İşletmelerde Yönetici Rolleri

İşletme yönetim süreci çok yönü olan ve karışık ilişki ağı içermektedir Yöneticiler, bu ilişkileri faaliyet sorumlulukları gereği kurmalı ve zorunlu rolleri üstlenmelidir
Mintzberg, idareci davranışlarını üç gruba ayırmakta ve üç çeşitlilik yönetici rolü belirtmektedir
1Bireylerarası Roller:
Yöneticilerin bireylerarası üç rolleri, bireylere, örgütü ahenkli ve akla yatkın yürütmelerinde çok tezgâhtar olmaktadır Bu rollere ilişkin yönetim görevleri rutin de olsa, yöneticiler göre mutlaka dikkate alınmalıdır
aSözde Mevki Sahibi: Yöneticilerin bireylerarası rollerinin başında, bir numaralı adam işlevi görmesi bulunur Yönetici, kendi biriminin başı olarak bir takım törensel görev icra ederek bireylerarası rol uygular Minzberg, araştırmasında yöneticilerin vakitlerinin %12 ’sini merasim ve kutlamalara, %17 ’sini yazı onaylamalara harcadığını belirtmiştir
bÖnderlik: Personel istihdamı ve teşviki diye açıklama edilir Organizasyon başarısı arttırıcı her işi kapsamaktadır Yetkiyle yapılamayacak işler bu rolle sağlanabilmektedir
cBirleştirici: Idareci, alt ve üstleri harici çevre çıkar gruplarıyla ilişkidedir Örgüt bütünü ya da kendi birimi arası bağlayıcı unsur yerine getirir Yöneticiler bu ilişkileri bireysel veri kaynakları geliştirmede kullanırlar
2Bilgi Sağlama Rolleri:
Minzberg ’e tarafından, data tedarik ve iletimi yönetimin en manâlı yönlerindendir Yöneticilere, doğru, seri ve istikrarlı kararlar ve yönettiği personelleri yönlendirmek için yeterince doğru veri şarttır Bilgi birleştirme ve dağıtma üç rolle yerine getirilir
aMonitörlük: Yönetici, sürekli yararlanılacak bilgilerin kaynaklarını araştırır Astlara sorarak veya başkalarıyla iletişim kurarak data toplar Bu rol, yöneticileri grubunda en iyi data sağlayıcı yapar
bDağıtıcılık: Idareci, diğer şekilde elde edilemeyen önemli bilgileri astlara ve başka birimlere dağıtır
cKonuşmacı: İşletmeyi temsil eden idareci, topladığı bilgilerin bir kısmını örgüt dışına iletir Örgüt personellerine zorunlu bilgileri belirlemek ve örgütü memnun etme etmek, temsilci rolünün en kayda değer yönüdür Muhalif örgütlerle dinç, hızlı ve etkin iletişimle ilişkilidir
3Karar Alma Rolleri:
Yönetim kararlarının temel girdileri yöneticilerin edindikleri bilgilerdir Minzberg ’e tarafından, yöneticinin karar alma rolleri;
aGirişimcilik: Idareci, işletme kurma, geliştirme vb işlevler yerine getirmeye çalışır Idareci, işletme geleceğine ilişkin iyi düşünürse, gerçekleştirmek için geliştirme projesi başlatır Değişim sürecini gönüllü başlatır
bUyuşmazlık Çözümleyici: Yönetici, grevler, iflas eden müşteriler personelişletme ve işletmediğer örgütler arası sözleşme ihlalleri vb kontrolü dışı hallere tepki verir veya cevaplamaya çalışır
cKaynak Dağıtımcı: Yönetici, sorumlusu olduğu organizasyon birimlerinin elde edeceği kaynaklara karar vererek denge kurar Karmaşık tercihler de yapması gerekebilir Kararlar arası etkileri de mutlaka dikkate almalıdır Örgütsel kaynakların dağıtımını kararlaştırır Uygulamaya aktarılma öncesi başkalarının aldığı önemli kararları filtreler
dMüzakerecilik: Idareci bir işi danışma firması yardımıyla çözümleyebilir Birim yöneticisi, bir sorunu astlarıyla ve şeflerle çözümleyebilir
Yöneticilerin rolleri faaliyet gösterdikleri kargaşalı ortama uyarı çekme yönünden önemlidir Minzberg ’e göre, durum ve hallerin, ancak kısmen kontrolü mümkündür Dolayısıyla yöneticiler, durum ve hallerle çıkan şekillerle ilgilenirler
Litaratür:
Anadolu Üniversitesi – Genel İşletme – Haziran 2008