Şişmanlığın tanımı ve nedenleri

Şişmanlık tanımı ve sebepleri
Şişmanlık (obezite), sağlığı bozacak düzeyde vücutta yağ miktarının artmasıdır Vücuttaki yağ miktarına ve dağılımına bağlı olarak hayat kalitesi ve süresi olumsuz yönde etkilenmektedir Şişmanlıkta özellikle kalpdamar hastalıkları, hipertansiyon, kanser (meme, prostat, kolon, endometrium), diabet, osteoartrit, safra kesesi hastalıkları, uyku apnesi ve solunum yetmezliği görülme sıklığı artmaktadır

Şişmanlığın saptanmasında fazla çeşitli yöntemler kullanılır Bu yöntemlerden faydalanılarak şişmanlığın seviyesini saptamak mümkündür Pratikte en yaygın olarak başvurulan ölçüt ceset kitle indeksidir (BKİ) BKİ, yetişkinlerde şişmanlık ve pozitif kilonun sınıflandırılması için sıklıkla kullanılan yükseklik ve beden ağırlığına dayalı kolay bir indekstir BKİ, kg olarak ağırlığın m2 olarak badana bölünmesi ile hesaplanır

BKİ (kgm2) Tartma(kg) Zirve(m2)

Örnek: Cisim ağırlığı 60 kg, zirve uzunluğu 166 m olan bir kişinin BKİ si; 60 276 217 kgm2 dir

Şişmanlığın BKİ ’ ne tarafından derecelendirilmesi :

BKİ ve Derecelendirme

185
Normalin altı önem (Cılız)

185249
Normal ( tartma)

250299
Hafif kilolu (Overweight)

300349
I Derece şişmanlık (Obezite)

350399
II Derece şişmanlık

400
III Derece şişmanlık (Morbid obezite)


BKİ ’nin alışılagelmiş değerleri 2025 kgm2 dir BKİ artıkça hastalıklara yakalanma riski de artar Ama olağan değerler yaşa tarafından değiştirme gösterirler

Yaşa Tarafından Olması Gereken BKİ Değerleri :

Yaş ve BKİ (kgm2)

1924 … 1924
2534 … 2025
3544 … 2126
4524 … 2227
5564 … 2328
65 … 2429

Şişman bireyler sadece biriken fazla yağ bakımından yok, yağın bölgesel dağılımı bakımından da nitelik gösterirYağ dağılımı bilhassa şişmanlıkla birlikte ortaya meydana çıkan hastalıklar (yürekdamar hastalıkları, diabet gibi) bakımından ağırlık taşır Vücutta biriken fazla yağ karın (abdominal) bölgesinde toplanmışsa android herif, vücudun daha alçak bölgesinde toplanmış ise gynoid müşteri şişmanlık olarak tanımlanır BKİ, şişmanlığın sınıflanmasında yaygın olarak kullanılmasına rağmen yağın dağılımı konusunda bilgi vermez Bu durumda belkalça oranı kullanılır Bu oranın erkeklerde 10 ve kadınlarda 08 ’ in üzerine çıkması , özellikle şişmanlığın neden olduğu hastalıklar açısından büyük risk oluşturur

Şişmanlığın oluşum nedenleri çevresel ve davranış değişikliklerine alt olarak ortaya çıkar Günlük beslenmedeki enerji ve yağ düzeyinin beraberce artması, maddi aktivite yoğunluğunun azalması ve sedanter bir yaşam şeklinin benimsenmesi cisim ağırlığının artmasını etkileyen en önemli nedenlerdir Fizyolojik olarak çoğunlukla hamilelik, 57 yaşlar ile adolesan dönemi, erken erişkinlik ve menopoz dönemi kilo alma eğiliminin en yoğun olduğu süreçlerdir Psikolojik faktörlerde ( bilhassa batı toplumlarında) şişmanlığın nedenlerindendir Gerginlik, depresyon ve mental hastalıklar ile şişmanlık arasındaki ilişki bu konuda yapılan çalışmalarla ortaya konmuştur Bu alıcı durumlarda tutum bozuklukları yeme alışkanlığını olumsuz yönde etkileyerek şişmanlık için zemin hazırlar Bazı hormonal hastalıklar (hipotroidizm, diabet gibi), çare amaçlı kullanılan bir takım ilaçlar (antidepresanlar, bazı doğum teftiş hapları gibi) ve hatta sigaranın bırakılması da şişmanlığı yaratıcı diğer etmenler arasında sayılabilir
seçme parça *