Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Yabancı Cisim Tıkanmaları Mudehale
Yabancı Cisim Tıkanmaları İlk Yardım
Yabancı Cisim Tıkanmaları İlk Yardım Nasıl Yapılmalı
Yabancı cisim tıkanmaları, genellikle birşey yerken veya icerken gulme ya da ani hareket etme sonucu ortaya cıkabileceği gibi, cocukların oyun oynarken cisimleri ağız ve burunlarına sokmaları sonucunda da gorulebilmektedir
Tıkanma nedeniyle kişi oksuruyorsa hicbir girişim yapılmadan gozlenir Ta ki aşağıdaki belirtiler gorulene kadar :
Kişi konuşamıyor, oksuremiyor, iki eli ile boğazını kavramışve panik halinde ise, siyanotik gorunumun yanı sıra aşırı zorlanarak nefes almaya calışıyorsa, hemen mudahale edilmesi gerekir Eğer kısa surede mudahale edilmezse bilinc kaybı ve olum meydana gelebilir
Yabancı cismi cıkarmak uzere uygulanan yonteme Heimlich ( Subdiyafragmatik , batından itme ) manevrası denilmektedir
ERİŞKİNDE VE COCUKLARDA YABANCI CİSİM TIKANMALARINDA MUDAHALE AŞAMALARI
Bu aşamalar, bir yaşın ustundeki cocuklardan itibaren her yaş grubuna uygulanabilir:
1 Eğer kişide hafif soluk yolu tıkanması bulguları varsa,
Oksurmeye devam etmesi icin kişi teşvik edilir, başka bir şey yapılmaz
2 Eğer kişide şiddetli soluk yolu tıkanması bulguları varsa ve kişinin bilinci acıksa;
Sırtına beş kez aşağıda anlatıldığı şekilde vurun
Tıkanan kişinin, hafifce sırtına doğru olacak şekilde yanında durun
Bir elinizle kişinin goğsunden desteklerken, kişinin mumkun olduğunca one doğru eğilmesini soyleyin ki, tıkanmaya neden olan yabancı cisim bu şekilde soluk yolundan aşağı gitmek yerine ağza doğru hareket etsin
Diğer elinizi topuk kısmıyla, kurek kemiklerinin arasından 5 kez sert şekilde vurun
Yabancı cisim tıkanması, bu 5 darbenin her birinin etkisiyle acılmış mı, kontrol edin Sert vuruşların amacı beş sayıdan ziyade tıkanmayı acmaktır
Eğer sırttan vurulan beş darbe ile yabancı cismi cıkarma cabaları başarılı olamamışsa, aşağıda belirtildiği şekilde, beş kere karından itme uygulayın:
Tıkanan kişinin arkasına gecerek, kollarınız (kişinin) ust karın bolgesine(CN:gobek cukurunun yukarısına) gelecek şekilde kişiyi sarmalayın
Kişinin one doğru eğilmesini sağlayın
FYumruk haline getirdiğiniz bir elinizi, gobek cukuru ile ksifoid cıkıntı arasındaki boşluğun ortasına yerleştirin
Diğer elinizle, onceki koyduğunuz elinizi kenetleyerek; ice ve yukarı doğru sert darbeler uygulayın
Beş kere tekrarlayın
Tıkanma halen acılmadıysa, beş kez sırttan vurma ve beş kez karından itme şeklinde devam edin
3 Tıkanan kişinin herhangi bir anda bilinci kapanırsa:
Bilinci kapanan kişiyi destekleyerek yere yatırın
Hemen 112 yi arayın
TYD ne başlayın (bolum 5b deki erişkin TYD basamaklarına gore)
Yabancı Cisim Tıkanması ile Oluşan Hafif Soluk Yolu Tıkanmaları
Oksurme, yuksek ve surekli bir basınc oluşturarak yabancı cismi dışarı atmaya calışır Oksuren kişilere uygulanacak sırttan vurma, karından itme ve goğus basısı; ciddi sorunlara yol acabilecek olasılıklardır ve hatta soluk yolu tıkanmasının daha kotuleşmesine neden olabilirler O nedenle bu uygulamalar şiddetli soluk yolu tıkanmalarına saklanmalıdır Hafif tıkanmalarda kişi goz onunde tutulmalı tıkanıklık gecene ya da şiddetli soluk yolu tıkanması oluşana kadar
Yabancı Cisim Tıkanması ile Oluşan Şiddetli Soluk Yolu Tıkanmaları
