Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda Gidişat ve Tedavi

Cocuklarda Dikkat Eksikliği ,Hiperaktivite Bozukluğunda Tedavi,dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu,dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tedavisi

Okul cağı cocuklarında Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) % 35 oranında gorulmektedir

Bu oran azımsanmayacak bir orandırBu nedenle bu bozukluğun nedenlerini, gidişatını, birlikte gorulen diğer bozukluklar ve tedavi yontemleri onemlidir

Bir donem bu bozukluğun beyindeki bir zedelenmeye veya gelişim bozukluğuna bağlı olduğu duşunulmuş; ancak yapılan araştırmalar bu bozukluğu olanların beyinlerinde bir zedelenme olmadığı anlaşılmıştırAncak beynin on bolgesinde kan akımında ve şekeri kullanımında azalma olduğu tespit edilmiştirDEHB olanların biyolojik akrabalarında alkolizm, depresyon ve davranım bozukluğu ve başka bazı psikiyatrik bozuklukların diğer kimselere gore daha fazla olduğu tespit edilmektedirTek yumurta ikizlerinde birinde DEHB varsa diğerindede % 90 oranında , cift yumurta ikizlerinde ise birinde DEHB varsa diğerinde % 30 oranında gorulmektedir Hamilelikte alkol sigara kullanımı, travmalara, zehirli maddelere maruz kalma, erken doğum, doğum sırasındaki travmalar, doğum sonu hastalıklar, ceşitli toksik maddelere ( kurşun gibi) maruz kalmak DEHB riskini arttırabilecek maddelerdirCevresel etkenlerin temel etken olmadığı ancak tetiği cekebilecekleri veya arttırıcı rol aynayabilecekleri duşunulmektedir Boyalı, gıda katkı maddelerinin etken olabileceği soylenmesine rağmen araştırmalar bunu doğrulamamıştır

DEHB olan cocukların % 80’ nde ergenlik donemindede, yaklaşık % 40’nde erişkinlik donemindede bu bozukluğun belirtilerinin devem ettiği tespit edilmektedirBu bozukluğu olan cocuklarda ileriki yaşlarda alkol madde kullanımı, depresyon , anksiyete bozuklukları, davranış bozuklukları, okul başarısızlığı, okuldan atılma, sınıf tekrarı,okula gitmek istememe, okul korkusu ceşitli sucları daha cok işleme, trafik kazasına neden olma daha sık gorulmektedir Ergenlik doneminde ergenlik sorunlarını daha fazla yaşamakta, ofke nobetleri gosterebilmektedirler Bu donemde depresyon ve anksiyete bozuklukları cocukluğa gore daha sık olarak gorulduğunden dikkat eksikliği ve davranış sorunları dahada artmaktadırAile uyeleri, oğretmenleri ve arkadaşları ile daha fazla sorun yaşamaktadırlar Erişkinliktede DEHB nu gosteren kimseler uzun sure bir yerde oturamazlar, dikkatleri cabuk dağılır ve okuduklarını, eşyalarını ve bazı gunluk işlerini unutur, kendilerini bir cok iyi bir cok kotu hissederler, gorevlerini iyi duzenleyemezler, cabuk ofkelenirler, duşunmeden o an hoşlarına giden şeyleri yaptıklarından daha sonra cok sorun yaşarlar

DEHB bozukluğu uzun yıllar devam etmesine ve beraberinde bircok başka hastalığın ve olumsuz sonucların ortaya cıkmasına neden olmasına rağmen tedavi edilebilen bir bozuklukturBu bozukluğun tedavisinin uzun yıllar surmesi yapılan tedavilerin etkisinin surekli olmaması, verilen ilacların kısa bir muddet kullanılması ile bu bozukluğun gecmemesi gibi nedenlerden dolayı bircok kimse bu sorunun tedavi edilemeyeceğini duşunmektedirBu bozukluğun tedavisinde ilac tedavisi, anne baba eğitimi, bireysel goruşme, grup tedavisi gibi yontemler kullanılmaktadır

Bu alanda uyarıcı bazı ilaclar, aynı zamanda depresyon tedavisindede kullanılan ilaclar, bazı ruhsal hastalıklardada kullanılan bazı ilaclar kullanılmaktadır Bu alanda en cok kullanılan ve en etkili olan , basındada en cok adı gecen ilac ‘ritalin’ isimli ilactır Bu ilac 34 saat, aynı ilacı uzun etkili formu ise 68 saat boyunca hareketliliği azaltmakta ve dikkati arttırmaktadırZaman zaman bu ilacın bağımlılık yaptığı, olumlere neden olduğu şeklinde basında haberler cıkmasına rağmen yapılan araştırmalarda bunu doğrulayacak bulgular tespit edilmemiştirBazı aileler birkac kutu kullanıldıktan sonra cocuğun duzelmemesi nedeni ile, uzu sure kullanmanın cocuğa zarar vereceğini duşunerek ilacı kesmektedirlerBu ilaclar kalıcı etki bırakmamaktadırlarBu nedenle hergun kullanılmaları gerekmektedirKalıcı etki bırakmamaları nedeni ile tatil donemlerinde kesilebilir Bu ilaclar bağımlılık yapmazlarErgenlik donemindede etkilidirlerİştah azalması, uykusuzluk, karın ağrısı, başağrısı, sinirlilik, bazı tikler ve nadir olarak depresyon, psikotik durumlar yan etki olarak ortaya cıkabilir

Anne babanın bu bozukluk konusunda aydınlatılmaları tedavinin onemli bir parcasıdırBu bozukluğun ozelliklerini bilmeyen anne babalar cocuğun davranışlarını saygısızlık, sorumsuzluk, tembellik olarak yorumlamaktadırlarBu nedenlede cocukla ilişkileri bozulmakta, bu durum cocuktaki olumsuzlukları dahada arttırmaktadırAnne babaların bu bozukluğun ozelliklerini bilmeleri durumunda cocuğa karşı daha hoşgorulu olmakta ve cocukları ile daha iyi ilişkiler kurabilmekte, cocuklarının sorumluluklarını daha iyi yerine getirebilmesine imkan sağlamakta, beklentilerini daha gercekci olarak ayarlayabilmektedirlerBoylece anne babalar ile cocukları arasında daha sağlıklı ilişkiler kurulmakta ve karşılıklı olarak daha az sorun yaşamaktadırlar

Bireysel goruşmelerde, cocuğa bu bozukluk ve sonucları nasıl tedavi edileceği konusunda bilgi verilirCocuğun ozellikleri, ilgi alanları, ev okul ortamı konusunda yaşadığı sorunlar, bu konudaki duşunceleri ve bu konuda yapabilecekleri konusunda aydınlatılırDEHB ile birlikte gorulebilen diğer sorunlar varsa bu konudada yardımcı olunur

Grup tedavisindede cocukların biribirlerini ve kendilerini tanımaları, bozuk davranışlarını grup icinde gormeleri, uyumsuzluklarını gormeleri ve bunları duzeltme yollarını oğrenmeleri sağlanmaya calışılır

DEHB bozukluğu yıllarca bazen erişkinliktede devam eden bir bozukluk olmasına rağmen tedavi edilebilen bir bozuklukturBu bozukluğu olanlar tedavi edildiklerinde diğer insanlarla aynı uyumu ve başarıyı gosterebilirlerBu nedenle butun hastalıklar da olduğu gibi erken tanı ve tedavi onemlidir
Dr Mazlum Copur​