Kıssas

4917 Ebu Şuryeh radıyallahu anh anlatıyor: ResUlullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki:

Kim haksız yere, amden (bile bile) oldurulurse velisi şu uc şeyden birini tercihte muhayyerdir:

Ya kısas ister

Ya affeder

Yahut diyet alır

Eğer dorduncu bir şey istemeye kalkarsa alinden tutun (mani olun)!

Sonra ResUlullah aleyhissalatu vesselam, şu ayeti tilavet buyurdu (Mealen): Kim bundan sonra tecavuz ederse ona elim bir azab vardır(Bakara 179)

Ebu Davud, Diyat 3, (4496), 4, (4504); Tirmizi, Diyat 13, (1406)

4918 İbnu Omer radıyallahu anhuma anlatıyor: ResUlullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki:

Kim mu'min bir kimseyi (amden) oldururse, katil bu sebeple kısas olunur Kim bu kısasa mani olursa Allah'ın lanet ve gadabı onun uzerine olsun Allah onun ne farz ve ne nafile hicbir hayrını kabul etmez

Rezin tahric etmiştir Bu manada rivayet Sunenler'in bir kısmında gelmiştir: Ebu Davud, Diyat 17, (4539, 4540, 4541); Nesai, Kasame 29, (8, 40)

HATA VE AMDEN (BİLE BİLE) HATA

4919 İbnu Abbas radıyallahu anhuma anlatıyor: ResUlullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki:

Kim, aralarında taş atışması veya kamcı veya sopa darbı gibi durumlarda mubhem şekilde oldurulurse (bunun hukmu) hataen oldurme hukmune tabidir, diyeti de hata diyetidir Kim bu diyetin yerine getirilmesine mani olursa Allah'ın lanet ve gadabı uzerine olsun Onun hicbir farz ve nafile hayrı kabul edilmeyecektir

Ebu Davud, Diyat 17, (4539, 4540), 28, (4591); Nesai, Kasame 29, (8, 40)

4920 Vail İbnu Hucr radıyallahu anh anlatıyor: ResUlullah aleyhissalatu vesselam'a bir adam geldi, bir başkasını kayışla bağlamış getiriyordu

Ey Allah'ın ResUlu! Bu, kardeşimi oldurdu!dedi Aleyhissalatu vesselam:

Doğru mu, kardeşini mi oldurdun?diye sordu Getiren adam:

Şayet itiraz etmezsi, aleyhine beyyine getirebilirim!dedi Oburu:

Evet kardeşini oldurdum!diye itiraf etti Aleyhissalatu vesselam:

Nasıl oldurdun?diye sordu Adam acıkladı:

O ve ben bir ağactan yaprak cırpıyorduk, bana kufredip beni kızdırdı, ben de baltayla başına vurup oldurdum

Muslim, Kasame 32, (1680); Ebu Davud, Diyat 3, (4499, 4500, 4501); Nesai, Kasame 5, (8, 1318)

Ebu Davud şu ziyadede bulundu: Ben onu oldurmeyi duşunmemiştim

ResUlullah aleyhissalatu vesselam: Kendinden odeyeceğin bir şeyin var mı?diye sordu Adam:

Beniş şu elbise ve baltamdan başka bir şeyim yodk!dedi Aleyhissalatu vesselam:

Ne dersin, kavmin seni satın alır mı (fidyeni oder mi)?buyurdu

Adam:

Ben kavmim nazarında o kadar kıymetli değilim ki!dedi Bunun uzerine Aleyhissalatu vesselam kayıştan ipi getiren adama attı ve Al adamını!buyurdu Adam onu alıp oradan ayrıldı Onlar donunce Aleyhissalatu vesselam:

Eğer onu oldururse, o da onun mislidirbuyurdular Adam geri gelip:

Ey Allah'ın ResUlu! Eğer onu oldururse o da onun mislidirdediğiniz bana ulaştı Oysa ben onu sizin emriniz uzerine aldımdedi Aleyhissalatu vesselam:

Sen onun hem kendi gunahı ve hem de (oldurduğu) arkadaşının gunahıyla donmesini istemiyor musun?buyurdu Adam:

Evet ey Allah'ın ResUlu!deyince Aleyhissalatu vesselam:

Bu iş boyledir!buyurdu Bunun uzerine adam kayışı atıp, adamı serbest bıraktı

Muslim, Kasame 32, (1680); Ebu Davud, Diyat 3, (4999, 4500, 4501); Nesai, Kasame 5, (8, 1318)

4921 Ebu Hureyre radıyallahu anh anlatıyor: ResUlullah aleyhissalatu vesselam zamanında bir adam bir adamı oldurmuştu Hadise Aleyhissalatu vesselam'a geldi (Meseleyi tahkikten sonra) katili, maktulun velisine teslim etti Katil:

Ey Allah'ın ResUlu! Ben onu oldurmeyi kasdetmemiştim (kazaen oldurdum)!dedi Aleyhissalatu vesselam veliye:

Eğen bu sozunde sadık ise ve doğruyu soyluyorsa, bu durumda onu oldurduğun takdirde ateşe gidersin!buyurdu Bunun uzerine veli, adamı salıverdi Adam bir kayışla bağlı idi, kayışını suruyerek uzaklaştı Bundan sonra kendisine zu'nnis'a (kayışlı) adı takıldı

