Tiroit Hastalıkları İle İlgili On Bilgiler

Tiroit Hastalıkları İle İlgili On Bilgiler

Kac turlu tiroit hastalığı mevcuttur?
İki turlu tiroit hastalığı mevcuttur:
· Fonksiyonel
· Yapısal (anatomik)

Fonksiyonel hastalık nedir? Kac turlu fonksiyonel hastalık mevcuttur?
Tiroidin normal hormon yapımı dışında az veya cok hormon yapımı sonucu vucut fonksiyonlarında gorulen bozukluklardır Normal tiroit hormonu olanlara otiroit denirHerhangi bir nedenle tiroit hormon uretiminde azalma olması hipotiroidi, aşırı hormon uretimi ise hipertiroidi denilen hastalıkları oluşturur

Hipotiroidi'nin sebepleri nedir?
Hipotiroidi erişkinlerde aşağıdaki durumlarda gorulur:
· Cerrahi tedavi sırasında luzumundan fazla doku cıkarılması,
· Hipertiroidinin radyoiyot ile tedavisi sonucu geri kalan tiroit dokusunun tiroit hormonlarını yeterince salgılayamaması durumunda
· Nadir olarak hipofiz yetersizliğinde (TSH yokluğunda)

Hipertiroidinin sebepleri nedir?
Hipertiroidi erişkinlerde aşağıdaki durumlarda gorulur:
Tiroidin aşırı uyarılması
Graves hastalığı
Fazla miktarda HCG
Hipofiz tumoru
Aşırı iyot alımı
Tiroit nodulleri
Toksik otonom fonksiyone eden tiroit nodulu
Toksik multinoduler guatr
Tiroid glandının destruksiyonu
Subakut tiroidit
Postpartum tiroidit
Radyasyona bağlı tiroidit
Ağrısız veya sessiz tiroidit
Akut supuratif tiroidit
Fazla miktarda tiroit hormonu alımı
Struma ovari

Tiroidin yapısal hastalığı ne demektir?
Tiroidin normal yapısını bozan bazı hastalıklar sonucu oluşur Bunlar icinde en sık gorulen hastalık guatrdır Guatr, daha once de belirtildiği gibi tiroidin buyumesine verilen isimdir

Kac turlu guatr mevcuttur?

Guatr değişik şekillerde bulunabilir
· Diffuz guatr: Her iki lob simetrik olarak buyumuştur Muayenede tiroidin yuzu ele duz ve yumuşak olarak gelir Bazen tek bir lob buyumuş olabilir Normalde sağ lob soldan daha buyuk olabilir
· Multinoduler guatr Her iki tiroit lobu buyumuştur Yuzu boğum ve tumseklerden oluşmaktadır İcerisinde birden fazla nodul mevcuttur
· Soliter tiroit nodulu Tiroit icinde bir tek nodul bulunur

Nodul ne demektir?
Bir kısım tiroit hucrelerinin uyarılmasıyla diğer hucrelere nazaran daha suratli coğalması ve buyumesi sonucu tiroit glandı icinde meydana getirdikleri kitlelerdir

Yapısal hastalıkların sebebi nedir?
Gerek diffuz, gerekse noduler tiroit hastalıkları, tiroit fonksiyon bozuklukları sonucu oluşur

Diffuz guatrın sebepleri nelerdir? Nasıl oluşur?
Diffuz guatr, tiroit glandının vucut icin yeterli miktarda tiroit hormonu uretmemesi sonucu oluşur Tiroit hormonlarındaki duşme hipofiz tarafından algılanarak TSH'nın yukselmesine neden olur TSH yeterli tiroit hormonu yapılması icin tiroit hucrelerini uyarır Uyarılan tiroit hucreleri daha fazla hormon yapımını sağlamak icin coğalır ve buyur Bu duruma kompanse guatr denir

Tiroit hormon yetersizliği cok fazla olur ve tiroidin kompansatuvar buyumesi ile bu ihtiyaca cevap veremezse hipotiroidi ortaya cıkar

Kompanse Guatrın nedeni olan tiroit hormon yetersizliği hangi durumlarda gorulur?
· Tiroit operasyonu ve radyoiyot tedavisi dışında, tiroit hormon yetersizliği değişik tiroit hastalıklarında ortaya cıkar

· Tiroiditler En sık tiroit hormon yetersizliğine neden olan tiroit hastalığıdır
· İyot yetersizliği Daha once iyodun tiroit hormonları yapısına girdiği belirtilmişti İyot yokluğunda tiroit hormon yapımı azalır, TSH salgısı artar Bu da tiroidin buyumesine neden olur

· İyot fazlalığı Fazla miktarda iyot alımı tiroit hormon yapımını durdurur ve tiroit depolarında bulunan hormonların kana karışmasına neden olur Yine hamilelerin fazla miktarda aldığı iyot plesantayı gecerek cocukta guatr oluşmasına neden olur Bu nedenle fazla iyot iceren ozellikle astım ilacları gibi ilacların aşırı miktarda alınmasından sakınılmalıdır

