Nİhahin Tarİfİ Ve Mahİyetİ, Nİkah Hakkinda DİĞer Bİlgİler

NİKÂH'IN TARİFİ VE MAHİYETİ
1082 Şurası muhakkaktır ki; Allahû Teâla (cc) insanları belirli bir fıtrat üzere yaratmıştır Nitekim Kur'anı Kerim'de: O halde (Habibim) sen yüzünü muvahhid olarak, Allah'ın o fıtratına çevir ki, o insanları bunun üzerine yaratmıştır Allah'ın yaratışına (hiçbir şey) bedel olamaz Bu dimdik ayakta duran bir dindir Fakat insanların çoğu bilmezler(1) hükmü beyan buyurulmuştur Bu ayeti kerime'de geçen Fıtratûllah; bütün insanlar için aynıdır Erkek ve kadın, belirli bir yaştan (bulûğa erme) itibaren birbirlerine karşı ilgi duyarlar Bu ilgi normaldir ve insan fıtratının tabii bir sonucudur Neslin devamı ve dünyanın insan eliyle imarı, bu ilgiye bağlıdır Kat'i nass'larla sabittir ki, erkeklerin ihtirasla bağlı oldukları şeylerin başında Kadıngelir(2) İslâm dini; erkek ve kadın arasındaki sevgiyi değil, sevgiyi bahane edip, şer'i şerifin hudutlarını aşmayı haram kılmıştır(3) Ayrıca birbirlerine karşı sevgi duyan erkek ve kadın'ın nikâhla biraraya getirilmesinin önemi üzerinde durmuştur Nitekim: Birbirini sevenler için nikâh kadar uygun birşey yoktur(4) Hadisi Şerifi, meseleyi kavramamızı kolaylaştırmaktadır
1083 İslâm uleması; erkek ve kadının birbirlerine karşı duyduğu şiddetli temayülü esas alarak: Şehvet'in kulağı yoktur Mücerred ahlaki nasihatlerle ve uhrevi terhib ve tergiblerle mesele çözülemez Dolayısıyla evlenmeleri kolaylaştırmak şarttırhükmünde ittifak etmiştir Resûli Ekrem (sav): Size dini ve ahlakı hoşunuza giden bir erkek müracaat edecek olursa derhal evlendirin (Kızınızı verin) Aksi halde yeryüzünde fitne ve çok tehlikeli bir fesad çıkar(5) buyurmuştur Erkeklerin en zayıf bulunduğu husus; kadına karşı olan zaafıdır Kur'anı Kerim'de İnsan zayıf yaratılmıştır(6) hükmü beyan buyurulmuştur İbni Kesir, bu ayetii kerime'nin tefsirinde; erkeklerin zayıf olduğu konuların başında kadınların geldiğini ve sahabei kiram'ın (bu ayeti kerime'nin tefsirinde) buna ağırlık verdiklerini izah eder(7)
1084 Resûli Ekrem (sav)'in: Kim sakalları ve bacakları arasında bulunanlar (ağzı ve ferci) hususunda bana garanti verirse, ben de ona cennet hususunda garanti veririm(8) buyurduğu bilinmektedir Yine bir başka hadisi şerifte insanları en ziyade ateşe (Cehennem'e) sürükleyen şey, ağızları ve fercleridir(9) hükmü beyan buyurulmuştur İslâm toplumunda en önemli konulardan birisi Cinsi terbiye'dir Ancak şurası unutulmamalıdır ki, cinsi terbiye sadece Nasihatlaolmaz Resûli Ekrem (sav)'in: Kimin bir çocuğu olursa güzel bir isim koysun ve en güzel şekilde terbiye etsin! Bülûğa erince de derhal evlendirsin Bülûğa erdiği halde evlendirmez ve o bir günah işleyecek olursa, bundan hasıl olacak günah bababaya da terettüp eder(10) buyurduğu bilinmektedir Dolayısıyla çocuk bülûğa erince derhal evlendirmek, en iyi terbiye usulüdür Vakti giren namaz ve hazır bekleyen cenaze nasıl tehir edilmeyip; derhal icabına bakılıyorsa, evlenme hususunda aynı titizlik gösterilmelidir
