Normal erişkin inanların en az %45'i zaman zaman horlamaktadır Bu şikayet %25'inde surekli bir haldedir Harlama problemi en sık şişman erkeklerde gorulur ve yaşla birlikte her gecen gun artar 300 den fazla firma horlamaya karşı cihaz geliştirmiştir Bazı modeller pijama arkasına tenis topu yapıştırmak gibi eski bir modelin modifikasyonlandır (sırt ustu yatarken horlama daha cok artar) Cene ve boyun askıları, boyunluklar ve ağız icine yerleştirilen cihazlar hicbir yarar sağlamamıştır Horlama sesi ile calışıp hastayı uyandıran elektronik cihazlar bulunmuştur Butun bunlar hastanın horlamadan uyuma alıştırmaları olarak duşunulmuştur Ancak maalesef horlama kişinin kontrolunde olmayan bir problem olup tum bu cihazlar hastayı sadece uyutmamaya yoneliktir
HORLAMANIN NEDENİ NEDİR?
Ağız ve burun arkasındaki hava yolunda darlık olduğunda ortaya cıkan gurultu biciminde ki sese horlama denir Dilen arkası ve yumuşak damak ve kucuk dilin olduğu kısmın genizle birleştiği bolge kendiliğinden daralabilen bir bolgedir Bunlar birbirleri ustune geldiğinde solunumla birlikte titreşmekte ve horlama ortaya cıkmaktadır Horlayan biri aşağıdaki problemlerden en az birine sahiptir
1 Dil ve boğaz kasları gerginliği azalmıştır Gevşek kaslar sırt ustu yatınca dilin boğaz arkasına doğru kaymasına engel olamaz Bu olaş alkol ya da ilac alarak gevşemiş birinin uykusunda kas kontrolunun kaybolması ile ortaya cıkar Bazı insanlarda uykunun derin fazında gevşemeye bağlı olarak yine horlama gorulebilmektedir
2 Boğazdaki dokuların aşın buyuk olması Buyuk bademcik ve geniz eti cocuklarda en sık rastlanan horlama sebebidir Şişman insanlarda kalın boyun dokusu sebep olarak gosterilir Kist ve tumorlerde nadir olarak bu yolla horlama yapabilmektedir
3 yumuşak damak ve kucuk dilin aşın sank ve uzun olması boğaza doğru hava yolunu daraltır Hava yoluna sarktığı icin bir valv gibi horlamaya neden olur
4 burun tıkanıklığı olan kişi havayı almak icin genizde aşın vakum yaratır Bu vakum boğazda kollabe olabilen dokuları hava yoluna doğru ceker Boylelikle burun acık iken horlamayan kişide horlama gorulmeye başlar Bu durum neden bazı kişilerin sadece alerjik donemlerde veya grip, sinuzit olduğu zamanlarda horladığını izah etmektedir Burun deformasyonları bu tip burun tıkanıklığı nedenleri olarak bilinir Deviasyon burun orta bolmesinin yan taraflara taşması olarak tanımlanır Burun ici deformasyonları icinde en sık rastlanılandır
HORLAMA CİDDİ BİR SORUN MUDUR?
Sosyal olarak evet! Bu aile yaşamında ciddi bir şekilde tehdit eder Horlayan kişi alay konusu olur Ailenin diğer bireyleri icin uykusuz gecelerin sorumlusu tutulur Horlayan kişi tatil ve iş gezilerinde istenilmeyen oda arkadaşı olur Tıbbi olarak evet! Kişinin kendine verdiği zarar daha buyuktur Dinlenilmeden gecirilen geceler vardır Aşın horlayan kişilerde yuksek tansiyon horlamayan kişilere gore daha sık gorulur Horlamanın en ağır formu tıkayıcı tipte horlama hastalığıdıruyku apnesiolarak bilinen bu hastalıkta şiddetli horlama nefessiz kalınan bir donemle kesilmektedir Bu sırada solunum tam durmuştur 10 saniyenin uzerindeki nefessiz kalma nobetlerinin bir saat icinde 7'den fazla gorulmesi yaşamı ciddi şekilde tehdit eder Bu duruda doktorunuzun size bir uyku merkezinde inceleme yapılmasını onerecektir Apneli (nefesin kesilmesi) hastalarda saatte 30300 defa tıkanmalara rastlanılmaktadır Boylelikle uykuda kan oksijen duzeyi aşın oranda duşer Oksijenin duştuğu bu donemde kalp kanı daha cok pompalamak zorundadır
Bir sure sonra kalp ritmi bozulurken, yıllar icinde yuksek tansiyon ve kalp buyumesi yerleşir Tıkayıcı tipte horlama hastalığı olan kişiler uykularının cok az bir kısmında derin uyku fazına gecebilmektedirler Derin faz gercek dinlenme icin tek yoldur Dinlenmeden gecirilen gecenin gunduzu uykulu, yorgun ve verimsiz gececektir Araba kullanırken ya da iş başında uyuklamalar gorulecektir
