Sağlıklı beslenme bilinçlenme ile başlamaktadır. Yanlışsız olan seçimleri yapmak için bireyin muhtaçlığı olan bilgiler aslında elinin altındadır. En kolayından bilhassa paketli eserlerin besin etiketleri okunarak bilinçlenme başlayabilir.
Paketlerin porsiyonları da bazen bireyleri yanlış yönlendirebilmektedir. Örneğin paketin üzerinde büyük harflerle “60 kalori” yazarken ardında “1 porsiyonu 60 kaloridir, bu paket 2 porsiyon içermektedir” olarak not düşülmektedir. Bundan ötürü da hem porsiyon ölçüsü hem de besin etiketi okuma alışkanlığı bireyler için değer arz etmektedir.
Eser etiketlerini ve paketlerin üzerlerini okuyor muyuz?
Bireyler burada yazan bilgileri göz önünde bulundurarak günlük ihtiyaçlarını belirleyebilmektedir. Etiketlerde çoklukla 100 gramında bulunan ölçüler bulunmaktadır. Lakin kimi eserler paket gramajında bulunan karbonhidrat, protein ve yağ ölçülerini da verebilmektedir. 100 gramı verildiği durumlarda bireyin paket ölçüsüne nazaran hesaplayıp bakması gerekmektedir.
Şahısların gereksinimi olduğu bilgiye nazaran etiketi incelemesi daha manalı olacaktır. Örneğin zayıflama sürecinde olan bir kişinin etikette birinci bakması gereken yağ ölçüleri ve bilhassa doymuş yağ ölçüsü olmalıdır. Bunun yanı sıra karbonhidrat ve şeker oranlarına bakması da yararlı olacaktır. Kimi eserlerde içine konulan şeker de karbonhidratla bir arada yazılmaktadır. Bu üzere eserlerde dikkatli seçim yapmak kıymetlidir.
Diyabetli olan bireylerin de birebir formda karbonhidrat, şeker ve lif ölçülerine dikkat etmesi gerekmektedir. Bilhassa lif ölçüsü yüksek şeker oranı düşük olan eserleri ya da diyabetik eserleri tüketmesi kişi için daha yararlı olacaktır.
Laktoz intoleransı ya da gluten enteropatisi bulunan bireyler hastalıklarına uygun eser tüketmeli ve etiket okumayı daha fazla önemsemelidirler. Birden fazla eserin üstünde “laktozsuz” ibaresi bulunurken gluten içermeyen eserlerde etiket okumak neredeyse kaidedir. Zira birçok paketli eser glüten içermekte ve bunlar etiket kısmında yazılmaktadır. Aktüel olarak piyasalarda “glutensiz” eserler de yerlerini yeni yeni almaya başlamıştır.
Doğal yahut organik eserler nasıl anlaşılır?
Ülkemizde organik eser tam olarak anlaşılmamaktadır. Birçok marketin organik reyonu bulunmakta ancak olan eserlerin nitekim organik olup olmadığı bilinmemektedir. Organik olan eserler T.C. Besin Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından denetlenmekte olup organik eserlerin üzerinde “Organik Tarım” ibaresi bulunmalıdır.
Bunların dışında paketlerin üzerinde en çok dikkat çeken bir başka mevzu ise “şekersiz ya da şeker eği yoktur” üzere yazılardır. Bu yazılara güvenilmemeli ve etiketi okumak gereklidir. Birtakım eserlerde şeker yerine tatlandırıcı eği yapılmakta olup bu durum bireyler tarafından denetim edilmelidir.
Son olarak etiket okumanın bir başka değerli yanı ise son kullanma tarihi (SKT) ya da tavsiye edilen tüketim tarihinin (TETT) denetiminin yapılmasıdır. Bozuk ya da tarihi geçmiş eser satın almamak için göz gerisi edilmemesi gereken bir durumdur.
Bilinçlenmek için etiket okuyalım! Yediklerimizin içinde neler var bilelim!