ispanya Yemekleri,ispanya Yemek Kulturu,İspanya Mutfağı

İspanyol Yemek Kulturu
İspanya'nın Yemek Kulturu Nasıldır?
İspanyollara Ait Ozel Yemekler Nelerdir?

İspanyol yaşam tarzı icinde oluşan İspanyol yemek kulturu, Akdeniz tarzı beslenmeyi en iyi yansıtacak şekilde, sık aralıklarla ancak azar azar yemeğe dayanmaktadır

İspanyollar sabahın erken saatlerinde yaptıkları hafif bir kahvaltıyla gune başlarlar Daha sonra saat 11 de ikinci bir kahvaltı, saat 13 de tapas denen kucuk meze ve kanepeler, saat 23 arasında oğle yemeği, akşamustu cay ve biskuvi daha sonra tekrar tapas ve de gec saatlerde bol sohbetli uzun akşam yemekleri

İspanyanın Akdeniz iklimi olan yorelerinde narenciye, incir, uzum ve zeytin bol miktarda yetiştirilir Daha ic kısımlarda buğday , sulak arazilerde pirinc ve de kıyılarda ceşitli deniz urunleri ve balık vardır Bu urunler toplumun yemek adetlerini bicimlendirir

İspanya alan olarak buyuk bir ulkedir Bu sebeple hazırlanan yemekler o bolgenin urunlerine gore farklılaşır Ama yemek adetleri genellikle ulkenin her yerinde aynıdır

Kuzey Batıda yer alan Galicya bolgesinde et ve balıkla yapılan kucuk borekler; Asturias bolgesinde fabada adı verilen meşhur fasulye yemekleri,; Basque bolgesinde balık corbası ve ceşitli balık yemekleri; Katalan yoresinde meyvelerle birlikte hazırlanan balık ve et yemekleri İspanyol mutfağını zenginleştiren farklı lezzet ve renkleri yansıtmaktadır

İspanyol mutfağı dendiğinde aklımıza once Paella gelmektedir Valensiya yoresinin bu cok meşhur yemeği neredeyse İspanyol mutfağına damgasını vurmuştur Paella; tavuk eti, balıklar ve deniz urunleri ile pişirilen son derece lezzetli bir pilav yemeğidir Paella, tarih icinde İspanyayı işgal etmiş olan Romalılar ve Arapların yemek kulturunu birleştiren bir yemek olarak tanımlanır

Gazpacho, geleneksel corba
İspanyol mutfağında sık sık tuketilen ve bir tur soğuk corba olan gazpacho, ozellikle Andaluciada yaygındır

“Islatılmış ekmek anlamındaki Arapca bir sozcukten turetilen adı, aynı zamanda da tarih boyunca Araplarla olan etkileşimin bir gostergesidir

En sık yapılan gazpacho yemeği domates, sirke, sarmısak, zeytinyağı, ekmek ici, soğan, salatalık ile yeşil biberin pişirilmemiş ve ekmek kırıntılarıyla koyulaştırılmış karışımından oluşur Yağda kızartılmış ekmek parcaları, doğranmış sebze ve katı yumurta ile birlikte servis edilir

Andaluciadaki Malaga ilinde yapılan ve oldukca ozgun bir tadı olan gazpachonun temel malzemesi ise bademdir, ayrıca icine uzum de konur

Andalucia (Endulus) spesiyaliteleri

İspanyanın en kalabalık yoresi olan Andalucianın değişik kesimlerinin kendine ozgu spesiyaliteleri vardır Orneğin kıyılar boyunca deniz urunleri ceşitleri, Sevillada paella, Cordobada nefis aromalı gaspacho bunların en bilinenleridir Andalucianın hemen her bolgesinde ise klasik İspanyol ickisi sherrynin yanında oğlenleri sandovic olarak, akşamları ise ordovr olarak sıcaklı soğuklu, irili ufaklı “tapaslar sunulur Andalucianın guneyinde yer alan Jerez de la Frontcra bolgesi sherrynin anavatanıdırTum dunyada severek tuketilen sherrynin dort ceşidi vardır Acık renkli ve sek olanı Fino, koyu ve daha ağdalı olanı Amontilado, hafif tatlı koyu sarı olanı Oloroso, koyu ve tatlı olanı ise Cream