1085 Dürrü'l Muhtar'da: Bizim için hiçbir ibadet yoktur ki, Hz Adem devrinden bugüne kadar meşru olsun, Cennet'te de devam etsin! Bundan yalnız iman ile nikâh müstesnadır Nikâh fûkahaya göre kasten milki müt'a ifade eden bir akittir Yani erkeğin, şer'an nikâhına mani bulunmayan bir kadından istifade etmesini helal kılan bir akittirhükmü kayıtlıdır İbni Abidin bu metni şerhederken şunları kaydeder: Çünkü nikâh bir vecihle ibadet, bir vecihle muameledir Nikâhla cihadın her ikisi, Müslümanın ve İslâm'ın vücut bulmasına sebep olmakta müşterek iseler de, musannif nikâhı evvel zikretmiştir Çünkü müslüman ferdlerin nikâhla çoğalması, harple (Cihad'la) çoğalmasından kat kat fazladır(11) Resûli Ekrem (sav)'in: Nikâh benim sünnetimdir Kim benim sünnetimi yerine getirmezse benden değildir Zira ben diğer ümmetlere karşı sizin çokluğunuzla iftihar edeceğim(12) Hadisi Şerifi; evlenme hususunda ne kadar titizlik gösterilmesinin gerektiğini beyan etmektedir İbni Hümam: Sırf ibadetlerle meşgul olmak için evlenmeyi terketmekten ise, evlenip evlâdû ıyal ile meşgul olmak daha efdaldir(13) hükmünü zikretmektedir İbni Abidin: Hatta ûlema Nikâhla meşgul olma, nafile ibadetlere kendini vermekten efdaldirdemişlerdir Yani nikâhla ve nikâhın şamil olduğu nefsi haramdan korumak ve çocuk terbiyesiyle meşgul olmak, nafile ibadetten hayırlıdır demek istiyor(14) buyurmaktadır
1086 Molla Hüsrev: Muhit sahibi ve ona tabi olan Kafi sahibi ve diğer muhakkik ûlema Nikâh'ın lûgat manasınınzam ve cem (Eklemek ve bir araya toplamak) olduğunu beyan etmiştir(15) hükmünü zikrediyor İslâmŒ ıstılâhta; Şer'an nikâhlanmalarına bir mani bulunmayan bir erkekle, bir kadının bir birlerinden istifade etmek arzusuyla yaptıkları akide nikâh denir(16) tarifi esas alınmıştır
NİKÂH'IN SIFATI
1087 Dürri'l Muhtar'da: Nikâh tevakan (şiddetli şehvet) halinde vacip olur Nikâhlanmadığı takdirde yüzdeyüz zina edeceğini bilirse farz olur (Nihaye) Bu mehir ve nafakaya malik olduğuna göredir Aksi takdirde (Mali durumu yerinde değilse) terkinden dolayı günahkâr olmaz (Bedai) Esas kavle göre, itidal halinde Sünneti Müekkedeolur ve terkinden dolayı günaha girer Namuslu olmayı ve çocuk doğurmayı niyet ederse sevab kazanır İtidalden murad; cimaya, mehir ve nafakayı vermeye kadir olmaktır Mehir sahibi vacib olduğunu tercih etmiştir Çünkü, Peygamber (sav) nikâhlı olmaya devam buyurmuş, ondan yüz çevireni inkar etmiştir(17) hükmü kayıtlıdır Fetavaı Hindiyye de; Nikâh itidal halinde müekked sünnettir İhtiyaç halinde (Şiddetli şehvet duygusu bulunduğu durumda) evlenmek ise farzdır Zulüm ve korku (kul hukukuna riayet edememe) halinde nikâhlanmak mekruhtur El İhtiyar Şerhû'l Muhtar'da da böyledir(18) denilmektedir
1088 Mali durumu yeterli olmayan veya aile hukukunu koruyamayacağı hususunda endişeye kapılan kimsenin evlenmesi mekruhtur İbni Nüceym, Zinadan korunmanın farz olduğunu;esas olarak: Evlendiği takdirde zinadan korunacağı, aksi takdirde zinaya düşeceği zannı galib'le sabit olan kimse, aile hukukuna riayet edemeyeceği ve eşine cefa edeceği korkusu bulunsa bile evlenmesi gerekir(19) hükmünü zikreder Ancak, evlenmese dahi, Zina'ya düşmeyeceğinibilen ve evlendiği takdirde yüzde yüz zulmedeceğini hisseden kimsenin evlenmemesi esastır(20) İbni Abidin: Çünkü, nikâh ancak nefsi iffetlendirmek ve savab kazanmak gibi yararlarından dolayı meşru olmuştur Kadına zulmetmekle ise günaha girer; haram fiilleri irtikab eder Böylece bu zararlıların üstün gelmesiyle yararlı tarafları yok olup gider Zahire