· Tiroidin kalıtımsal hastalıkları Tiroit hormonları değişik basamaklardan gecerek sentez edilir Her basamakta değişik proteinlere gereksinim vardır Bu proteinlere enzim denir Bu enzimlerin birinin yokluğu yetersiz miktarda hormon yapımına neden olur Enzim yetersizliği bazı hastalarda olduğu gibi tum aile fertlerinde de gorulmekte ve şiddeti hastalara gore değişmektedir Orta şiddetteki enzim defektlerinde normal koşullarda yeterli miktarda tiroit hormonu sentez edilmekte, ancak puperte ve hamilelik gibi durumlarda artmış hormon ihtiyacı karşılanamadığından gecici guatra neden olmaktadır

· Tiroit hormonu uretimini bloke eden ilacların alınması Hipertiroidi tedavisinde kullanılan propycil ve thyramazol tiroit hormon yapımını bloke eder Fazla miktarda alınan bu ilaclar guatra neden olur Yine depresyonda kullanılan lithium ilacı da guatra neden olur Bu durumlarda tiroit hormonları vucut ihtiyacına cevap veremezse hipotiroidi ortaya cıkar

Hipertiroidi
Diffuz guatr hipertiroidili hastalarda da gorulebilir Hipertiroidi'deki guatr oluşumu TSH uyarısına bağlı değildir Burada hipofiz tiroit ilişkisi bozulmuştur Tiroit kendi başına (otonom olarak) kandaki tiroit hormonu duzeyi ile ilişkisiz devamlı ve vucut gereksinimden cok fazla tiroit hormonu uretir Buna bağlı olarak tiroit de buyur Tiroidin buyukluğu ve sertliği kompanse guatrdan farklılık gosterir Dolayısıyla, sadece guatra bakarak her iki durumu birbirinden ayırmak mumkun değildir

Tiroiditler
Diffuz guatrın ucuncu tipi inflamasyon (iltihaplanma) sonucu ortaya cıkan tiroiditlerdir İnflamasyon reaksiyonu, vucudun kendisini herhangi bir zarardan korumak icin ortaya koyduğu birtakım mekanizmalardır Mesela bir parmakta gorulen kızarıklık, şişme ve iltihap toplanması o bolgedeki inflamasyonu gosterir Bu durum, o bolgenin mikroplar tarafından istila edilmesi sonucu ortaya cıkar İnflamasyonlar bazen bilinmeyen nedenlerden de ortaya cıkabilir Burada da şişme on plandadır Tiroit enflamasyonlarına da ise guatr ortaya cıkar Tiroidi iltihaplarına tiroidit denir Tiroiditler cok değişik nedenlerden meydana gelir ve cok ceşitlidir Bu icin tiroiditler konusuna bakınız

Multinoduler guatr
Kompanse guatr, tiroidit ve hipertiroidide en sık rastlanan guatr tipini homojen olarak buyumuş diffuz guatr oluşturur Bazen, bu durumlarda muayenede ele kitleler gelir Ele gelen kitle tekse bu tiroit tipine noduler guatr, birden fazla ise cok nodul manasına gelen multinoduler guatr denir

Noduler guatr nasıl oluşur?
Kompensatuvar guatr, daha once de anlatıldığı gibi, yetersiz uretilen tiroit hormonlarının normal duzeyde tutulması icin hipofizde salgılanan TSH hormonunun tiroidi uyarması sonucu ortaya cıkar Tiroit hormonlarına olan ihtiyac hayat boyunca (orneğin buluğ cağında ve hamilelikte olduğu gibi) değişir Bu ise, tiroit glandının zaman icerisinde TSH uyarısına bağlı olarak buyuyup kuculmesine neden olur Bazen bu uyarılar bazı hucreler tarafından daha fazla algılanır ve bunun sonucu olarak diğer hucrelere nazaran daha fazla coğalır Coğalan bu hucreler nodul dediğimiz tiroit icindeki kitleleri oluşturur Bu durumda elle muayenede tiroidin ustu duzensiz ve boğumlu olarak hissedilir

Multinoduler guatr birtakım proseslerin ortaya cıkardığı bir dejenerasyondur Dejenerasyon, eskime sonucu ortaya cıkan bir durum olarak duşunulebilir Devamlı olarak buyuyen nodullerde cok defa hucreleri besleyen kan damarları aynı hızda coğalmaz Bu durum beslenme yetersizliği sonucu hucrelerin olumune neden olur Bazen, kılcal damarların yırtılması sonucu kanama ve bunun sonucunda kistler ortaya cıkar Yıllar sonra bu bolgelerde kitleler, nedbe dokuları, kalsiyum birikintileri ve kistler bir arada gorulur Multinoduler guatr oluşumu uzun zaman aldığından daha cok yaşlılarda, daha az orta yaşlılarda gorulur Cocuklarda ise hemen hemen hic gorulmez

Tek tiroit nodulunun onemi nedir? Dominant tiroit nodulu nedir, onemi nedir?
Tek nodulde akla ilk gelen tiroit kanseridir Ozellikle kucuk bir nodulun giderek buyumesi, sert ve cevre dokusuna yapışık olması kanser kuşkusunu daha da artırır Multinoduler guatrda bazen bir nodul diğerlerine nazaran daha sert ve daha buyuktur Bu nodule dominant tiroit nodulu denir ve kanser olma riskini taşır Ancak unutmamak gerekir ki bu tip tiroit nodullerine cok rastlanır Bunların ancak %420'si tiroit kanser riski taşır