Forumda yenilikler devam etmektedir , çalışmalara devam ettiğimiz kısa süre içerisinde güzel bir görünüme sahip olduk daha iyisi için lütfen çalışmaların bitmesini bekleyiniz. Tıkla ve Git
x

Son konular

Tambur Nedir - Tambur Hakkında Bilgiler

Tambur Nedir - Tambur Hakkında Bilgiler
0
579

iltasyazilim

FD Üye
Katılım
Ara 25, 2016
Mesajlar
0
Etkileşim
17
Puan
38
Yaş
36
F-D Coin
58
Tambur, Tambur nedir, Tambur hakkında bilgi, Tamburun Akordu, Tamburun Özellikleri, Tamburun Yapısı, Tamburun Tarihçesi, Tambur Perdeleri, Tamburun Telleri



Sazın adı bir takım sözlüklerin yazdığı gibi Tambur değildir; aslı Sümerce Panturdan bozulma Tunbur olduğu için, N ile yazılma zarureti vardır Esasen bu zarafette bir sazın yeğeni Ud için de söz konusu olduğu gibi Türklerin elinden çıkmış olması tabiidir, zira Türkler haricen hiçbir müzik kültüründe böyle bir saz yoktur

Tamburun Özellikleri

Tambur; 3035 cm çapında bir kürenin ortaya yakın kısmından kesilip ufak tarafı gücenmiş izlenimini veren bir kalıp üzerine dilimlerle işlenen teknesi; bu tekneye dip takozu ile bağlanan 100110 cm uzunluğunda D kesitli ince bir sapı ve tekne üzerine desteksiz olarak kapatılan 253 mm kalınlığında kapakı ; sapının uç kısmında üçü önden, dördü üstten saplanan, beşi çelik, ikisi pirinç 7 telinin bağlandığı burguları ve telleri içeren, kapağın dip kısmına yakın, gürgen ya da kızıl ağacından trapezoid kesitli köprü biçiminde seyyar eşiki olan bir sazdır Teknesi ud gibi ceviz, maun, pelesenk, kelebek, vengi, magase gibi ağaçlardan, 34 mm kalınlık ve 45 cm eninde kesilip ıslatılıp ısıyla yuvarlatılarak, sade veya filetolu şekilde ütü ve tutkalla çevrilmek suretiyle yapılır Göğsü ise tekrar ud gibi elyafı sık ve fazla düzgün, budaksız akçamdan, boyuna simetrik iki parçalı olarak yapılır; aşağı yardım veya direği olmadığı için de tellerin basıncıyla eşik bölgesinde çukurlaşır Teknesi son derece hafif olan tamburun ağırlığı sapının uzun ve dolu olmasıyla dengelenir

Tamburun Akordu
Tamburda dağıtılmış akortlar kullanılabilmektedir Özellikle icra edilecek makama hatta esere gore ayar değişebilir Fakat buna karşın klasik bir akort sistemi mevcuttur Geleneksel tambur akordu su şekilde yapılır Parantez içindeki rakamlar kullanılan tel kalınlıklarıdır

Tambur, sapı oldukça uzun bir sazdır Tüm icra bu sap üzerinde en altta bulunan telde, yani yegah telinde yapılır Bu, tek tel üzerinde yapılan icrada, telin mızrap yardımıyla titreştirilmesinden, adamakıllı kapalı olan teknesinin içindeki hava da rezonansa girer ve tana maksat diye deyiş edilen inilti sağlanmış olur Tamburiler icra sırasında sapı hafifçe yukarı aşağı sallamakta ve bu sayede titreşimi arttırarak bambaşka duygular açıklama edebilmektedirler

Tamburdaki perde sayısı değişmez değildir Luthierlerin değişmez bir perde şablonları bulunsa da, bu şablonlar icra sırasında, tamburiler için tatmin edici olmamaktadır böylece, tamburiler kendileri, gerekli gördükleri yerlere perde bağlamakta ya da bağlatmaktadırlar Elimizde perde sayısına ilişkin öbür bilgiler bulunmaktadır Bunlar, 48 perdeliden, 80 perdeliye dek değişiklik göstermektedir Ama pratik olarak her tamburda 5258 adet perde bulunmaktadır Bu sayıyı bazı icracılar kendi icra ve tavırları uyarınca arttırıp eksiltmektedirler