Tirmizi, Diyat 13, (1407); Ebu Davud, Diyat 3, (4493); Nesai, Kasame 5, (8, 13)

BABA VE EVLAD ARASINDA KISAS

4922 Suraka İbnu Malik radıyallahu anh anlatıyor: ResUlullah aleyhissalatu vesselam'ın , oğlu sebebiyle babaya kısas uyguladığına, fakat oğluna, babası sebebiyle kısas uygulamadığına şahid oldum

Tirmizi, Diyat 9, (1399)

4923 Ebu Rimse anlatıyor: Babamla birlikte ResUlullah aleyhissalatu vesselam'a gittik ResUlullah aleyhissalatu vesselam babama:

Bu, oğlun mu?diye sordu Babam:

Ka'be'nin Rabbine yemin olsun oğlum!dedi ResUlullah tekrar:

Hakikaten mi?buyurdular Babam: Şehadet ederim oğlumdur!deyince ResUlullah aleyhissalatu vesselam, babamın yemini ve benim babama benzerliğimin fazlalığı sebebiyle tebessum buyurdular ve sonra:

Bilesin! O senin cinayetinle sorumlu tutulamaz Sen de onun cinayetinden sorumlu olmazsınbuyurdular ve şu ayeti tilavet ettiler (Mealen): Hicbir gunahkar, başkasının gunahını yuklenmez(En'am 164)

Ebu Davud, Diyat 2, (4495); Nesai, Kasame 39, (8, 53)

CEMAATE BİR KİŞİ SEBEBİYLE, HUR'E DE KOLE SEBEBİYLE KISAS

4924 İBnu Omer radıyallahu anhuma anlatıyor: Bir oğlan, hile (suikast) suretiyle oldurulmuştu Hz Omer radıyallahu anh:

Bunun oldurulmesine San'a ahalisi iştirak etmiş olsaydı, bu tek kişi yuzunden butun San'a ahalisini oldururdum!dedi

4925 Bir başka rivayet: dort kişi bir cocuğu oldurmuştu Hz Omer dedi kidiye başlar, yukarıdaki gibi devam eder

Buhari, Diyat 21; Muvatta, UkUl 13, (2, 871)

4926 İmam Malik anlatıyor: Hz Omer radıyallahu anh, tek bir kişi icin beş veya yedi kişiyi oldurttu Bunlar hile ile birini oldurmuşlerdi Hz Omer talimatında şunu da ilave etmişti: Bu tek kişinin oldurulmesine butun San'a halkı katılmış olsaydı, hepsinin oldurulmesine hukmederdim

Muvatta, UkUl 13, (2, 871)

4927 Semure radıyallahu anh anlatıyor: ResUlullah aleyhissalatu vesselam buyurdular ki:

Kim kolesini oldururse, biz de onu oldururuz Kim de kolesinin (burnunu, kulağını keserek) sakatlarsa, biz de onun (burnunu, kulağını keserek) sakatlarız

Ebu Davud, Diyat 7, (4515, 4516, 4517, 4518); Tirmizi, Diyat 18, (1414); Nesai, Kasame 9, (8, 21)

Nesai'nin rivayetinde şu ziyade var: Kim kolesini iğdiş ederse, biz de onu iğdiş ederiz

KAFİR SEBEBİYLE MUSLUMANA KISAS

4928 Ebu Cuhayfe radıyallahu anh anlatıyor: Hz Ali radıyallahu anh'a: Ey muminlerin emiri! Yanınızda, Kur'an'da bulunmayan yazılı bir şey var mı?diye sormuştum Şoyle cevap verdi:

Hayır! Daneyi yar(ıp ondan filizi cıkar)an ve insanı yaratan Zata kasem olsun! Bildiğim şeyler, Allah'ın, Kur'an'da olanı anlamak uzere kişiye verdiği anlayış ve bir de şu sahifede bulunanlardır

Pekiyi bu sahifede ne var?dedim

Diyet(le ilgili ahkam), esirlerin hurriyete kavuşturulması (ile ilgili tavsiye ve teşvik), kafir mukabilinde muslumanın oldurulmeyeceği!cevabını verdi

Buhari, Diyat 31, İlm 39, Cihad 171; Tirmizi, Diyat 16, (1412); Nesai, Kasame 12, (8, 23)

4929 Kays İbnu Ubad radıyallahu anh anlatıyor: Ben ve elEşter enNeha'i, Hz Ali radıyallahu anhum'un yanına gittik Kendisine:

ResUlullah aleyhissalatu vesselam, butun insanlara şamil olmayan hususi bir talimde bulundu mu?dedik Bize:

Hayır! Ama şu sahifede bulunanlar var!dedi ve kılıncının kabzasından bir sahife cıkardı İcerisinde şunlar vardı: mu'minlerin kanı eşittir Onlar kendilerinden başkalarına karşı tek bir el gibidirler Onlar iclerinden en adilerinin verdiği emana uyarlar Haberiniz olsun: Mu'min, kafir mukabilinde oldurulmez; ahd (anlaşma) sahibi de anlaşma muddeti esnasında (kufru sebebiyle) oldurulmez Kim bir cinayet işlerse sorumluluğu kendine aittir (başkasını ilzam etmez) Kim bir cinayet işler veya caniyi himaye ederse, Allah'ın, meleklerin ve butun insanların laneti uzerine olsun!

Ebu Davud, Diyat 11, (4530); Nesai, Kasame 8, (8, 19)