Andalucia mutfağının ozellikleri

İspanyanın guney bolgesini oluşturan Andalucia (Endulus), uzun yıllar Arap işgalinde kalmasından dolayı, İspanyol mutfağına ozgun lezzetler kazandırmış
Kuzey Afrika ulkelerinin mutfaklarından da cok etkilenen Andalucia mutfağı, bu etkiden dolayı karbonhidrat ağırlıklı besinlerden oluşurken, aynı zamanda da hem Atlas Okyanusuna hem de Akdenize olan kıyıları sayesinde, deniz urunleri mutfaklarında buyuk yer tutar Buğday, uzum ve zeytin geleneksel tarım urunlerini oluşturur Zeytinyağında yapılan kızartmalar; Andalucia mutfağının tum dunyada Cocina de los fritos “Kızartma yemekler mutfağı olarak tanınmasını sağlar Akdeniz tipi beslenmenin ana malzemelerini oluşturan yumurta, domates, sarmısak, soğan, zeytin ve biber bu mutfakta da bol bol yer alır

Ozgun lezzet: Tapas

İspanyol yemek adetlerini zenginleştiren, gunun belirli saatlerinde atıştırılan Tapa adlı mezeler ve kanepelerdir Bunlar tasca adı verilen kucuk barrestoranlarda sunulur Bir bardak şarap veya bira eşliğinde kucuk tabaklar icinde kucuk porsiyonlarla sunulan tapalar coğunlukla peynirli, etli, yumurtalı sebzeli yemeklerden yapılır İspanyollar mahalledeki tascalarda dostlarıyla buluşur ve bu lezzetli urunlerin yiyip sohbet ederler
Tapas, Andalucianın cerez ve antre olarak servis edilen ozgun lezzetidir

Aperitif saatlerinde, ozellikle akşamları barlarda ve luks lokantalarda ickiyle birlikte yenmesi adettir Adı “tepa, yani “kapaktan gelir Cunku eskiden İspanyollar sherrye sinek kacmaması icin bardakların uzerlerini “tapas adını verdikleri ekmek dilimleriyle kapatırlar, alkolu boş mideye icmemek icin de bu tapasları yerlermiş Bu adet zaman icinde bir kulture donuşmuş ve tapasların yuzlerce ceşidi oluşmuş

Gunumuzde mini oğun olarak turistlere sunulan tapaslar, ceşitlerine bağlı olarak kimi zaman akşam yemeği yerine de gecer Ve kırmızı biberle tatlandırılmış jambon kubleri, fasulye piyazı, omlet, sosta pişmiş deniz urunleri, bobrek sote, kızarmış karides, siyah zeytin, ton balığı, karnabahar salatası, kalamar, biber dolması, acılı salyangoz, mantarlı tavuk gibi yiyeceklerle servis edilir Bu yiyecekler kucuk toprak kaplarda sunulur ve elden ele gecirilerek elle veya kurdanla alınıp tapas eşliğinde yenir Bu monuye coğu zaman da şarap eşlik eder

Akdeniz mutfağının simgesi olan Zetinyağı İspanyada da hemen hemen her yemekte ve salatada kullanılır

Bal, badem, yumurta sarısı gibi urunlerle hazırlanan İspanyol tatlıları uzun yıllar bu yorelerde yaşamış olan Arap yemek kulturunun etkilerini yansıtır

Son derece renkli ve ceşitli lezzetleri barındıran İspanyol mutfağı gercekten denemeye değer Fırsatını bulanlara afiyet olsun