Cildin Yağlanması

Cildin yağlanması

Cildimizdeki yağ nelerden oluşur?
Cilt uzerindeki yağ sebum, lipitler,(yuzeydeki hucrelerden kaynaklanır) ter ve cevresel materyallerden oluşur

Ciltteki yağ (sebum) nerede uretilir?
Sebum yağ bezlerinden uretilir Tum vucut yuzeyinde bulunan sebum, el ve ayak derisinde daha az, avuc ici ve ayak tabanlarında ise hic yoktur Yağ bezleri ırtın ortasında, alında ve cenede daha buyuktur ve diğer deri bolgelerinden daha fazladır Aynı zamanda kulak kanalında ve cinsel organların bulunduğu alanda da yoğundur

Yağ bezlerinin yapısı nasıldır?
Yağ bezleri kanallarla birbirine bağlı loblardan oluşur ve bu kanalların ici deri yuzeyine benzer hucrelerle ortuludur Bir cok yağ bezi kıllar ile birlikte deri yuzeyine acılır Bazı serbest yağ bezleri ise tek başlarına deri yuzeyine acılırlar Bunlar gozkapaklarında meibomian bezleri, ust dudakta fordyce lekeleri adını alır

Sebum nelerden oluşur?
Sebum kompleks bir yapıya sahiptir ve de aşağıdaki lipitleri icerir:

Glyceridler
Serbest yağ asitleri
Serbest yağ asitleri
Squalene
Kollesterol esterleri
Kollesterol
Trigliseritler de yağ bezlerinde uretilir ve yağ bezi kanalındaki lipaz denen bakteriyal enzimlerle serbest yağ asitlerine parcalanırlar

Sebumun normalde gorevi nedir?
Sebumun aşağıdaki fonksiyonları vardır:

Derinin yuzeyinden sıvı kaybını engellerler
Deriyi bakteri ve mantarlardan korurlar
Derinin kokusunı oluşturur
Bağışıklık sisteminin regulasyonunda rol oynayan Proprionibacterium acnes denen bakterinin kolonizasyonunda rol oynar
Yağ salgısı nasıl duzenlenir?

Serumun salgısı hormonal faktorler, yaş, bazı hastalıklar ve ilaclardan etkilenir

Sebum uretimi hormonlardan nasıl etkilenir?
Sebum uretimi androjen dediğimiz seks hormonlarının kontrolu altındadır En aktif androjenler testosterone, 5testosterone (DHT) and 5androstenedioldur Bu bormonlar ve diğerleri erkeklerde testis, kadınlarda yumurtalıktan ve bobrtek ustu bezinden salgılanır Bu organlar beyinde bulunan pituiter bez tarafından kontrol altında tutulur

Androjenler deri ve cinsel organlarda bulunan hormonlar tarafından daha aktif hale getirilirler Tip I 5reduktaz denen enzim deride, tip II 5reduktaz cinsel organlarda etkili olur Bu enzimler daha az aktif olan androjenleri aktif testesteron ve 5hidroksi testesterona (DHT) donuştururler Daha aktif androjenler yağ bezlerinden sebum salgısını uyarırlar

Yaş ile yağ bezi aktivitesinin ilişkisi nasıldır?
Yağ bezleri doğumdan once aktif durumdadırlar Yağ salgısı annedeki hormonlarla duzenlenirYağın iceriği yaş ile değişir Yenidoğan bebek vernix caseosa denen mumumsu bir tabaka ile kaplıdır 36 ayda yeni doğan bebekler erişkin gibi yağ salgılamaya başlarlar Erkeklerde yağ salgısı kadınlara gore daha fazladır Yaş ile birlikte yağ salgısı azalır Ozellikle menapozdan sonra kadınlarda belirgin azalma olur

Hangi hastalıklar yağ salgısını etkiler?
Pitiuter bez, bobrek ustu bezi , yumurtalık ve testislerin hastalığında miktarı azalır
Uzun suren aclık durumlarında miktarı azalır
Parkinson hastalığında miktarı artar
Hangi ilaclar yağ salğısını azaltır?

Ostrojen alımı (doğum kontrol haplarında mevcut)
Siproteron asetat ve spironalakton gibi antiandrojen ilacların alınımı
İsotretinoin gibi A vitamini deriveleri (akne tedavisinde kullanılır)

Hangi ilaclar yağ salgısını arttırır?
Medroxyprogesterone, levonorgestrel gibi androjenetik ozelliği olan progesteronlar
Fenotiazinler

Hangi ilaclar sebumun icindeki komponentlerin oranı değiştirilebilir?
Diane 35 (etinil ostrodiol ve siproteron asetat icerir)
İsotretinoin Squalen, wax esterleri ve yağ esterlerini azaltır

Kaynak: Dermatoloji Uzmanı Dr Şafak Metekoğlu Guneş