HORLAMA TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Horlamanın bir cok tipi tedavi edilebilir Erişkin horlayan kişiler icin aşağıda sıralana onerilere uyulmalıdır
1 İyi bir adale tonu su kazanmak icin sportif bir yaşam bicimi secilmeli
2 Horlayan kişiler uyku ilacları, sakinleştirici ve antihistaminik denilen alerji ilaclarını uykudan once almamalı
3 Uykudan 4 saat once alkol almaktan sakınmalı 4 Uykudan 3 saat once ağır yemekten sakınmalı 5 Aşın yorgunluktan sakınmalı
6 Uykuda yana yatmak tercih edilmeli
7 Yatağınızın başı daha yukarıda olmalı (10 cm)
8 Evde horlamayan kişilerin sizden once uykuya gecmeleri icin onlara sure tanıyın Horlama kişi ve ailesi icin zararlı hale geldiğinde uzman doktorunuz ile goruşmeniz uygun olacaktır Bu ozellikle uyku sırasında nefes alamama problemi olduğunda (yuksek sesli horlama nefessiz kalma donemi ile kesilmektedir) doktorunuza baş vurmanız daha da onem kazanmaktadır Horama hastasının burun, ağız, boğaz ve boynunun detaylı muayenesi yapılmalıdır Horlamanın boyutu ve horlayan kişinin sağlığını belirlemek acısından uyku laboratuarı calışmaları değerlidir
Tedavi şuphesiz tanıya dayanır Bu alerji veya enfeksiyon tedavisi gibi basit ya da bademcik, geniz eti veya burun bozukluklarının cerrahi gerektirir bicimdedir Horlama nefessiz kalma hareketli dokuların sabitleştirilmesi ve hava yolunun daha genişletilmesini sağlayan horlama ameliyatlarından uvulopalatofarengoplasti ameliyatı (UPPP) adı verilmektedir Lazer'in kullanıldığı laserassisted uvulopalatoplasti (LAUP) lokal anestezi ile yapılabilen bir başka ameliyattır Yine son zamanlarda geliştirilen Radyo frekans cihazıyla da horlamaya neden olan hava yolu daralmalarını bu bolgelere uygulanan radyo dalgaları sayesinde kucultulmesi lokal anestezi altında yapılabilen bir mudahaledir Uygun vakalarda ayaktan uygulanabilecek bir yontemdir Cerrahinin cok boğaza riskli veya hasta tarafından istenilmediği durumlarında boğaza basınclı hava veren maske takarak (CPAP) uyuyabilir Kronik olarak horlayan her cocuk KBB uzmanı tarafından detaylı olarak muayene edilmelidir Bademcik ve geniz eti ameliyatının gerekli olduğu durumlarda cerrahi mudahale cocuk sağlığına ve gelişimine cok onemli yararlar ağlayacaktır
HORLAMANIN NEDENİ NEDİR?
Ağız ve burun arkasındaki hava yolunda darlık olduğunda ortaya cıkan gurultu biciminde ki sese horlama denir Dilen arkası ve yumuşak damak ve kucuk dilin olduğu kısmın genizle birleştiği bolge kendiliğinden daralabilen bir bolgedir Bunlar birbirleri ustune geldiğinde solunumla birlikte titreşmekte ve horlama ortaya cıkmaktadır Horlayan biri aşağıdaki problemlerden en az birine sahiptir
1 Dil ve boğaz kasları gerginliği azalmıştır Gevşek kaslar sırt ustu yatınca dilin boğaz arkasına doğru kaymasına engel olamaz Bu olaş alkol ya da ilac alarak gevşemiş birinin uykusunda kas kontrolunun kaybolması ile ortaya cıkar Bazı insanlarda uykunun derin fazında gevşemeye bağlı olarak yine horlama gorulebilmektedir
2 Boğazdaki dokuların aşın buyuk olması Buyuk bademcik ve geniz eti cocuklarda en sık rastlanan horlama sebebidir Şişman insanlarda kalın boyun dokusu sebep olarak gosterilir Kist ve tumorlerde nadir olarak bu yolla horlama yapabilmektedir
3 yumuşak damak ve kucuk dilin aşın sank ve uzun olması boğaza doğru hava yolunu daraltır Hava yoluna sarktığı icin bir valv gibi horlamaya neden olur
4 burun tıkanıklığı olan kişi havayı almak icin genizde aşın vakum yaratır Bu vakum boğazda kollabe olabilen dokuları hava yoluna doğru ceker Boylelikle burun acık iken horlamayan kişide horlama gorulmeye başlar Bu durum neden bazı kişilerin sadece alerjik donemlerde veya grip, sinuzit olduğu zamanlarda horladığını izah etmektedir Burun deformasyonları bu tip burun tıkanıklığı nedenleri olarak bilinir Deviasyon burun orta bolmesinin yan taraflara taşması olarak tanımlanır Burun ici deformasyonları icinde en sık rastlanılandır
HORLAMA CİDDİ BİR SORUN MUDUR?