bakılırsa, sünneti yerine getirmek maksadıyla değil de, mücerred şehveti gidermek niyetiyle evlenir ve birşeyden korkmazsa, bundan sevap kazanmaz Çünkü sevap ancak niyetle kazanılır Binaenaleyh bu nikâh mübahtır Nasıl ki şehvetini gidermek için cima etmek de böyledir Lakin Resûlullah (sav)'a: Bizden birimiz şehvetini gideriyor O halde ona nasıl sevab veriliyor?diye sorulduğunda, şu manada bir cevap vermiştir: Ne dersin, şehvetini haramla giderse idi, cezalandırılmayacak mı idi Bu cevap mutlak olarak sevab verileceğini ifade etmektedir Meğer ki, Hadisten murad, nefsin iffetini korumak için şehvetini gidermektirdenile! Eşbah sahibinin açıkladığına göre, nikâh sünneti müekkede'dir Binaenaleyh niyete muhtaçtır Sonunda şöyle denilmiştir: Mübah fiillere gelince; niyetine göre bunların sıfatları değişir Bunlardan ibadete kuvvet kazanmak veya ibadetlere erişmek kastedilirse ibadet olur Yemek, uyumak, mal kazanmak ve cima etmek kabilindendir Sonra Fetih sahibinin şunları söylediğini gördüm: Evvelce söylemiştik ki; nikâh bir niyetle yapılmazsa mübah olur Çünkü bu takdirde ondan maksat mücerred şehveti gidermek olur Adeten esası ise bunun hilafınadır Bende derim ki: Onda fazilet vardır Şu cihetten ki, o kimse meşru olmayan bir yoldan şehvetini giderebilirdi Bazen bundan meşakkatler lazım geleceğini bildiği halde nikâha dönmesinde günahı terk kasdı vardır(21) hükmünü beyan ediyor
NİKÂH'IN RÜKNÜ
1089 Fetavaı Hindiyye'de: Nikâhın rüknü, icab ve kabûlden ibarettir Kafide de böyledir İcab, hangi taraftan olursa olsun (Erkek veya kadın) önce birisinin Aldımveya Vardımdiye bir söz söylemesidir Kabul ise bu sözün müsbet olan cevabıdır, İnaye'de de böyledir(22) hükmü kayıtlıdır Hanefi fûkahası: Nikâh, icâb ve kabul ile akdedilir Bu icâb ve kabul mazi sigasıyla ifade edilen veya biri mazi, diğeri muzari sigasıyla ifade edilen iki lafızla olur(23) hükmünde müttefiktir Mesela: Seni zevc veya zevce olarak aldımgibi! Veya Kendini bana nikâh etsözüne karşılık, diğeri Nikâhladım, Seni zevce olarak aldımderse, akid sahih olur(24)
NİKÂH'IN ŞARTLARI
1090 1) Nikâhlanan kimselerin, akıl baliğ ve nikâh akdi konusunda hür olmaları şarttır Akıl; nikâh akdi hususunda asli şarttır Mecnunun ve aklı ermeyen çocuğun nikâh akdetmesi sahih olmaz Diğer iki şart ise; nikâhın infaz edilmesinin şartıdır Akıllı çocuğun nikâhı, velisinin izni ile akdedilir Bedai'de böyledir
2) Şer'i şerifin; nikâhlanmasını helâl kıldığı bir kadının bulunması da nikâhın şartlarındandır Nihaye'de böyledir
3) Nikâhı akdedenlerden her birisinin (Kadın ve erkeğin) sözünü, diğerinin işitmesi şarttır Fetavaı Kadıhan'da da böyledir Nikâh, her ikisinin de anlamadığı bir sözle (Farklı farklı lisanlarla) akdedilmiş olsa, yine de sahih olur Muhtar olan kavil budur Muhtarü'l Feteva'da da böyle zikredilmiştir
4) Resûli Ekrem (sav)'in: Nikâh, ancak şahidlerle olur(25) buyurduğu bilinmektedir Dolayısıyla nikâh akdedilirken şahidlerin bulunmaları da şarttır Alimlerimizin tamamı, şahidlerin bulunmasını nikâhın caiz olmasının şartlarından saymışlardır Bedai'de de böyledir Nikâhta şahit olan kimselerin şahitliklerinin sahih olabilmesi için; şu dört şartın o kimselerde bulunması gerekir:
a) Müslüman olmak,
b) Hür olmak,
c) Akıllı olmak,
d) Bulûğa ermiş olmak!