Kaplumbağa Kabuğu mızrabın çelik tellere vurulmasından kaynaklanan hışırtının da yok edilip yalnızca müzik sesinin duyulması sağlanmalıdır Keza her defasında perdelerin en uygun yerine basılmazsa meydana çıkan ses cızlar İşte bu yalnızca kavgacı yok, bela derecesinde zorlama olan sazımız, Büyük Osman Bey, Şeyh Abdülhalim Ef, İzak, Oskiyam ve Ali Efendi gibi birincil büyük isimlerden sonradan, eldeki ses belgelerine göre tarihte ilk kez Tamburi Cemil Bey ve iki öğrencisi tarafından yenilebilmiştir Nevrastenik bünyesiyle hırçın ve melankolik karakterinin de tesiriyle tamburu şaha kaldırmış olan Cemil Beyden sonradan ikinci büyük ekol, saza nazlı nazlı şarkı söyletmeyi başarmış olan İzzettin Ökte üslubudur Üçüncü sırada bu ikisinin karışımı olan Ercümend Batanay gelir Ferid Sıdal da İ Ökte üslubunun temsilcisidir Son devrin en manâlı tambur sanatçısı Üstad Necdet YAŞAR dır Öteki önemli tambur sanatçılarımız Sadun Aksüt, Yılmaz Pakalınlar, MSalim Tokaç, Selçuk Sipahioğlu, Abdi Coskun, Tevfik Soyatadır

Tamburun Yapısı
Neredeyse dört bin takvim bir mazisi olduğunu kaydettiğimiz tambur asırlar boyu devam ede gelen yaşaması boyunca ismi gibi yapısı bakımından da hiç şüphe yok fakat böylece fazla değişikliklere uğramıştır
Ilk zamanlarda iki telli olan tamburun bugün Hazar denizi kıyılarındaki Kırgızlarda kabile sazı olarak yaşamakta olduğunu da merhum Hüseyin Sadettin Arelden öğrenmiştik Hiç belirsizlik değil ancak bütün bu sazların anası TAMBUR dur

Tambur sazının tekne kısmı pelesenk, abanoz, gül, armut, erik, ceviz, tik, çınar, kelebek ve muhtelif nesil ardıç ve ardıçlar içinde de en ideali olan dikenli ardıç isimlerini taşıyan ağaçlardan herhangi biri ile yapılır 34 cm eninde, 1,5 mm kalınlığında ve 53 cm boyunda hazırlanan 21 ya da 23 adet ağaç dilimi dip takozu ile sapın bağlandığı takoza raptedilmek suretiyle tekne meydana getirilmiş olur Bu ağaç dilimleri her iki takoza dürüst yaklaştıkça enleri de daralırlar

Teknenin üstteki kısmına denilen ve çam, köknar veya ladin ağaçlarından biri ile yapılan tek parçadan oluşan ya da üç parçalı kalınlığı da 1 mm olan bir kapak takılır En makbul göğüs Ayancıkta yetişen köknar ağacından yapılanıdır Hususiyeti de : reyelerinin genişçe, düzgün ve cinsinin yumuşak oluşudur Göğüsün iki takoz arasındaki boyu 36 cm eni ise 33,5 cmdir

Tamburun sapı gürgen veya ardıç ağıcından yapılır Dikenli ardıç ağacı denilen ağaç seçim edilir Sapın boyu : En yelken direği kısımdan tekneye bağlandığı yere değin 104 ya da 106 cm, ve burguların anında önünde az kesik kesik olarak bulunan iki kemik eşikten ikincisinden tiz nevaya değin 84 cmdir Bu verdiğimiz ölçüler ve tambur yapımında kullanılması gerekli ağaç cinsleri, iyi bir kemençe sanatkârı olduğu dek iyi de bir saz yapımcısı olan Haluk Recaî beyin bize verdiği bilgilere dayanarak kaydedilmiştir Keza bu sanatçı göre yapılan ve elimizde yer alan üç adet çok iyi tamburu da incelenmiş ve bu neticelerin doğruluğu bir defa daha kesinleşmiştir

Tambur yapıcıları ellerinde bulunan kalıplara göre tamburun tekne büyüklüğünü ve ona nispetle sap boyunu kendilerince ayarlarlar Standart bir ölçü yoktur Tamburların büyük boylarına dendiği gibi, teknesi küçük ve sap boyu en uçtan tiz nevaya dek 90 cm deliksiz kemik eşikten tiz nevaya değin da 74 cm olan tamburlara denilir