Tıkanma sonucu boğulmalarla ilgili klinik veriler, coğunlukla, geriye donuk ve fıkrakısa hikayeler niteliğindedir Bilinci acık erişkinlerle, 1 yaşın ustundeki cocuklarda oluşan tam YCT ile ilgili vaka kayıtları, sırttan vurmanın, karından itmenin ve goğse bastırmanın ne kadar etkili olduğunu gostermektedir Aşağı yukarı olguların % 50 sinde, tek yontem kullanılarak soluk yolu acılamamıştır Oysa, sırttan vurma, karından itme ve goğusten itme uygulamaları birlikte kullanıldığında daha başarılı olunmuştur Anestezistlerin gonullu olarak gercekleştirdikleri iki (prospektif) araştırma ile kadavralar uzerinde yapılan araştırmalarda; yapılan kıyaslamada goğusten itmede karından itmeye gore soluk yolunda daha yuksek basınc oluştuğu saptanmıştır
Goğusten itme ile goğse bası aynı gibi olsalar da; YCT nedeniyle bilincinin kapandığı bilinen ya da YCT nedeniyle kapandığından şuphelenilen kişilere, TYD başlanmasının gereği kurtarıcılara oğretilmelidir TYD esnasında, soluk yolunu acarken, yabancı cismin cıkma olasılığı nedeniyle her seferinde, kişinin ağız ici, zaman kaybına fırsat vermeden kontrol edilmelidir
Tıkanma şuphesi olmayan bilinc kapanmalarında ve kalp durmalarında TYD uygulanırken, ağız icini alışkanlı haline getirip kontrol etmek gereksizdir
Heimlich manevrasını kişi kendi kendine de uygulayabilir; bir sandalyenin arkalığına gobeğin ustundeki boşluktan abanarak yabancı cisim cıkarılabilir
İleri donem hamilelerde heimlich manevrası goğus kemiğinin alt yarısına ( kalp masajı yapılan kısma ) uygulanır
Bebeklerde(1 yaşın altında), karaciğeri yaralayabileceği icin, heimlich manevrası onerilmemektedir
yabancı cismi cıkarmak uzere, bebeği onkolunuza yuzustu yatırıp elinizle cenesinden kavrayın; kolunuzu ustbacağa dayayın bebeğin başı aşağı doğru olacak şekilde (yercekimini sağlamak uzere, bakınız:şekil) tutup, kurek kemiklerinin ortasından diğer elinizin topuk kısmıyla 5 kere sert ve hızlı darbeler vurun Sonra Vurduğunuz el ile bebeğin başını kavrayıp kolunuzu bebeğin sırtına dayayıp (sandvic gibi gorunecek) bebek o kol uzerene sırt ustu yatırılır ve goğus basısında olduğu gibi 5 kere bası yapılır Yabancı cisim cıkana, bilinci kaybolana, yardım gelene kadar 5 sırt 5 goğus basısı olarak devam edilir
Yabancı Cisim Tıkanmaları İlk Yardım
Yabancı Cisim Tıkanmaları İlk Yardım Nasıl Yapılmalı
Yabancı cisim tıkanmaları, genellikle birşey yerken veya icerken gulme ya da ani hareket etme sonucu ortaya cıkabileceği gibi, cocukların oyun oynarken cisimleri ağız ve burunlarına sokmaları sonucunda da gorulebilmektedir
Tıkanma nedeniyle kişi oksuruyorsa hicbir girişim yapılmadan gozlenir Ta ki aşağıdaki belirtiler gorulene kadar :
Kişi konuşamıyor, oksuremiyor, iki eli ile boğazını kavramışve panik halinde ise, siyanotik gorunumun yanı sıra aşırı zorlanarak nefes almaya calışıyorsa, hemen mudahale edilmesi gerekir Eğer kısa surede mudahale edilmezse bilinc kaybı ve olum meydana gelebilir
Yabancı cismi cıkarmak uzere uygulanan yonteme Heimlich ( Subdiyafragmatik , batından itme ) manevrası denilmektedir
ERİŞKİNDE VE COCUKLARDA YABANCI CİSİM TIKANMALARINDA MUDAHALE AŞAMALARI
Bu aşamalar, bir yaşın ustundeki cocuklardan itibaren her yaş grubuna uygulanabilir:
1 Eğer kişide hafif soluk yolu tıkanması bulguları varsa,
Oksurmeye devam etmesi icin kişi teşvik edilir, başka bir şey yapılmaz
2 Eğer kişide şiddetli soluk yolu tıkanması bulguları varsa ve kişinin bilinci acıksa;
Sırtına beş kez aşağıda anlatıldığı şekilde vurun
Tıkanan kişinin, hafifce sırtına doğru olacak şekilde yanında durun
Bir elinizle kişinin goğsunden desteklerken, kişinin mumkun olduğunca one doğru eğilmesini soyleyin ki, tıkanmaya neden olan yabancı cisim bu şekilde soluk yolundan aşağı gitmek yerine ağza doğru hareket etsin
Diğer elinizi topuk kısmıyla, kurek kemiklerinin arasından 5 kez sert şekilde vurun
Yabancı cisim tıkanması, bu 5 darbenin her birinin etkisiyle acılmış mı, kontrol edin Sert vuruşların amacı beş sayıdan ziyade tıkanmayı acmaktır
