Bocek sokması

Bocek sokmaları ozellikle yaz ve sonbahar başlarında tarlada calışan, tatil ve piknik yapan insanlar icin keyif kacırıcı bazen de yaşamı tehdit edici bir sorun olmaktadır Ulkemizde de en onemli bocek sokmaları yaban arısı, eşek arısı ve bal arısı ile ortaya cıkmaktadır

Bocek sokmalarından sonra yerel reaksiyon, sistemik reaksiyon ve sistemik toksik reaksiyon oluşabilmektedir Seyrek olarak bocek sokmasından 1 ya da 2 hafta sonra serum hastalığı ya da anafilaksi ortaya cıkabilir

Bocek sokmasından sonra ortaya cıkan reaksiyon kişiden kişiye ve bocekten boceğe değişiklik gosterir Isırıklar tek tek ya da bir bocek, bir alanda birden cok ısırık yaptığı icin gruplar halindedir Bebekler genellikle reaksiyon gostermezler, kucuk cocuklar gecikmiş aşırı duyarlılık reaksiyonu, buyuk cocuklar hem gecikmiş, hem hızlı aşırı duyarlılık reaksiyonu gosterirler Olağan reaksiyon ağrı, şişme ve sokulan bolgede etrafında oluşan renk değişikliğidir

Bolgenin su ve sabunla yıkanması en basit ve etkili tedavidir, buz uygulanması şişliği ve ağrıyı azaltabilir

Geniş yerel reaksiyon; sokulan bolgenin cevresindeki geniş bir alanın da etkilenmesi durumudur (orneğin dizden sokulan bir kimsede tum bacağın şişmesi) Bu durumda tedavi normal reaksiyondaki gibidir Ancak yakınmaları azaltmak icin ağızdan bazı ilaclar vermek gerekebilir Bu ilaclara bir doktorun karar vermesi uygun olur

Bal arısı soktuktan sonra deri icinde kalan iğneyi cıkartma cabaları daha cok, venomun deri icine sokulması ile sonuclanmaktadır

Karınca ile sokulmadan 3060 dakika sonra yerel kaşıntı ve kucuk su toplamış kabarcık (vezikul) ortaya cıkmaktadır Bunu 824 saat sonra pustul oluşumu izler Karınca sokmasından sonra ikincil enfeksiyonlara engel olmak icin bol su ve sabunla yıkanmalı, ici su dolu kabarcık sıkılmamalıdır Topikal steroidli merhemler ve ağızdan H1 antihistaminikler kaşıntıyı azaltmak icin kullanılabilir

Bocek sokması sonrası olan alerjik belirtiler nelerdir?

Bocek sokması olan bolgeden uzakta şişme, kızartı, urtiker, kaşıntı, kolik şeklinde karın ağrısı, kusma, ishal, goğuste sıkışma hissi, nefes almada zorluk, hırıltılı solunum, at sesi (larinks odemi bulgusu), dilde şişme olabilir Bu bulgular, ciddi alerjik reaksiyon ve anafilaksi bulgularıdır ve birkac dakika icinde ortaya cıkar Nabzın alınamaması ve kan basıncının duşmesi, bilinc bulanıklığı ve kalp durması yaşamı tehdit eden bulgulardır

Anafilaksi gelişen her bocek sokması acil tedavisi yapıldıktan sonra alerjiste gonderilmelidir

Bocek sokmalarından nasıl kacınabiliriz?

Otların uzerinde acık ayakkabı ve cıplak ayakla yurunmemeli

Pikniğe, cocuk bahcesine giderken parlak renkli, kol ve bacağı acıkta bırakan giyecekler giyilmemeli

Yakında ucuşan arı gorulduğunde panik yaratıp, kacması icin saldırıya gecilmemeli (yaban arıları kendilerine saldırıldığında sokmaktadırlar), bir yuzeye yapışmışsa nazikce kaldırılmalıdır

Ağzı acık kalmış tatlı icecekler yeniden icilmemelidir

Cop tenekelerin ağzı sıkıca kapalı tutulmalıdır

Ev dışında yenilen yiyeceklerin paketleri sıkıca kapatılmalı, uzun sure ağzı acık bırakılmamalıdır

Pikniğe, parka giderken tatlı ve bitki kokulu parfumler sıkılmamalıdır

Evlerin ve arabaların camları kapalı olmalıdır

Bocek sokmalarında anafilaksi geliştiğinde tedavi nasıl olmalıdır?

Bocek sokmasına bağlı anafilakside tedavi:

ABC (Airway havayolu acıklığı, Breathing solunum, Circulation dolaşım) sağlanması
Bacakların yukseğe kaldırılması,
Sokulan bolgenin ust kısmına turnike uygulanması,
Oksijen desteği sağlanması,
Ayrıca, hastaya uygulanacak ilaclara bir doktorun karar vermesi gerekir
Hastalar anafilaksiye yonelik gerekli tedavileri yapıldıktan sonra en az 48 saat gozlem altında tutulmalıdır Daha once anafilaksi geciren bir kişinin yanında her zaman hazır şırınga edilebilir adrenalin bulunmalıdır Bu preparatlar ulkemizde yoktur Daha once anaflaksi gecirmiş hastalar icin Turk Eczacılar Birliği ya da firmalar aracılığı ile bu preparatlar sağlanabilmektedir