Sapın kutup kısmında yedi adet akort burgusu vardır Bunlardan dört her birine tellerin sapta bulunduğu düzeyde, öteki üç her birine tambur kucakta tutulurken sapa düşey olarak bağlı tarafta bulunurlar Tellerin bağlandığı burguların en makbul sayılanları boyanmış ceviz ağacından üretilmiş olanlarıdır Her ne kadar abanoz ağacından yapılmış burguların makbul olduğu söylenirse de, ağacın sertleşmesiyle akordun güçleştiği de bir gerçektir

Teknenin dip kısmında ise tellerin geçmesi ve buraya bağlanmaları için küçük delikli bir dış takozu vardır Teller buradan geçirildikten sonra dip kısma 78 cm mesafede yer alan eşik denilen, genel olarak ardıç ağacından yapılan ve göğüs üzerinde bulunan köprünün üstünden de geçirilir Sapın üzerinden uzanan teller burguların başladığı yerin önünde ve sapa gömük bir kemik eşiğin üzerinden ve sonra 1,5 cm ara ile yine sapa gömük delikli bir kemik eşiğin içinden de geçirilmek suretiyle burgulara ulaşırlar

Şunu da söyleyelim oysa, tamburdan çıkacak sesin iyiliği veya kötülüğü üzerinde, parmaklarımızın defalarca üzerinde gezindiği ve mızrabımızı vurduğumuz en dipteki bir çift beyaz çelik telin rolü mühimdir Bu tellerin iyi cins çelikten olması ve kalınlığının da tamburun göğsünün cinsine tarafından 030 veya 0,32 mm olması lâzımdır

Tamburun Tarihi
Tamburun kökeni, hangi tarihte ortaya çıktığı bilinmemektedir Sümerce panturdan geldiği hakkında bilgiler mevcuttur Araplar, kelimenin kuzunun kuyruğu anlamına gelen dumbai baradan geldiğini söylerler Kelime, sonraları İranda ve Orta Asyada, daha fazla bağlamaya benzeşen armudi gövdeli, uzun saplı çalgıların adı olarak kullanılmıştır Bilhassa Avrupalı gezginlerin, sapındaki perde bağları dolayısıyla Türk Müziğinin ses sistemini gözle görülür biçimde yansıttığını yazdıkları tambur, günümüzde sadece Türkiyede kullanılan belki de tek çalgıdır Sazı icra edenlere tamburi ismi verilir Farabi, horasan tamburundan bahsetmektedir Evliya Çelebi XVII yüzyılda İstanbulda 500 tamburi bulunduğunu ifade ediyor Tarihte tambura; Farabide Horasan Tamburu, Maragali Abdulkadir de Tamburu Sirvaniyan ile Tamburai Turki adlarındaki çeşitleri ile değinilmiştir

Zamanımızda kullanılan tambur ise ilk kez Kantemiroğlunda görülmüştür Dimitri Kantemir tarafından tambur, Türk Müziği ses sistemini açıklama maksadıyla kullanılmıştır Uzun yıllar Türk Musikisinde talep edilen bir saz olan tamburda virtüöziteyi getiren Tamburi Cemil Bey olmuştur Geliştirdiği yeni icra şekli, tamburun klasik üslubuna alternatif olmuş ve yeni bir çığır açmıştır Tamburi Cemil Bey, viyolonsel ve yaylı tamburu Türk Musikisinde başta kullanmıştır Mesut Cemilin tambur üslubu babasının izlerini taşımakla birlikte çoğu yönden ondan farklılık gösterir Makamları tasarruflu kişi bir tavırla tanıtır, bastığı perdelerin tam hakkını vererek, aşırıya kaçmadan yaptığı zarif süslemeler ve kaydırmalar ve güzel geçkilerle çalışını zenginleştirmiştir Tamburi Büyük Osman Bey, Tamburi İzak, Tamburi Cemil Bey, Kadı Fuat Efendi, Mesut Cemil Bey, Refik Fersan,İzzettin Ökte,Ercüment Batanay, Necdet Yaşar, Abdi Coşkun, hitabe olarak örnek alınan tamburilerden bazılarıdır