Kölelerin şahitliği ile nikâh kıyılmaz Bunların müdebber veya mükateb olmaları arasında da bir fark yoktur Delilerin ve çocukların şahitlikleriyle de nikâh akdedilmez Müslümanın nikâhında, kâfirin şahitliği geçerli değildir Bahru'r Raik'te de böyledir
5) Nikâhın sahih olması için; şahitlerin her iki tarafın (erkek ve kadının) söylediklerini de duymaları şarttır Fethu'l Kadir'de de böyledir Akid esnasında; iki tarafın da sözlerini işitmeyen kimselerin (Mesalâ bu esnada uyumakta olan iki şahit'in) hazır bulunması ile kıyılan nikâh mün'akid olmaz Fetevaı Kadıhan'da da böyledir(26)
NİKÂH'IN HÜKÜMLERİ
1091 Nikâhın sahih bir şekilde akdedilmesinden sonra, şu hükümler gündeme girer;
1) Erkek ve kadının, birbirinden istifade etmeleri helal olur İbni Abidin: Nikâhın hükümlerinden biri; her iki tarafın birbirinden istifade etmesinin helal olmasıdır(27) hükmünü zikreder
2) Mehir vermek ve kadının nafakasını (Oturacağı ev, yiyeceği ve giyeceği) temin etmek erkek üzerine farz olur 3) Erkek ve kadın; birbirlerine varis olurlar
4) Erkek; kadının şer'i şerife uygun olmayan kıyafetlerle dolaşmasını men eder
5) Sıhriyyet sebebiyle, meydana gelen akrabaların bir kısmı ile nikâhlanmaları haram olur
6) Birden fazla kadınla evli olan erkeğin; hanımları arasında adaletle hareket etmesi vacip olur
7) Kadın; yatağına davet ettiği zaman kocasına itaat etmek zorundadır İtaat etmediği zaman kocasının onu te'dib etmeye salahiyeti vardır İyi geçinmeleri ise müstehabtır Bahru'r Raik'te de böyledir(28)

DİPNOTLAR :
(1) Er Rûm Sûresi: 30 (Geniş bilgi için Mecmuatu't Tefasirİst: 1979 C: 5 Sh: 44
(2) İbni Kesir Tefsirû'l Kur'ani'l AzimBeyrut: C: 1 Sh: 351
(3) El AclûniKeşfu'l HefaBeyrut: 135152 C: 2 Sh: 263 Had No: 2538
(4) El MünaviFeyzû'l KadirC: 5 Sh: 294
(5) Süneni İbni Maceİst: 1401 Çağrı Yay C: 1 Sh: 632633 Had No: 1967 K Nikah
(6) En Nisa Sûresi: 28
(7) İbni Kesir Tefsirû'l Kur'ani'l AzimBeyrut: C: 1 Sh: 479
(8) Sahihi Buhariİst: 1401 Çağrı Yay K Rikak: 23 C: 7 Sh: 184, ayrıca Süneni Tirmizi K Zühd babı
(9) Ahmad b HanbelEl Müsnedİst: 1401 Çağrı Yay C: 2 Sh: 291, Ayrıca Süneni İbni MaceC: 2 Sh: 1418 Had No: 4246
(10) Et TebriziMişkâtu'l MesâbihŞam (Dımeşk): 1961 C: 2 Sh: 170
(11) İbni AbidinReddü'l Muhtar Ale'd Dürri'l Muhtarİst: 1983 C: 5 Sh: 247
(12) İbnMaceİst: 1401 Çağrı Yay C: 1 Sh: 592 Had NO: 1846
(13) İbni HümamFethû'l KadirBeyrut: 1315 C: 2 Sh: 330
(14) İbni AbidinReddü'l Muhtar Ale'd Dürri'l Muhtarİst: 1983 C: 5 Sh: 247
(15) Molla HüsrevDürerû'l Hükkam fi şerhû Gureri'l Ahkamİst: 1307 C: 1 Sh: 325
