Türkiye bir zelzeleler ülkesidir. Ülkemizin görece en inançlı yerlerinde bile sarsıntı riski her vakit için vardır. Kaldı ki hem yakın hem de uzak geçmişten acı anılarımız bizlere, sarsıntının sadece yaşandığı yerleri vurmadığını göstermişti.
Dünya üzerindeki her üç beşerden biri hayatında bir kez olsun sarsıntı ile karşı karşıya geliyor. Ülkemizde ise bu oran elbette daha yüksek. ABD'li konut sigorta devi FM Küresel, global çapta yapılmış en büyük sarsıntı haritasını oluşturdu. Haritada Türkiye'nin durumu dikkat alımlı.
Zelzelelerin vahim maliyetleri
Elbette ki bir sarsıntının en fecî maliyeti, sarsıntıda hayatını kaybeden ya da ziyan gören günahsız insanların yaşadığı dehşettir. Bu dehşeti ölçemeyecek olan araştırmacılar, onun yerine tedarik zincirlerindeki bozulmalar ve dalların aldığı hasara bakıyor. Global manada sarsıntıların yıllık faturası 40 milyar doları buluyor.
FM Küresel'in burada yayınladığı harita ise global zelzele riskini görebilmeyi sağlıyor. Harita üzerinde bir bölgeye odaklanabilmek mümkün. Haritayı oluşturan datalar ise Global Zelzele Modeli Derneği, Çin Sarsıntı Müdürlüğü ve ABD Jeolojik İnceleme'den geliyor.
Haritada zelzele dışında sel ve tipi tehditlerini de görmek mümkün oluyor. Tipi tehditleri ise şimdilik yalnızca ABD için incelenebiliyor.
Haritayı nasıl okumak gerekiyor?
Öncelikle bu haritanın başka zelzele haritalarından bir farkı bulunuyor. Haritada yalnızca sismik tesir değil, taban yapısı ve binaların genel durumları da hesaba katılmış. Sonrasında da ona nazaran bir renk şeması hazırlanmış.
Ülkemizin büyük kısmını kaplayan mor bölge, 50 yılda bir hasarlı zelzele yaşanan bölgeleri gösteriyor ve en çok risk de bu bölgelerde. Kırmızı bölgelerde bu müddet 100 yıla, turuncu bölgelerde 250 yıla ve beyaz bölgelerde de 500 yıla kadar çıkıyor. Taralı alanlar ise bilgimiz olmayan yerler. Görüldüğü üzere ülkemizde çok az bir kesim hariç çabucak her bölgede önemli bir risk bulunuyor.