Tambur Perdeleri
Perdeleri için, bağırsak veya olta misinası kullanılırCemil Beyin zamanında tambur 42 perdeliydi Sonra Arel sistemi uyarınca 48 perde bağlanmaya başlandı Günümüzde ise transpozede kolaylık sağladığı iddiasıyla 65 hattâ daha pozitif perdeli olabilmektedir Tambur, sapı epeyce uzun bir sazdır Sapın üzerine bağlanan perdeler konusunda Tamburi Cemil Bey şunları söylemektedir:

Bu perdeler mandolin ve gitarda olduğu gibi sap üzerine tespit edilmiş olmayıp, iki tarafa hareket edecek surette bağlandığından ve sapın tûli deha müsâit bulunduğundan, tambura her istenilen perde ek edilebilir Tüm icra bu sap üzerinde en altta yer alan telde yapılır Bu, tek tel üstünde yapılan icrada, telin mızrap yardımıyla titreştirilmesinden, adamakıllı kapalı olan teknesinin içindeki hava da rezonansa girer ve tana amaç diye ifade edilen inilti sağlanmış olur Tamburiler icra sırasında sapı hafifçe yukarıaşağıda sallamakta ve bu sayede titreşimi arttırarak ayrı duygular açıklama edebilmektedirler

Tambur Mızrabı
Tamburun mızrabı kaplumbağa kabuğundan elde edilir Oldukça sert bir maddeden yapılan mızrabın uzunluğu icracının isteği üstüne 95135 cm arasında değişir Esnemez bir çubuk olan mızrabın iki ucu da kullanılır Fakat iki yelken direği, öbür tınılar elde olabilmek için birbirinden birazcık bambaşka yapılır Sağ elin baş, işaret ve orta parmakları ile tutulan mızrap, tellere geniş yüzüyle yok, diklemesine bakımlı yüzüyle vurulur Bu vuruş, çalgının tok ses vermesini sağlar Mızrabı böyle tutulan başka enstrüman yoktur

Tamburun Telleri
Tamburda dördü sarı ve üçü de çelik elde etmek üzere yedi tel vardırBazen sekiz telli de olabilir genel olarak günümüz tamburileri sekiz telli yapıyorlar *
 

Similar threads

tambur resimleri tambur devlete ait müzik aletleri resimleri ve isimleri tanbur resmi müzik aletlerinin ve isimleri tambur tambur resimleri 1549220082 1549220082 tamburresimleri5c8fb414e5tamburresimleri5c8fb414e5 http:wwwfunjdiaznetmuseoinstrmtanbur xfUid21549220082 1549220082...
Cevaplar
0
Görüntüleme
39
Yaylı tambur hakkında data Yaylı tambur çalgısı Yayla çalınan tanbur türüYaklaşık bir yüzyıllık bir mâzisi vardırTanburi Cemil Bey kadar icad edildiDaha daha sonra Ercüment Batanay ve Fahrettin Çimenli kadar geliştirilerek bugünkü hâline getirildi Tanburun bir zamanlar de plato...
Cevaplar
0
Görüntüleme
494
Yaylı tambur yaylı tanbur akordu Yaylı tambur Plato çalınan tanbur türüYaklaşık bir asırlık bir mâzisi vardırTanburi Cemil Bey tarafından icad edildiDaha sonradan Ercüment Batanay ve Fahrettin Çimenli kadar geliştirilerek bugünkü hâline getirildi Tanburun önceden de yayla çalındığına dair...
Cevaplar
0
Görüntüleme
36
Yaylı tambur hakkında bilgi Yaylı tambur calgısı Yayla calınan tanbur turuYaklaşık bir asırlık bir mazisi vardırTanburi Cemil Bey tarafından icad edildiDaha sonra Ercument Batanay ve Fahrettin Cimenli tarafından geliştirilerek bugunku haline getirildi Tanburun eskiden de yayla...
Cevaplar
0
Görüntüleme
97
İleride konu edeceğimiz Ud gibi özbeöz Türk KOPUZ ailesinin mensubu olan Tanbur; 3035 cm çapında bir kürenin ortaya yakın kısmından kesilip ufak tarafı gücenmiş izlenimini veren bir kalıp üstüne dilim'lerle işlenen (kuyruk denen dip tarafında ara sıra hafifçe sivrileşen) tekne'si; bu tekneye dip...
Cevaplar
0
Görüntüleme
75
858,468Konular
981,186Mesajlar
29,539Kullanıcılar
le0n222Son üye
Üst Alt