Eğer sırttan vurulan beş darbe ile yabancı cismi cıkarma cabaları başarılı olamamışsa, aşağıda belirtildiği şekilde, beş kere karından itme uygulayın:
Tıkanan kişinin arkasına gecerek, kollarınız (kişinin) ust karın bolgesine(CN:gobek cukurunun yukarısına) gelecek şekilde kişiyi sarmalayın
Kişinin one doğru eğilmesini sağlayın
FYumruk haline getirdiğiniz bir elinizi, gobek cukuru ile ksifoid cıkıntı arasındaki boşluğun ortasına yerleştirin
Diğer elinizle, onceki koyduğunuz elinizi kenetleyerek; ice ve yukarı doğru sert darbeler uygulayın
Beş kere tekrarlayın
Tıkanma halen acılmadıysa, beş kez sırttan vurma ve beş kez karından itme şeklinde devam edin
3 Tıkanan kişinin herhangi bir anda bilinci kapanırsa:
Bilinci kapanan kişiyi destekleyerek yere yatırın
Hemen 112 yi arayın
TYD ne başlayın (bolum 5b deki erişkin TYD basamaklarına gore)
Yabancı Cisim Tıkanması ile Oluşan Hafif Soluk Yolu Tıkanmaları
Oksurme, yuksek ve surekli bir basınc oluşturarak yabancı cismi dışarı atmaya calışır Oksuren kişilere uygulanacak sırttan vurma, karından itme ve goğus basısı; ciddi sorunlara yol acabilecek olasılıklardır ve hatta soluk yolu tıkanmasının daha kotuleşmesine neden olabilirler O nedenle bu uygulamalar şiddetli soluk yolu tıkanmalarına saklanmalıdır Hafif tıkanmalarda kişi goz onunde tutulmalı tıkanıklık gecene ya da şiddetli soluk yolu tıkanması oluşana kadar
Yabancı Cisim Tıkanması ile Oluşan Şiddetli Soluk Yolu Tıkanmaları
Tıkanma sonucu boğulmalarla ilgili klinik veriler, coğunlukla, geriye donuk ve fıkrakısa hikayeler niteliğindedir Bilinci acık erişkinlerle, 1 yaşın ustundeki cocuklarda oluşan tam YCT ile ilgili vaka kayıtları, sırttan vurmanın, karından itmenin ve goğse bastırmanın ne kadar etkili olduğunu gostermektedir Aşağı yukarı olguların % 50 sinde, tek yontem kullanılarak soluk yolu acılamamıştır Oysa, sırttan vurma, karından itme ve goğusten itme uygulamaları birlikte kullanıldığında daha başarılı olunmuştur Anestezistlerin gonullu olarak gercekleştirdikleri iki (prospektif) araştırma ile kadavralar uzerinde yapılan araştırmalarda; yapılan kıyaslamada goğusten itmede karından itmeye gore soluk yolunda daha yuksek basınc oluştuğu saptanmıştır
Goğusten itme ile goğse bası aynı gibi olsalar da; YCT nedeniyle bilincinin kapandığı bilinen ya da YCT nedeniyle kapandığından şuphelenilen kişilere, TYD başlanmasının gereği kurtarıcılara oğretilmelidir TYD esnasında, soluk yolunu acarken, yabancı cismin cıkma olasılığı nedeniyle her seferinde, kişinin ağız ici, zaman kaybına fırsat vermeden kontrol edilmelidir
Tıkanma şuphesi olmayan bilinc kapanmalarında ve kalp durmalarında TYD uygulanırken, ağız icini alışkanlı haline getirip kontrol etmek gereksizdir
Heimlich manevrasını kişi kendi kendine de uygulayabilir; bir sandalyenin arkalığına gobeğin ustundeki boşluktan abanarak yabancı cisim cıkarılabilir
İleri donem hamilelerde heimlich manevrası goğus kemiğinin alt yarısına ( kalp masajı yapılan kısma ) uygulanır
Bebeklerde(1 yaşın altında), karaciğeri yaralayabileceği icin, heimlich manevrası onerilmemektedir
yabancı cismi cıkarmak uzere, bebeği onkolunuza yuzustu yatırıp elinizle cenesinden kavrayın; kolunuzu ustbacağa dayayın bebeğin başı aşağı doğru olacak şekilde (yercekimini sağlamak uzere, bakınız:şekil) tutup, kurek kemiklerinin ortasından diğer elinizin topuk kısmıyla 5 kere sert ve hızlı darbeler vurun Sonra Vurduğunuz el ile bebeğin başını kavrayıp kolunuzu bebeğin sırtına dayayıp (sandvic gibi gorunecek) bebek o kol uzerene sırt ustu yatırılır ve goğus basısında olduğu gibi 5 kere bası yapılır Yabancı cisim cıkana, bilinci kaybolana, yardım gelene kadar 5 sırt 5 goğus basısı olarak devam edilir