(16) Şeyh Nizamüddin ve heyetEl Fetevaı HindiyyeBeyrut: 1400 C: 1 Sh: 267, Ayrıca Şeyh Abdulgani El MeydaniEl Lübab fi şerhi'l Kitab C: 3, Molla Hüsrev Age C: 1 Sh: 326, İbni HümamAge C: 2 Sh: 341, İbni Abidin, Age C: 5 Sh: 248
(17) İbni AbidinReddü'l Muhtar Ale'd Dürri'l Muhtarİst: 1983 C: 5 Sh: 253
(18) Şeyh Nizamüddin ve heyetEl Fetevaı HindiyyeBeyrut: 1400 C: 1 Sh: 267
(19) İbni NüceymEl Bahru'r RaikKahire: 1311 C: 3 Sh: 34
(20) El CeziriKitabu'l Fıkh Ale'l Mezahibi'l ErbaaBeyrut: 1969 C: 5 Sh: 7, Ayrıca İbni Abidin Age C: 5 Sh: 256, Molla HüsrevDürerû'l Hükkam fi Şerhû Gureri'l Ahkamİst: 1307 C: 1 Sh: 326
(21) İbni AbidinReddü'l Muhtar Ale'd Dürri'l Muhtarİst: 1983 C: 5 Sh: 256 vd
(22) Şeyh Nizamüddin ve heyetEl Fetevaı HindiyyeBeyrut: 1400 C: 1 Sh: 267
(23) İmamı Kasani El Bedaû's Senai fi Tertibi's ŞeraiBeyrut: 1947 C: 2 Sh: 229, ayrıca Şehy Abdulgani El MeydaniEl Lübab fi Şerhi'l KitabBeyrut: 1400 C: 3 Sh: 3, İbni AbidinAge C: 5 Sh: 260262
(24) Günümüzde genellikle; Bunu eşliğe ve kocalığa kabul ediyor musun?suali sorulmakta, karşı tarafda Ediyorumdemektedir Bu ifadelerle nikâh mün'akid olmaz! Dikkat edilmelidir
(25) İbni HümamFethû'l KadirBeyrut: 1315 C: 2 Sh: 351
(26) Şeyh Nizamüddin ve heyetEl Fetevaı HindiyyeBeyrut: 1400 C: 1 Sh: 267268, Ayrıca İmamı MerginaniEl Hidaye şerhû Bidayetü'l MübtediKahire: 1965 C: 1 Sh: 190, İmam KasaniEl Bedaiû's Senai fi Tertibi's ŞeraiBeyrut 1974 C: 2 Sh: 230231, İbni HümamFethû'l KadirBeyrut: 1315 C: 2 Sh: 350354 Şeyh Abdulgani El MeydaniEl Lübab fi şerhi'l Kitab, Beyrut: 1400 C: 1 Sh: 4, Molla HüsrevDürerû'l Hükkam fi şerhû Gureri'l Ahkamİst: 1307 C: 3 Sh: (Not: İçinde yaşadığımız toplumda erkek ve kadın Belediye Kayıt Sistemiile evlenmekte ve mahkeme kanalıyla boşanmaktadır Hangi dine mensub olursa olsun, hatta hiçbir dine inanmasa dahi, TC vatandaşı olan erkek ve kadın Belediye Kayıt Sistemiyle evlenebilir Meselâ: İslâm dini; mü'min bir kadının, başka dinlerden olan erkeklerle evlenmesini haram kılmıştır Ayrıca süt kardeşlerarasında nikah akdedilemez! Belediye Kayıt Sistemi'nde ise; farklı dinlerden olan iki vatandaş evlenebilir, süt kardeşliği engel değildir! Dolayısıyla Belediye Kayıt Sisteminde aranan şartlar TC kanunlarının koyduğu şartlardır Bu husus iyi bilinmelidir Halk arasında İmam nikâhıtabiri yaygındır Bu Ulû'lemr'e dayanan, ihtilaf halinde şer'i şerifin hüküm vereceği nikâh anlamınadır
(27) İbni AbidinReddü'l Muhtar Ale'd Dürri'l Muhtarİst: 1983 C: 5 Sh: 249
(28) Şeyh Nizamüddin ve heyetEl Fetevaı HindiyyeBeyrut: 1400 C: 1 Sh: 270