Sosyal olarak evet! Bu aile yaşamında ciddi bir şekilde tehdit eder Horlayan kişi alay konusu olur Ailenin diğer bireyleri icin uykusuz gecelerin sorumlusu tutulur Horlayan kişi tatil ve iş gezilerinde istenilmeyen oda arkadaşı olur Tıbbi olarak evet! Kişinin kendine verdiği zarar daha buyuktur Dinlenilmeden gecirilen geceler vardır Aşın horlayan kişilerde yuksek tansiyon horlamayan kişilere gore daha sık gorulur Horlamanın en ağır formu tıkayıcı tipte horlama hastalığıdıruyku apnesiolarak bilinen bu hastalıkta şiddetli horlama nefessiz kalınan bir donemle kesilmektedir Bu sırada solunum tam durmuştur 10 saniyenin uzerindeki nefessiz kalma nobetlerinin bir saat icinde 7'den fazla gorulmesi yaşamı ciddi şekilde tehdit eder Bu duruda doktorunuzun size bir uyku merkezinde inceleme yapılmasını onerecektir Apneli (nefesin kesilmesi) hastalarda saatte 30300 defa tıkanmalara rastlanılmaktadır Boylelikle uykuda kan oksijen duzeyi aşın oranda duşer Oksijenin duştuğu bu donemde kalp kanı daha cok pompalamak zorundadır
Bir sure sonra kalp ritmi bozulurken, yıllar icinde yuksek tansiyon ve kalp buyumesi yerleşir Tıkayıcı tipte horlama hastalığı olan kişiler uykularının cok az bir kısmında derin uyku fazına gecebilmektedirler Derin faz gercek dinlenme icin tek yoldur Dinlenmeden gecirilen gecenin gunduzu uykulu, yorgun ve verimsiz gececektir Araba kullanırken ya da iş başında uyuklamalar gorulecektir
HORLAMA TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Horlamanın bir cok tipi tedavi edilebilir Erişkin horlayan kişiler icin aşağıda sıralana onerilere uyulmalıdır
1 İyi bir adale tonu su kazanmak icin sportif bir yaşam bicimi secilmeli
2 Horlayan kişiler uyku ilacları, sakinleştirici ve antihistaminik denilen alerji ilaclarını uykudan once almamalı
3 Uykudan 4 saat once alkol almaktan sakınmalı 4 Uykudan 3 saat once ağır yemekten sakınmalı 5 Aşın yorgunluktan sakınmalı
6 Uykuda yana yatmak tercih edilmeli
7 Yatağınızın başı daha yukarıda olmalı (10 cm)
8 Evde horlamayan kişilerin sizden once uykuya gecmeleri icin onlara sure tanıyın Horlama kişi ve ailesi icin zararlı hale geldiğinde uzman doktorunuz ile goruşmeniz uygun olacaktır Bu ozellikle uyku sırasında nefes alamama problemi olduğunda (yuksek sesli horlama nefessiz kalma donemi ile kesilmektedir) doktorunuza baş vurmanız daha da onem kazanmaktadır Horama hastasının burun, ağız, boğaz ve boynunun detaylı muayenesi yapılmalıdır Horlamanın boyutu ve horlayan kişinin sağlığını belirlemek acısından uyku laboratuarı calışmaları değerlidir
Tedavi şuphesiz tanıya dayanır Bu alerji veya enfeksiyon tedavisi gibi basit ya da bademcik, geniz eti veya burun bozukluklarının cerrahi gerektirir bicimdedir Horlama nefessiz kalma hareketli dokuların sabitleştirilmesi ve hava yolunun daha genişletilmesini sağlayan horlama ameliyatlarından uvulopalatofarengoplasti ameliyatı (UPPP) adı verilmektedir Lazer'in kullanıldığı laserassisted uvulopalatoplasti (LAUP) lokal anestezi ile yapılabilen bir başka ameliyattır Yine son zamanlarda geliştirilen Radyo frekans cihazıyla da horlamaya neden olan hava yolu daralmalarını bu bolgelere uygulanan radyo dalgaları sayesinde kucultulmesi lokal anestezi altında yapılabilen bir mudahaledir Uygun vakalarda ayaktan uygulanabilecek bir yontemdir Cerrahinin cok boğaza riskli veya hasta tarafından istenilmediği durumlarında boğaza basınclı hava veren maske takarak (CPAP) uyuyabilir Kronik olarak horlayan her cocuk KBB uzmanı tarafından detaylı olarak muayene edilmelidir Bademcik ve geniz eti ameliyatının gerekli olduğu durumlarda cerrahi mudahale cocuk sağlığına ve gelişimine cok onemli yararlar ağlayacaktır