilmesi için zorlayıcı olmadan özendirme edici davranın

PSİKOLOJİK DANIŞMAN
DILEK KIRCAOĞLU SOETAN *